Ne islam ko baijyanic wishlaishan

Page 1



‫بسم الرحمن الرحيم‬ शु अ लाहको नाम बाट जो अ या त क णामय र परम दयालु छन ् |

O:nFdsF] j}¡fflgs ljZn]È0F लेखक आई .ए इ#ा$हम

अनुवादक

डा. इमरान अ सार'

‫مكتب دعوة وتوعية الجاليات بعنيزة‬ ٠٦٣٦٢٤٥٠٦:‫فاكس‬٠٦٣٦٤٤٥٠٦ : ‫ھاتف‬ ٨٠٨:‫ب‬.‫ ص‬٠٥٥٧١٤٠٠١٧: ‫جوال‬

(काशक इ)ला*मक से टर उनैजा अल क*सम सउ$द अरब पो. ब-स :८०८ फोन : ३६४४५०६.फे-स :३६२४५०६


ljÈo;"lr ljÈo e'ldsf

k'=;+= ! cWofo–!

O:nfdsf] ;Totfsf s]lx k|df0fx¿ ! s v u 3 ª r 5 h @ # $ % ^ & * (

! @ # $

s'/cfgdf j}1flgs rdTsf/x¿sf] j0f{g s'/ cfgdf dfgj–e|'0F sf] ljsf;sf] pNnv] s'/cfgdf kj{tx¿sf] ljifo a|x\df08–;[li6sf] ljifodf s'/cfgsf] egfO{ s'/cfgdf dl:tis (Cerebrum) sf] pNn]v s'/cfgdf ;fu/ / gbLx¿dfly l6Kk0fL s'/cfgdf ulx/f ;d'b| / cfGtl/s t/·x¿sf] j0f{g s'/cfgdf afbnx¿sf] rrf{ s'/cfgdf pNn]lvt rdTsf/x¿sf af/]df j}1flgsx¿sf] l6Kk0fL s'/cfgsf] r'gf}lt d'xDdb -;=_ sf] cfudg ;DaGwL afO{ansf] eljiojf0FL O;|fO{nLx¿sf] efO{x¿ dWo]af6M O{Zj/ cfk\mgf jrgx¿ Tof] b"tsf] d'vdf xfNg]5g\ s'/cfgsf eljiojf0fLx¿ h'g sfnfGt/df ;To k|dfl0ft eP d'xDdb -;=_ åf/f k|blz{t rdTsf/x¿ d'xDdb -;=_ sf] ;/n hLjg O:nfdsf] cfZro{hgs lj:tf/

cWofo–@ O:nfdsf s]lx kmfO{bfx¿

O:nfd s] xf] < gs{sf] cfuf]b]lv d'lQm jf:tljs cfgGb / cfGtl/s zflGt k"j{sf ;a} kfkx¿sf] Ifdfbfg

# $ & ( !! !@ !$ !% !( @! @@ @# @$ @$ @% @% @&

#! #! #@ #@


! @ s v= u 3 ª r # $ % ^ & * ( !) !! !@ !# !$ !% !^ s v u 3 ª

cWofo–# O:nfd;DawL ;fdfGo hfgsf/Lx¿

O:nfd s] xf] < O:nfdsf d"ne"t cf:yfx¿ cNnfx -O{Zj/_ dfly cf:yf kml/Ztf -b"t_ x¿dfly cf:yf O{Zj/Lo u|Gyx¿dfly cf:yf cNnfxsf k}uDa/ -;Gb]zjfxs_ x¿dfly cf:yf k}m;nfsf] lbgdf cf:yf efUodf cf:yf s] s'/cfgsf cltl/Qm 1fgsf cGo z'4 ;|f]tx¿ 5g\ < k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf egfO{x¿sf] pbfx/0f æk}m;nfsf] lbgÆ sf] af/]df s'/cfg s] eG5 < s'g} JolQm d'l:nd s;/L aGg ;S5 < s'/cfg s] xf] < d'xDdb -;=_ sf] x'g\ < O:nfdsf] la:tf/n] lj1fgsf] ljsf;df s] k|efj kf¥of] < oz" -O{;f c=_sf] af/]df d'l:ndx¿sf] wf/0ff O:nfd / cft+sjfb O:nfddf dfgjflwsf/ / ;fdflhs Gofo O:nfddf gf/Lsf] :yfg O:nfddf kl/jf/ j[4x¿k|lt d'l:ndsf] Jojxf/ O:nfdsf kf“r :tDex¿ cf:yf k|bz{g gdfh -k|fy{gf_ hsft -bfg_ /dhfg dlxgfsf] /f]hf -a|t_ dSsfsf] xh -tLy{ofqf_

#$ #$ #$ #% #% #% #% #% #^ #^ #^ #* #( #( $) $! $# $$ $% $^ $^ $^ $& $& $& $* $*


7बन8 9नवेदन आदण;य पाठकगण ! यो ?कताब (इ)लामको वैAा9नक BवCलेषण ) नेपाल'

भाषा मा दमेसेज पिHलकेशन काठमांडौ नेपाल

बाट ई)ला*मक संघ नेपाल को9नगरानी मा (का*शत गMरएको Nथयो , अब यसलाई के$ह फेरबदल गMर इ)ला*मक से टर उनैजQ ले (का*शत गदR छ ,यस पु)तकमा कुनै ?क*सम को Sट ु 'ह फेला परे मा यो नTबर मा फोन गनुU हुन अनुरोध

गदU छW

सTपकU नTबरह ००९६६ ६३६४४५०६,Yयाकस : ००९६६ ६३६२४५०६ मिु जबरु रहमान नेपाल' ०५५६५४३९०३ सहयोगी *मS :अहमद गु ङ नेपाल' ०५९०७६४७८९


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

1

e'ldsf o; k':tsdf O:nfdsf] j}1flgs ljZn]if0f tyf ;fdfGo / ;+lIfKt kl/ro k|:t't ul/Psf] 5 . o;df tLg cWofox¿ 5g\ . klxnf] cWofo æO:nfdsf] ;Totfsf s]lx k|df0fx¿Æ df O:nfdsf] ljifodf k|foM ;f]lwg] s]lx k|d'v k|Zgx¿sf] pQ/ lbOPsf] 5 . h:t} M — s] s'/cfg jf:tjdf O{Zj/åf/f cjtl/t zAbx¿ g} x'g\ < — s] d'xDdb -;=_ O{Zj/åf/f k7fOPsf k}uDa/ g} x'g\ < — s] O:nfd jf:tjd} O{Zj/åf/f k|bQ Psdfq wd{ xf] < o; cWofodf s'n kf“r k|sf/sf k|df0fx¿ k|:t't ul/Psf 5g\ M -!_ s'/cfgdf j}1flgs rdTsf/x¿sf] j0f{g M o; v08df xfn} dfq ul/Psf To:tf j}1flgs vf]hx¿sf] j0f{g ul/Psf] 5 h:sf] pNn]v s'/cfgdf kfOG5 h'gls cfheGbf rf}w ;o jif{ cl3 cjtl/t ePsf] xf] . -@_ s'/cfgsf] h:tf] Pp6}dfq cWofo klg /rgf ul/ b]vfpg s'/cfgsf] r'gf}lt M s'/cfgdf cNnfxn] dfgjnfO{ r}n]Gh u/]sf 5g\ ls olb ;S5f} eg] s'/cfgsf] h:tf] Pp6} dfq cWofo klg /rgf u/]/ b]vfpm . rf}w ztflAb lalt;Sbf klg s;}n] of] r}n]Gh :jLsfg{ ;s]sf] 5}g, oBlk s'/cfgdf olt ;fgf] cWofo klg 5 h;df dfq bzj6f zAbx¿ 5g\ . -#_ s'/cfgsf eljiojfl0fx¿ h'g sfnfGt/df ;To k|dfl0ft eP M s/'cfgdf sof+} eljiojfl0fx¿ ul/Psf 5g \ . sfnfGt/df tL eljiojfl0fx¿ ;To k|dfl0ft eP, h:t} kl;{ogx¿dfly /f]dgx¿sf] ljho . -$_ d'xDdb -;=_ åf/f k|blz{t rdTsfx¿ M dx'Ddb -;=_ n] sof+} rdTsf/L 36gfx¿ kb|zg{ u/] . tL 36gfsf ;fIfL hg;fwf/0f lyP . -%_ d'xDdb -;=_ sf] ;/n hLjg M o;n] k|dfl0ft ub{5 ls d'xDdb -;=_ gSsnL k}uDa/ lyPgg\ h;n] tflTjs nfe, oz / zlQmsf nflu of] gf6s u/]sf xf]pmg\ . oL k|df0fx¿af6 lgDglnlvt lg:sif{x¿ lg:sG5g\ M — s'/cfg cIf/zM O{zjf0fL xf] .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

2

— d'xDdb -;=_ O{Zj/sf ;Rrf k}uDa/ x'g\ . — O{:nfd g} O{Zj/sf] ;To wd{ xf] . s'g} wd{ ;To xf] ls xf]Og eGg] s'/f] hfGgsf] nflu s]jn efjgf / k/Dk/fx¿dfly ljZjf; ug{ ;lsGg . o;sf] nflu ljj]s, a'l4 / ts{x¿ k|of]u ul/g'kb{5 . k}uDa/x¿ k7fpFbf cNnfx -O{Zj/_ n] pgLx¿sf] xftdf s]lx rdTsf/x¿ ;fy} o:tf k|df0fx¿ klg lbP h;af6 of] l;4 xf];\ ls pgLx¿ jf:tjd} cNnfxåf/f k7fOPsf x'g\ / o;y{ pgLx¿n] NofPsf] wd{ klg ;To xf] . bf]>f] cWofo, æO:nfdsf s]lx kmfO{bfx¿Æ cGtu{t JolQmnfO{ O:nfdaf6 x'g] s]lx kmfO{bfx¿sf] pNn]v ul/Psf] 5, h:t} M s cgGt :ju{sf] k|flKt, v gs{sf] cfuf]b]lv d'lQm, u jf:tljs cfgGb / cfGtl/s zflGt 3 k"j{sf ;a} kfkx¿sf] Ifdfbfg t]>f] cWofo, æO:nfd ;DaGwL ;fdfGo hfgsf/Lx¿Æ n] O:nfdsf af/]df s]lx hfgsf/Lx¿ pknAw u/fpg'sf] ;fy} o; wd{k|lt ;[hgf ePsf e|dx¿sf] lgjf/0f u/]sf] / k|foM ;f]lwg] s]lx k|Zgx¿sf] pQ/ lbPsf] 5 . h:t} M — cft+sjfbaf/] O:nfdsf] s] b[li6sf]0f 5 < / — O:nfddf gf/Lx¿sf] s] :yfg 5 < cflb .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

3

cWofo–!

O:nfdsf] ;Totfsf s]lx k|df0fx¿ cNnfxn] cfk\mgf] clGtd ;Gb]i6f d'xDdb -;=_ nfO{ o:tf rdTsf/x¿ / k|df0fx/sf ;fy k7fP h;af6 of] k|dfl0ft x'G5 ls pgL cNnfxåf/f k7fOPsf ;Rrf ;Gb]i6f x'g\ . To;}u/L, cfk\mgf] clGtd u|Gy s'/cfgsf] ;dy{gdf klg cNnfxn] csf6\o k|df0fx¿ / rdTsf/x¿ k|:t't u/]sf 5g\ h;af6 of] u|Gy ;fFRr} O{zjf0fL g} xf] eGg] s'/f l;4 x'G5 / of] s'/f k|i6 x'G5 ls of] s'g} dfgjåf/f /rgf ul/Psf] sbflk x'g ;Q}mg . o; cWofodf log} k|df0fx¿ k|:t't ul/Psf 5g\ .

!= s'/cfgdf j}1flgs rdTsf/x¿sf] j0 j0f{g

s'/cfg cNnfxsf] zAbzM jf0fL xf] h'g kml/Ztf lha|O{n -c=_ sf] dfWodaf6;Gb]i6f d'xDdb -;=_ dfly cjtl/t ul/Psf] lyof] . d'xDdb -;=_n] tL zAbx¿ ofb u/] / kl5 cfkm\gf;fyLx¿ åf/f snda4 u/fP . tL ;fyLx¿n]:d/0f ul/sg n]lv;s]kl5 d'xDdb -;=_ nfO{ ;'gfP/ To;nfO{ ;RofpFy] . k'gZrM d'xDdb -;=_ n] klg k|ltjif{ kml/Ztf lha|O{n -c=_ nfO{ s'/cfg k9]/ ;'gfO k'g/fjnf]sg u/fpFy] . k'g/fjnf]sgsf] of] sfo{ d'xDdb -;=_ sf] hLjgsf] clGtd jif{df b'O{ k6s eof] . cjtl/t ePb]lv cfh;Dddf d';ndfgx¿sf] ljzfn ;+Vofn] ;Dk"0f{ s'/cfg cIf/zM s07 kfl/;s]sf] 5 . sf]lx sf]lxn] t of] sfd bz jif{sf] cNkfo'd} u/]sf 5g\ . olQsf ztfAbLx¿df s'/cfgsf] Pp6} cIf/;Dd klg kl/jt{g ePsf] 5}g . cfheGbf rf}w;o jif{cl3 k|s6 ePsf] s'/cfgdf o:tf tYox¿sf] klg pNn]v kfOG5 h'g ls j}1flgsx¿n] xfn} dfq kQf nufpg jf k|dfl0ft ug{ ;s]sf x'g\ . o;n] s] l;4 u5{ eg] s'/cfg lgZro g} cNnfxs} jfl0f xf] / of] d'xDdb -;=_ cyjf cGo s'g} JolQmåf/f /rgf ul/Psf] sbflk x'g ;Q}mg . o;af6 of] klg k|dfl0ft x'g hfG5 ls d'xDdb -;=_ cNnfxåf/f k7fOPsf Ps ;Rrf ;Gb]i6f x'g\ . cfheGbf rf}w;o jif{cl3 s'g} JolQmn] tL tYox¿sf] vf]hL s;/L ug{ ;SYof] h'g xfn} dfq j}1flgsx¿n] cTofw'lgs / hl6n oGqx¿sf] dfWodaf6 ug{ ;s]sf 5g\ < t;y{ s'/cfg dfgj /rgf sbflk x'g ;Q}mg . s'/cfgdf pNn]lvt To:tf s]lx j}1flgs tYox¿sf] ljj/0f o; k|sf/ 5 M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

4

s= s' '/cfgdf dfgj– ] s/cfgdf dfgj–e|'0F sf] ljsf;sf] pNn] pNnv

s/' cfgdf dfgj–e0'|fsf] jm|lds ljsf;sf] af/]df cNnfxn] eG5g \ M æxfdLn] dfgjnfO{ lgdf0{f u¥of+} . To;kl5 To;kl5 p;nfO{ p;nfO{ Pp6 Pp6f yf]kfdf dfgjnfO{ df6 df6f]af6 lgdf0 u/fof+} . clg To; yf]kf kl/0 kl/0ft u/L lgw{ lgwfl{{fl{/t :yfgdf :yfgdf b[b9[ tfsf ;fy l:y/ u/fof+ nfO{ æcnsfÆ –h'sf, em' lG8 lG8Psf ] j:t,' /Qmlk08 /Qmlk08_ 08_ df kl/0 kl/0ft u¥of,+} clg æcnsfÆ nfO{ Pp6 Pp6f d'bufÆ -rkfOPsf] h:tf] j:t' agfof+} . -!_ -s/' cfg, @# M!@– M!@–!$_ c/aL efiffsf] cnsf eGg] zAbsf tLg cy{x¿ 5g\ M -!_ h'sf -/ut r':g] , -@_ e'mlG8Psf] j:t', / -#_ /Qmlk08 . dfgj–e|'0fsf] cnsf cj:yfnfO{ h'sf;+u t'ngf ug{'sf] sf/0f tL b'O{sf cfsf/–k|sf/sf] ;dfgtf xf] -@__ h'g lrq ! df b]Vg ;lsG5 . ;fy} o; cj:yfdf lrq !M h'sf / dfgj–e'|0F sf] cnsf cj:yfsf cfs[ltx¿df ;dfgtf -h'sfsf] lrq0f, Human Development..., Moore & Others k[= #& "Integrated Principles of Zoology," Hickman, af6 . dfgj e0'|F sf] lrq0f, "The Developing Human," Moore & Persaud, 5th ed. k[ ;=+ &# af6_ e0'|fn] cfdfsf] /Qmaf6} ef]hg kf|Ktub5{ / o; cy{df e0'|fsf] Jojxf/ /utr':g] h'sfh:t} x'G5 # . cnsfsf] csf]{ cy{ xf] e'mlG8Psf] j:t' . lrqx¿ @ / # df dfgje|'0fsf] cnsf cj:yfnfO{ cfdfsf] uef{zodf e'mlG8Psf] b]Vg ;lsG5 .

lrq @ M o; lrqdf dfgje|'0fsf] cnsf cj:yfnfO{ cfdfsf]uefz{odf em' lG8Psf] cj:ydf b]vfOPsf] 5 . ("The Developing Human" Moore & Persaud, 5th ed. k=[ ;=+ ^^_


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

5

cnsf M zAbsf] t];|f] cy{ xf] /Qmlk08 . dfgj–e|'0f / o;sf y}nLx¿sf] aflx/L :j¿k Pp6f /Qmlk08 h:t} xG'5 . o;sf] sf/0f e'|0fsf] o; cj:yfdf To;leq ;fk]lIfs ¿kdf /Qmsf] cTolws dfqf x'g' xf]$ -lrq $x]g'{xf];\ .

lrq # M o; ;"Id lrq0fdf e0'|f -B åf/f lrlGxt_ sf] cnsf cj:yfnfO{ cfdfsf] uef{zodf em'lG8Psf] b]Vg ;lsG5 . e0'|fsf] jf:tljs nDafO{ )=^ ld=ld= 5 . ("History," Leeson & Leeson, k[=;+= $&( af6 _ ;fy} o; cj:yfdf e|'0fleq /ut l:y/ /xG5, /Qm;+rf/ t]>f] xKtfaf6 dfq z'¿ xG'5% . t;y{ e'|0fsf] of] cj:yf Pp6f /Qmlk08 h:t} x'g] eof] . lrq $ M cnsf cj:yfdf e|'0fsf] /Qm;~rf/ k|lj|mof ("The Developing Human, Moore, 5th ed., k[=;+= ^%_ o; k|sf/ cnsf zAbsf tLgj6} cy{x¿ dfgj–e'|0fsf] To; cj:yfsf] ljj/0f;+u 7\ofSs} d]n vfG5g\ . s'/cfgsf] pkoQ{'m Znf]s df dfgj–e'|0fgsf] csf{] cj:yfnfO{ d'buf elgPsf] 5 . c/aL efiffsf] d'buf zAbsf] cy{ xf] rkfOPsf] j:t' . r'O+udsf] Ps 6'j|mf d'v df xfn/] rkfPkl5 ag]sf] cfsf/sf] t'ngf dfgj–e'|0fsf] d'buf cj:yf;u+ ug{] xf] eg] tL b'O df sof+} ;dfgtfx¿ e]l6G5g\ . e'|0fsf] d'buf sf] lk7\o'sf] c+zdf /x]sf] Somites sf] pkl:yltn] o;sf] :j¿k b“ftsf lrGxx¿ ePsf] rkfOPsf] j:t' h:t} b]lvG5^ . lrqx¿ % / ^ x]g{'xf];\ . cfheGbf rf}w ;o jif{cl3 xh/t d'xDdb -;=_ n] oL s'/fx¿ s;/L hfGg ;s] hals j}1flgsx¿n] xfn}dfq oL tYox¿ k]mnf kfg{ ;s]sf 5g\ <


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

6

To; a]nf g t zlQmzfnL ;"Idbz{soGqx¿ lyP g cGo ljsl;t pks/0fx¿ g} . Hamm / Leeuwonhoek ;j{k|yd !^&& df d'xDdb -;=_ eGbf ()) jif{ kl5_ ;"Idbz{soGq åf/f dfgj z'j|mls6 b]Vg ;kmn ePsf x'g\ . To;a]nf pgLx¿sf] d"n wf/0ff s] lyof] eg] To; z'j|msL6df k"j{ lgld{t dfgjsf] ;"Id ¿k /x]sf] x'G5 h'g rflx+ :qL uef{;odf :yfgfGtl/t ePkl5 k"0f{ dfgjdf ljsl;t eP/ hfG5 Û

lrq % M d'buf cj:yfsf] dfgje'|0f . lk7\o' df Somites sf] pkl:yltn] rkfOPsf] j:t' h:tf] cfs[lt k|bfg u/]sf] xf] . ("The Developing uman," Moore & Persaud, 5th ed., k[=;+= *@_

lrq ^ M -A _ e'|0fsf] d'buf cj:yf / -B_ rkfOPsf] r'Ou+dsf cfs[ltx¿sf] ;dfgtf k|f]˚];/ Keith Moore z/L/ lj1fg (Anatomy) / e'|0f lj1fg (Embryology)sf ljZjk|l;4 j}1flgs x'g\ . pgsf] /rgf "The Developing Human" sf] cg'jfb ljZjsf cf7 efiffx¿df ul/;lsPsf] 5 . o; /rgfnfO{ pko{'Qm ljifodf ;Gbe{u|Gysf] x}l;ot k|fKt 5 . ;+o'Qm /fHo cd]l/sfdf l;Ëf] JolQm4f/f n]lvPsf] ;j{>]i7 k':tssf] k'/:sf/ o;nfO{ k|fKt ePsf] 5 . k|f]= Moore Sofgf8fsf] 6f]/G6f] ljZjljBfnodf Anatomy and Cell Biology sf k|f]k]m;/ x'g' x'G5 . ;g\ !(*$ df


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

7

Sofgf8fsf] Anatomy ljifosf] ;j{k|ltli7t k'/:sf/ .C.B. Grant Award pg}nfO{ k|bfg ul/of] . pgL sltko ;+3 ;+:yfx¿sf kl/rfns /lxcfPsf x'g\ . h:t} M Canadian and American Association of Anatomists / Council of the Union ofBiological Science OTofbL . ;g\ !(*! df ;pbL c/asf] bDdfddf ;ftf+} dl]8sn sGkm]|G;df efu lnb} k|f]= Moore n] eg], æs'/cfgdf dfgj–ljsf;sf af/]df pNn]lvt tYox¿sf] JofVof ug{ kfp“bF ;fx}« v'zL nfu]sf] 5 . s'/cfgsf tL plQmx¿ d'x Ddb -;=_ nfO{ O{Zj/af6} k|fKt ePsf] x'g' k5{ eGg] s'/f]df dnfO{ /QLe/ ;Gb]x 5}g . lsgeg] tL s'/fx¿sf] kQf] t j}1flgsx¿n] xfn} dfq nufpg ;kmn ePsf x'g\ . o;af6 s] :ki6 x'G5 eg] d'xDdb -;=_ kSs} klg O{Zj/ -cNnfx_ sf ;Gb]zjfxs x'g' k5{ .Æ k|f]= Moore nfO{ Pp6f k|Zg ul/Psf] lyof] . æTo;f] eP s] t s'/cfg O{Zj/ -cNnfx_ sf] jf0fL xf] <Æ pgsf] pQ/ lyof], ædnfO{ of] :jLsf/ ug{ s'g} cK7\of/f] nfUb}g .Æ csf{] ;Ddn]gdf k|f]= Moore n] ljrf/ JoQm u/,] ædfgj– e'|0fsf] Staging Classification k|ljm|of ;fx}« hl6n 5 lsgeg] ljsf;sf] j|mddf e'|0fdf nuftf/ kl/jt{g eO/x]sf] x'G5 . t;y{ s'/cfg / ;'Ggt -d'xDdb -;=_ sf sfd / sygx¿_ df pNn]lvt jfSof+zx¿sf] cfwf/df Pp6f gofF juL{s/0f k|0ffnL ljsl;t ug{' plrt bl]vG5 .Æ æk|:tfljt k|0ffnL ;/n, ax'Jofks / e'|0fljBf (Embryology) sf] jt{dfg 1fg cg'¿k 5 . ljut rf/ jif{sf] s'/cfg / xbL; -d'xDdb -;=_ sf sfd / egfO{x¿_ sf] uxg cWoogaf6 dfgj e'|0fnfO{ juL{s/0f ug{] of] gof“ k|0ffnL ;fd'Gg] cfPsf] xf] . of] k|0ffnL o; cy{df lj:dosf/L 5 ls o;sf] pNn]v ;ftf+} ztfAbLd} eO;s]sf] lyof] . oBkL e|'0fljBfsf ;+:yfks cl/:6f]6nn] s'v'/Lsf] km'ndflysf] k|of]u åf/f rf}yf] ztfAbL O{;f k"j{ d} cge'j ul/;s]sf lyP ls e'|0f–rNnfx¿ laleGg r/0fx¿ kf/ ub{} ljsl;t x'G5g\ tyflk pgL tL r/0fx¿ -Stages_ sf] ljj/0f hfGg / atfpg ;kmn ePgg\ . e'|0fljBfsf] Oltxf;af6 s] yfxf xG'5 eg] aL;f+} ztfAbL cfOk'Ubf;Dd klg dfgj e'|0fsf] ljsf;–r/0fx¿ / To;sf]juL{s/0f-Classification_sf af/]df j}1flgsx¿nfO{ yf]/} dfq yfxf lyof] . t;y{ s'/cfgdf o; ljifosf af/]df h] elgPsf] 5 Tof] rfFlx lj1fgaf6 p4[t ul/Psf] eg]/ dfGg ;lsb}g . o;sf] Pp6fdfq ljZj;gLo JofVof x'g ;S5 / Tof] xf]— oL ljj/0fx¿ cNnfxn] :jo+ d'xDdb -;=_ nfO{ atfO lbPsf x'g\ . d'xDdb -;=_ lgtfGt cgk9 ePsf x'gfn] lj1fg k9]/ oL s'/f kQf nufPsf] x'g ;Sg] eg]/ dfGg] k|Zg g} p7]g& .Æ v= s'/cfgdf kj{tx¿sf] ljifo Earth gfds k':ts ;+;f/sf sltko ljZjljBfnox¿df Pp6f ;Gbe{u|Gysf] x}l;otn] k9fOG5 . o; k':tssf n]vsx¿dWo] Frank Press Ps x'g\ . pgL ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] Academy of Sciences sf cWoIf x'g\ . ljutdf pgL k"j{ /fi6«klt lhDdL sf6{/sf j}1flgs ;Nnfxsf/ /lx ;s]sf 5g\ . pgsf] k':tsdf n]lvPsf] 5 ls kj{tsf h/fx¿ -Roots_ x'G5g\* . oL h/fx¿ hdLgdf lgs} ulx/f] ufl8Psf x'G5g\ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

8

o; cy{df kjt{ x¿sf] cfsf/ r's'n -Peg_ h:tf] x'G5 . -lrqx¿ &, * / ( x]g'{xf];\ .

lrq & M kjt{ sf ulx/f h/fx¿ -Earth, Press & Siever,k[=;+=$!#_ lrq * M kjt{ sf hdLgdf ufl8Psf r's'n -Peg_ h:tf h/fx¿ (Anatomy of the Earth Cailleux, k[=;+=@@)_

lrq * M kjt{ sf hdLgdf ufl8Psf r's'n -Peg_ h:tf h/fx¿ (Anatomy of the Earth Cailleux, k[=;+=@@)_

lrq ( M ulx/f h/fx¿sf] sf/0fn] r's'n -Peg_ h:tf] cfsf/ lnPsf] kj{t x¿ b]vfpg] csf{] lrq ("Earth Science" Tarbuck & Lutgens, k[=;+= !%*_ s'/cfgdf kj{tx¿sf] j0f{g lgDg zAbdf ul/Psf] 5 M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

9

æs] xfdLn] o; k[YjLnfO{ cf] ] ofg \ofg / kjt{ nfO{ r' 'sn ' h:tf] agfPsf x}xgf+ }gf+} <Æ cf5 rs' -s'/cfg &*M^ / &_ cfw'lgs e"–lj1fgn] k|dfl0ft u/]sf] 5 ls kj{tx¿sf h/fx¿ e"O{df ulx/f ufl8Psf x'G5g\ . s'g} s'g} 7fpFdf logsf] ulx/fO{ e"O{dflysf] kj{tsf] prfO{eGbf s}of}+ u'gf a9L x'G5( . o;sf/0f kj{tx¿sf] o; cj:yfnfO{ r's'n -Peg_ eGg] zAbn] /fd|/L lrq0f u5{ . lj1fgsf] Oltxf;af6 s] yfxf x'G5 eg] kjt{ sf ulx/f h/fx¿ klg x'G5g\ eGg] kl/sNkgf pGgfO;{f+} ztfAbLsf] cGTolt/ dfq} dfGotf k|fKt u/]sf] xf]!) . k[YjLsf] ;txsf] w/ftnnfO{ l:y/ /fVgdf klg kj{tx¿sf] 7"nf] e"ldsf 5!! . o;n] k[YjLsf] sDkgnfO{ lgoGq0fdf /fV5 . cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\M

æ/ pgn] kj{tx¿nfO{ e"O{df b[9tfsf;fy ufl8 ufl8lbPsf 5g\ tfls of] ltdLx¿;+u} gxlNnof];\ .Æ -s'/cfg, !^M!%_

cfw'lgs l;4fGt cg';f/ kj{tx¿n] k[YjLnfO{ l:y/ /fVg] sfd u5{ . k[YjLnfO{ l:y/tf k|bfg ug{] kjt{ x¿sf] of] e"ldsf ;g\ !(^) kl5 dfq} Plate Tectonics sf] l;4fGtsf] cfwf/df /fd|/L a'em\ g yflnPsf] xf]!@ . s] d'xDdb -;=_ sf] o'udf kj{tx¿sf] jf:tljs cfsf/ k|sf/sf oL tYox¿ hfGg ef}lts ¿kdf ;Dej lyof] < s] To;a]nf s;}n] sNkgf ug{ ;SYof] ls k[YjLdfly l7Ë plePsf ljzfn kj{tx¿sf] e"O{d'lg klg h/f x'g ;S5g\ < cfw'lgs e"–lj1fgn] o; ljifodf s'/cfgsf] ;Totf k|dfl0ft ul/lbPsf] 5 . s] d'xDdb -;=_ sf] o'udf kj{tx¿sf] jf:tljs cfsf/ k|sf/sf oL tYox¿ hfGg ef}lts ¿kdf ;Dej lyof] < s] To;a]nf s;}n] sNkgf ug{ ;SYof] ls k[YjLdfly l7Ë plePsf ljzfn kj{tx¿sf] e"O{d'lg klg h/f x'g ;S5g\ < cfw'lgs e"–lj1fgn] o; ljifodf s'/cfgsf] ;Totf k|dfl0ft ul/lbPsf] 5 .

u= a|xdf08 \df08– df 08–;[li6 i6sf] ljifodf s'/cfgsf] egfO{

ljZj Jo'TklQsf] cfw'lgs lj1fgn] cjwf/0ff tyf cjnf]sgåf/f k|i6 kf/]sf] 5 ls Pstfsf of] ;Dk"0f{ a|Xdf08 Pp6f w'jfFsf] afbn -cyf{t\ Pp6f clt wldnf], 3gf / tftf] UofF;_ afx]s s]lx lyPg!# . of] cjwf/0ff cfw'lgs Cosmology sf l;4fGtx¿dWo] sf] Ps xf] . j}1flgsx¿ clxn] To; w'jfFsf] cjz]ifaf6ag]sf] gIfqx¿sf] cjnf]sg ug{ ;S5g\ -lrqx¿ !) / !! x]g'x{ f];\ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

10

lrq !) M aX|df08 agfpg] w'jf“sF] cjz]ifaf6 aGb} u/]sf] Pp6f gIfq (Nebula_ ("The Space Atlas," Heather & Henbest, k[=;+=%)_

lrq !! M Lagon Nebula, nueu ^) k|sfz jif{sf] Jof; ePsf] Uof; / w'nf]sf] afbn . ("Horizons, Exploring the Universe," Seeds, Plate 9) clxn] /ftL cfsfzdf rlDsg] tf/fx¿ klg s'g} a]nf of] j|Xdf08h:t} ToxL w'jfFsf c+z lyP . cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M æclg pgL cfsfzlt/ kmls{P h'ga]nf of] w'jf“ lyof]====== .Æ -s'/cfg, $!M!!_ of] k[YjL / dflyNnf] cfsfz -;'o{, rGb|, tf/fx¿, u|xx¿, cfsfzuËf cflb_ ToxL w'jfFaf6 ag]sf] x'gfn] of] lgisif{ lgsfNg ;lsG5 ls k[YjL / cfsfz Pstfsf hf]l8Psf lyP . kl5 ToxL w'jfFaf6 aGb} Pscsf{af6 cnlUuP . cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

11

æs] cljZjf;Lx¿nfO{ yfxf 5}g ls cfsfz / k[YjL Pscsf{;+u hf]l8Psf lyP clg xfdLn] ltgnfO{ cnUofof}+ .Æ -s'/cfg_ k|f]= Alfred Kroner ljZjsf Pshgf Vofltk|fKt e"–j}1flgs x'g\ . d]Gh ljZjljBfno hd{gLdf e"–lj1fgsf k|f]k]m;/, pgL eG5g\, æd'xDdb -;=_ sf] o'u / jf;:yfgnfO{ ljrf/ ubf{v]l/ d]/f] ljrf/df of] k|foM c;Dej 5 ls pgnfO{ a|Xdf08sf] ;f´f pTklQ h:tf ljifox¿sf] af/]df yfxf lyof] lsgeg] of] s'/f j}1flgsx¿n] cTofw'lgs pks/0fx¿sf] dfWodaf6 xfn} dfq kQf nufpg ;s]sf x'g\!$ .Æ pgL km]/L eG5g\, æh;nfO{ cfheGbf !$)) jif{cl3 cf0fljs ef}lts lj1fgsf] af/]df s]lx yfxf lyPg To; JolQmn] k[YjL / cfsfzsf] ;f´f pTklQ h:tf ljifosf af/]df cfk\mg} 1fgsf] cfwf/df hfGg ;s]sf xf]nfg\ eGg] s'/f] d dfGg ;lQmg!% .Æ

3= s'/cfgdf dl:tis (Cerebrum) sf] pNn]v s'/cfgdf Pshgf b'i6 cljZjf;L -h;n] d'xDdb -;=_ nfO{ sfafdf gdfh k9\gaf6 /f]s]sf] lyof] sf] af/]df cNnfxn] eg]sf 5g\ M

æp;nfO{ ;fjwfg ul/b]pm, pm cfk\ \mgf] -b'isd{af6 cfkmgf] f6_ /f]lsPg eg] xfdL p;nfO{

gfl;of gfl;of -6fpsf]sf] ;fd'Gg]sf] efu_ af6 af6 ;dfTg] 5f}+ . e'm7f / kfkL gfl;of af6 af6 .Æ -s'/cfg, (^M!%– (^M!%–!^_ s'/cfgn] 6fpsf]sf] ;fd'Gg]sf] efunfO{ e'm7f / kfkL eg]/ lsg eg]sf] xf]nf < To; JolQmnfO{ g} e'm7f / kfkL lsg eg]g < 6fpsf]sf] ;fd'Gg]sf] efu / e'm7–kfkdf s] ;DaGw 5 <

6fpsf]leq

lubLsf] cufl8kl§sf] efudf x]g{] xf] eg] dl:tis (Cerebrum) sf] refrontal Area

e]l6G5 -lrq !@ x]g{'xf];\ .

lrq !@ M dl:tissf] b]a]| cwfz{s+f sfo–{ sf/L Ifq] x¿

(Functional Areas) ("Essentials of Anatomy & Physiology" Seeley & Others k[=@!)_ dl:tissf] o; c+zsf] sfdsf af/]df :jf:Yo–lj1fgn] s] eG5 <


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

12

Essentials of Anatomy & Physiology eGg] k':tsdf o; c+zsf] af/]df n]lvPsf] 5, ærfnsf ;DaGwdf k"j{–of]hgf agfpg], k|]/0ff k|bfg ug]{ tyf z'¿cft ug]{ sfd dl:tissf] ;fd'Gg]sf] c+z (Frontal Lobes) sf] cufl8kl§sf] efun] ub{5 h;nfO{ Prefrontal Area elgG5!^ .Æ k':tsdf cufl8 elgPsf] 5, æk|]/0ff k|bfg ug]{ ePsf] x'gfn] dl:tissf] of] efu cfj|md0f ug]{ k|j[lQsf] s]Gb| klg dfGg ;lsG5!& .Æ t;y{ ;Tsd{ / bi'sd{sf] of]hgf agfpg] tyf ;f] sfdsf] z'¿cft ug{] bfloTj dl:tissf] o;} efusf] xf] / e'm7f] af]Ng] ls ;fFrf] eGg] k|]/0ff klg dl:tissf] o;} cz+af6 kfOG5 . To;}n] s'g} JolQm e'm7f] af]N5 / kfk u5{ eg] p;sf] dl:tissf] pk/f]Qm efunfO{ e'm7f / kfkL eg]/ j0f{g ug{ plrt g} b]lvG5 h;/L s'/cfgdf elgPsf] 5,====== e"m7f / kfkL gfl;of . k|f]=Keith Moore sf cg';f/ dl:tissf] Prefrontal Area sf] pk/f]Qm sfo{ j}1flgsx¿n] xfn} dfq -ut ^) jif{ leqdf_ kQf nufpg ;s]sf x'g\!* .

ª= s'/cfgdf ;fu/ / gbLx¿dfly l6 l6Kk0 Kk0fL

cfw'lgs lj1fgn] s] kQf nufPsf] 5 eg] b'O{ ;fu/x¿sf] ;+ud:yndf ltgLx¿sf] aLrdf Pp6f ;Ldf/]vf x'G5 . o; ;Ldf/]vfn] tL b'O{ ;fu/x¿nfO{ 5'6\ofpg] sfd u5{ . kmntM ltgLx¿sf cf–cfk\mg} tfkdfg, g'lgnf]kgf tyf 3gTj x'G5g\!( . h:t} e"dWo ;fu/sf] kfgL c6\nflG6s dxf;fu/sf] kfgLeGbf Gofgf], g"lgnf] / sd 3gTjk"0f{ x'G5 . lha|fN6/sf] l;n dflyaf6 c6nflG6s dxf;fu/df k;] kl5 e"dWo ;fu/sf] kfgL ;of+} lsnfl] d6/;Dd nueu !))) dL6/sf] ulx/fO{df aU5 . o;sf] Gofgf], g'lgnf] / sd 3gTjk"0f{ kfgL, dfly / d'lgaf6 aUg] c6\nflG6s dxf;fu/sf] kfgLb]lv dfgf}+ Pp6f gb]lvg] ljefhsåf/f 5'6\ofOPsf] xf];\@) . -lrq !# x]g'{xf];\ _ .

lrq !# M lhaf|N6/sf] l;ndflyaf6 ed" Wo;fu/sf] kfgLsf] c6nflG6s dxf;fu/df kj|]z . tfkdfg ;l]G6u|]8 df . ("Marine Geology," Kuenen, k[=$#_ ljzfn t/Ëx¿, s8f wf/fx¿ / Hjf/ef6fx¿ ;d]tn] o; gb]lvg] ljefhsnfO{ eTsfO{ tL b'O{ kfgLx¿nfO{ ld;fpg ;Q}mgg\ . s'/cfgdf elgPsf] 5 ls ;+ud:yndf b'O{ ;fu/x¿sf] aLrdf Pp6f ;Ldf/]vf 5 h;nfO{ tL ;fu/x¿n] cltjm| d0f ubg{}g\ . cNnfxsf zAbx¿ x'g\ M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

13

æpgn] b'O{ ;fu/x¿nfO{ Pscsf{;+u e]6g\ :jtGq ul/lbPsf 5g\ . ltgLx¿sf] aLrdf Pp6 Pp6f ;Ldf/]vf 5 . pgLx¿n] cltj|md0 d0f ub}{gg\g\ .Æ -s'/cfg, %% M !(– !(–@)_ t/ tfhf / g'lgnf] kfgLsf] aLrsf] ljefhssf] af/]df j0f{g ubf{v]l/ s'/cfgn] ;Ldf/]vfsf ;fy–;fy} Pp6f cnUofpg] kvf{nsf] pNn]v klg ub{5 .

cNnfx eG5g,\ æalu/xs] f kfgLsf b'bO{'O{ ;d' 'lnof] / ;d'bfo, Pp6 Pp6f u'ulnof] koof] ]oofUo, ]Uo, csf{] g"glgnf] "lgnf] / 6/f{], nfO{ :jtGq ul/lbg] pgL g} x'xg' \ . / oof pgn] ltgLx¿sf] aLrdf Pp6 Pp6 ;Ldf/] ;Ldf/]vf / cnUofpg] kvf{n agfO{ lbPsf 5g\ .Æ -s'/cfg, @%M%#_ @%M%#_

k|Zg p75 ls tfhf / g"lgnf] kfgLsf] ljefhgsf] rrf{ ubf{v]l/ t s'/cfgn] kvf{nsf] s'/f u¥of] t/ b'O{ ;fu/x¿sf] ljefhgsf] rrf{ ubf{ o;sf] s'/f] lsg u/]g < cfw'lgs lj1fgaf6 yfxf ePsf] 5 ls d'xfg (Esturary) df hxf“F gbLsf] tfhf kfgL ;d'b|sf] g"lgnf] kfgLdf uP/ ldl;G5, kl/l:ylt b'O{ ;fu/x¿sf] ;+ud :ynsf] kl/l:ylt eGbf leGg} x'G5@! . Estuary df tfhf / g'lgnf] kfgLnfO{ Pp6f ljefhg–If]q, Pycnocline Zone n] cnUofPsf] x'G5 . o; Pycnoline Zone sf] kfgLsf] g"lgnf]kgf tfhf kfgL / g"lgnf] kfgLsf] g"lgnf]kgfeGbf km/s x'G5@@ . -lrq !$ x]g'{xf];\ _ oL hfgsf/Lx¿ tfkdfg, g"lgnf]kgf, 3gTj, clS;hgsf] 3'nglzntf cflb gfKg] clt pGgt pks/0fx¿sf] dfWodåf/f xfn} dfq k|fKt ePsf x'g\ .

lrq !$ M d'xfg (Estuary) sf] g'lgnf]kgf b]vfpg] /]vf lrq0f . o;df tfhf kfgL / g"lgnf] kfgL aLrsf] ljefhg–If]q (Zone of Separation) b]vfOPsf] 5 . ("Introductory Oceanography, Thrumann, k[=#)!_

b'O{ ;d'b|x¿sf] ;+ud:yndf ltgsf kfgLx¿sf] aLrsf] leGgtf dfgj cf“vfn] b]Vg ;Q}mg . xfd|f] cf“vfn] To; ;lDd>0fnfO{ ;dfg g} b]V5 . To:t} dfgj cfFvfn] d'xfg (Esturary) sf] kfgLsf] tLg If]qx¿df ljefhg— tfhf kfgL, g"lgnf] kfgL / ljefhg–If]q (Zone of Separation) sf] kfgL klg b]Vg ;Q}mg .

r= s'/cfgdf ulx/f ;d'b| / cfGtl/s t/·x¿sf] t/ x¿sf] j0 j0f{g cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

14

æ===æ===-cljZjf;Lx¿sf] cj:yf_ ulx/f] ;d'b|df ePsf] cGwsf/ h:t} 5 . Tof] t/u+x¿n] 5f]lkPsf] 5 h;dfly -c¿_ t/·x¿ t/ x¿ 5g,\ h;dfly afbnx¿ 5g\ . Psdfly csf{] cGwsf/ . -oxf“ ]Vg ;Qm}gg\g\ .Æ – oxf“;D d ls_ cfkm\ cfkmg}\g} xft klg b]bVg s/cfg, '/cfg, @$M$)_ o; Znf]sdf ulx/f ;fu/ / ;d'b|x¿df ePsf] cGwsf/sf] rrf{ ul/Psf] 5 hxf“ ls cfk\mg} xft b]Vg klg ufx«f] x'G5 . ;d'b| / ;fu/x¿df s/La @)) dL6/sf] ulx/fO{d'lg cGwsf/ z'¿ x'G5 . oxf“ k'u]kl5 k|sfz k|foM z'Go x'g hfG5@# . -lrq !%

lrq !% M ;d'b|sf] ;txaf6 s/La #–#) k|ltzt ;"o{–k|sfz k/fjlt{t x'G5 . klxnf] @)) dL6/;Dd gLnf] afx]s k|fo ;ftj6f /Ëx¿, Ps kl5 csf{] ;fl];P/ lalng x'b} hfG5g\ . ("Ocean,"Elder & Pernetta, k[=@&_ !))) dL6/sf] ulx/fO{df k'u] kl5 k|sfz k6Ss} x“'b}g . kg8'AaL / ljz]if pks/0fsf] ;xfotf lagf $) dL6/ eGbf tn 8'a'NsL nufpg ;lsb}g . @)) dL6/ ulx/fO{sf] cGwsf/df ljz]if pks/0fx¿sf] ;xof]ulagf dflg; afFRg ;Q}mg . oL cfw'lgs k|ljlwsf] ;xfotfn] ulx/f] ;d'b|df 8'a'NsL nufpg xfn}dfq ;kmn ePkl5 j}1flgsx¿n] o; cGwsf/sf] ljifodf hfgsf/L kfpg ;s]sf x'g\ . log} vf]hsf cfwf/df pk/f]Qm Znf]sdf æ====== ulx/f] ;d'b|df ====Tof] t/·x¿n] t/ x¿n] 5f]lkPsf] 5,

h;dfly -c¿_ c¿_ t/·x¿ t/ x¿ 5g\ h;dfly afbnx¿ 5gÆ\ eGg] zAbfjnLsf] cy{ a'em\ g klg ;lhnf] ePsf] 5 . cyf{t\ ;d'b| / ;fu/sf] kfgL t/Ëx¿n] 5f]]lkPsf] 5 . oL t/u+x ¿ dfly t/u+x¿sf] csf{] tx /x]sf] 5 . t/u+x¿sf] of] bf];|f] tx eg]sf] xfd|f] cf“vfn] b]Vg] kfgLsf] ;txdflysf t/Ëx¿ x'g\ lsgeg] pk/f]Qm Znf]sdf o; bf];|f] tx dfly afbnx¿ ePsf] elgPsf] 5 . t/ t/u+x¿sf] klxnf] tx eg]/ s]nfO{ eGg vf]lhPsf] xf]nf <


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

15

j}1flgsx¿n] xfn;fn} vf]h u/]sf 5g\ ls ;fu/x¿df cfGtl/s t/Ëx¿ (Internal Waves) x'G5g\ . oL cfGtl/s t/Ëx¿ leGg 3gTjx¿ ePsf txx¿sf] aLrdf x'G5g\@$ . -lrq !^ x]g{'xf];\ .

lrq !^b'O{ leGg 3gTjx¿ ePsf kfgLsf txx¿ aLrsf cfGtl/s t/Ëx¿ . tNnf] tx dflyNnf] txeGbf ;3g 5 . cfGtl/s t/Ëx¿n] ;d'b| / dxf;fu/x¿sf] ulx/fO{df kfgLx¿nfO{ 5f]k]sf x'G5g\ lsgeg] ulx/fO{df ePsf] kfgLsf] 3gTj dflyNnf] kfgLsf] eGbf a9L x'G5 . cfGtl/s t/Ëx¿ ;txdflysf t/Ëx¿ h:t} x'G5g\ . oL t/Ëx¿ dfgj cf“vfn] b]Vg ;Sb}g t/ s'g} 7fpFsf] tfkdfg cyjf g"lgnf]kgfdf cfpg] kl/jt{gx¿sf] cWoogaf6 ltgsf] pkl:ylt kQf nufpg ;lsG5@% .

5= s'/cfgdf afbnx¿sf] rrf{

afbnx¿sf laleGg k|sf/x¿sf]cWoogaf6 j}1flgsx¿n] s] kQf nufPsf 5g\ eg] jiff{ Nofpg] afbnx¿ Pp6f lglZrt k|lj|mofaf6 ag]/ laleGg lsl;dsf ¿k wf/0f u5{g\ . jiff{ Nofpg] Ps yl/sf] afbn, Cumulonimbus afbn xf] . jfo'lj1fgljb\x¿n] Cumulonimbus afbnx¿ s;/L aG5g\ / s;/L jiff{, cl;gf / jh|kft u/fpF5g\ eGg] s'/fx¿sf] ;lj:tf/ cWoog u/]sf 5g\ . o; cWoogsf] cfwf/df s] kQf nfu]sf] 5 eg] afbnn] lgDglnlvt j|mlds k|lj|mofx¿af6 jiff{ u/fpF5 M

-!_ afbnx¿nfO{ jfo'n] ws] ws]n]/ k7 k7fp“5 M jfo'n] Cumulus afbnsf ;–;fgf 6'j|mfx¿nfO{ ws]n]/ k7fPkl5 oL 6'j|mfx¿ Ps 7fpFdf uP/ hDdf x'g yfNb5g\ . ox“F pgLx¿n] Cumulonimbus afbn agfp“5g\ . -lrqx¿ !& / !* x]g{'xf];\ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

16

lrq !& M e"–pkux| åf/f lvlrPsf] o; lrqdf afbnx¿ hdfj–If]qx¿ B, C, D lt/ ultdfg b]lvG5g\ . tL/sf] lrGxn] o; ultsf] lbzf b]vfp“5 . ("The Use of Satellite Pictures in Weather Analysis and Forecasting: Anderson & Others, k[=!!*_

lrq !* M Cumulus afbnsf ;–;fgf 6's|fx¿ hdfj–If]qlt/ ultdfg hx“F -lIflthlg/_ k'u]/ lazfn Cumulonimbus afbn ag]sf] b]Vg ;lsG5 . ("Clouds & Storms," Ludlam, Plate 7.4) -@_ ;+of]u MCumulonimbus afbnsf 6'j|mfx¿ Pscsf{;+u hf]l8P/ lazfn afbn agfp“5g\@^ . -lrq !* / !( x]g'{xf];\ .

lrq !( M (A) Cumulus afbnsf ;–;fgf 6's|fx¿


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

17

-B_ hfl]8P/ ag]sf] 7"nf] afbn . kfgLsf yf]kfx¿ laGb' -=_ åf/f bzf{O{Psf 5g\ . ("The Atmosphere," Amthes & Others, k[=@^(_

-#_ yfs hDdf x'g' (Stacking) M

;–;fgf afbnx¿ Pscsf{;+u hf]l8+bf ag]sf] 7"nf] afbnleq dfly plSng] jfo'wf/fx¿ (Updrafts) a9\g yfN5g\ . s]Gb|df ePsf] jfo'wf/f 5]pmsf] jfo'wf/f eGbf k|an x'G5 lsgeg] s]Gb|sf] jfo'wf/f lrl;gaf6 hf]luPsf] x'G5 . o; k|sf/ oL jfo'wf/fx¿n] afbnsf] p“rfO{ a9fp“5g\ . kmn:j¿k afbnsf] Pp6f cUnf] yfs hDdf x'g hfG5 . -lrqx¿ !( -v_ @) / @! x]g'{xf];\ . pm“rfO{ a9\b} hf“bf afbn jfo'd08nsf] a9L lr;f] efult/ k'Ub5 hx“F kfgLsf yf]kfx¿ aG5g\ / qmdzM 7"nf] x'“b}hfG5g\ . ha oL yf]kf lgs} 7"nf] eO;S5g\ jfo'wf/fn] lognfO{ yfDg ;Q}mgg\ / cGttM oL jiff{sf] ¿kdf k[YjLdfly emg{ yfN5g\@& .

lrq

@) M Pp6f Cumulonimbus afbn . ("Weather and Climate,"Bodin k[=!@#_ .

cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M

æs] ltdLx¿n] b]v]sf 5}gf} ls cNnfxn] s;/L afbnx¿nfO{ dGb;fy ultdfg u/fp“5g\ clg ltgLx¿nfO{ Pscsf{;“u hf]85 \ g\ clg ltgLx¿sf] Ps yfs agfp“5g\ clg ltdLx¿n] To;af6 To;af6 jiff{ lgl:sPsf] b]V5f} ==== .Æ -s/' cfg M @$M$#_ jfo' lj1fgljbx¿n] afbn aGg] k|lj|mof, To;sf] agfj6 / sfo{sf oL ljj/0fx¿ xjfO{ hxfh, pku|x / sDKo"6/ cflb h:tf oGqx¿sf] ;xfotfn] jfo'–lbzfsf] cWoog, cfb|{tf / To;df cfpg] kl/jtg{ x¿sf] dfk / jfo'd08nLo rfk / To;df x'g] kl/jt{gx¿sf] dfkgåf/f xfn} dfq kQf nufpg ;s]sf x'g\ . s'/cfgsf] pk/f]Qm Znf]sdf afbnx¿ / jiff{sf] j0f{gkl5 cl;gf / ah|kftsf] rrf{ ul/Psf] 5 M æ====== / pgL cfsfzdf kjt{ x¿ -afbnx¿_ af6 af6 cl;gf

k7fp“ “ g\ / OR5 fp5 OR5fg';f/ hf] ;'s}nfO{ o;n] lxs{fp“5g\ / O{R5fg';f/ hf];'s}b]lv o;nfO{ -k/_ n}hfG5 fG5g\ . o;sf] ah|kftsf] rxlsnf] k|sfzn] cf“vfnfO{ k|foM cGwf] agfOlbG5 agfOlbG5 .Æ -s'/cfg M @$M$#_


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

18

jfo'lj1fgljbx¿sf cg';f/ cl;gf jiff{pg] oL Cumulonimbus afbnx¿ kj{tx¿ h:t} s/La @%))) b]lv #))))kmL6;Ddsf] prfO{df k'U5g\@* h;/L s'/cfgdf elgPsf] 5, æ==== / pgL cfsfzdf kj{tx¿ -afbnx¿_ af6 af6 cl;gf k7 k7fp5 fp5“ g\g\=== .Æ -lrq @! x]g{'xf];\ ._

lrq @!M

Cumulonimbus afbnsf] csf]{ lrq ("A Colour Guide to Clouds," Scorer & Wexler, k[=@#_ .

o; Znf]saf6 Pp6f k|Zg p7\g ;S5 . cl;gfsf] ;+;u{df o;sf] ah|kft eg]/ lsg elgPsf] xf] < s] o;sf] cy{ of] xf] ls ah|kft x'g'sf] d'Vo sf/s cl;gf xf] < o; ljifodf Meteorology Today eGg] k':tsdf s] elgPsf] 5 x]/f+} . o;df elgPsf] 5 ls afbnsf] clt zLtn efuaf6 cl;gf ´l/;s]kl5 afbnx¿ ljB'tLo x'g hfG5g\ . t/nsf yf]kfx¿ cl;gfsf] ;Dks{df cfPkl5 hDg yfN5g\ / o;af6 tfk (Latent Heat) lgl:sG5 . o; tfkn] cl;gfsf] ;txnfO{ jl/kl/sf] a/kmsf 6'qmfx¿ eGbf Gofgf] agfO/fV5 . a/kmsf 6'qmfx¿ cl;gfsf] ;Dks{df cfp“bf Pp6f dxTjk"0f{ k|lj|mof z'¿ x'G5 M Electron x¿ lr;f] kbfy{af6 Gofgf] kbfy{ lt/ aUg yfN5g\ h;n] cl;gfdf Negative Charge pTkGg u/fp“5 . csfl{]t/ a/kmsf 6'j|mfx¿df Positive Charge pTkGg x'G5 . Positve Charge af]s]sf oL a/kmsf 6'j|mfx¿ dfly plSng] jfo'wf/f (Updraft) åf/f afbnsf] dflyNnf] efudf k'¥ofOG5g\ . csfl{]t/, Negative Charge af]s]sf] cl;gf afbnsf] tNnf] efult/ cfl]n{P / To;nfO{ klg Negative agfOlbG5 . oL Negative Charge g} kl5 e"O{lt/ ah|kftsf] ¿kdf ´5{g\@( . -lrq @@ x]g'xf];\ . o;af6 of] ;f/+z lgl:sG5 ls ah|kftsf] pTklQdf cl;gfsf] dxTjk"0f{ e"ldsf /x]sf] x'G5 . ah|kftsf] ;DaGwdf oL vf]hx¿ xfn} dfq ul/Psf x'g\ . O{=;+= !^)) ;Dd jfo' lj1fgsf] ljifodf cl/:6f]6nsf ljrf/x¿ g} ;j{dfGo lyP . pgn] eg]sf lyP ls jfo'd08ndf b'O{ yl/sf afkmx¿ 5g\ cfb|{ / z'is . d]3uh{g eg]sf] z'is afkmsf] afbn;+u 7Ss/ vfFbf lgl:sg] cfjfh xf] .

lrq @@ M

Negetive Charge

e"O+l+t/ ah|kftsf] ¿kdf emb{} .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

19

/ To;af6 lgl:sg] k|sfz eg]sf] z'is afkm hn]/ ag]sf] l´gf] cfuf] xf]#) . !$)) jif{cl3 s'/cfgsf] cjt/0f o'udf jfo'lj1fg ljifodf o:t} lsl;dsf ljrf/x¿ dfGo lyP .

h=s'/cfgdf pNn]lvt rdTsf/x¿sf af/]df j}1flgsx¿sf] l6 l6Kk0 Kk0fL M

s'/cfgdf pNn]lvt j}1flgs rdTsf/x¿sf af/]df s]lx j}1flgsx¿sf] l6Kk0fL tn lbO{+b}5 . oL l6Kk0fLx¿ "THIS IS THE TRUTH" eGg] lel8of] 6]k af6 lnOPsf x'g\ . o; 6]kdf j}1flgsx¿nfO{ oL l6Kk0fL ul//x]sf] ;fIfft b]Vg / ;'Gg ;lsG5 . of] 6]k k[= %)–%! df pNn]lvt ;+:yfx¿dfk{mt k|fKt ug{ ;lsG5 . -!_ 8f= T.V.N Persaud Sofg8fsf] dflg6f]jf ljZjljBfnodf z/L/ lj1fg (Anatomy) ljefusf ljefuLo k|d'v tyf afn/f]u / lzz' :jf:Yosf k|f]k]m;/ x'g\ . cfˆgf] If]qdf pgsf] 7"nf] Voflt 5 . pgL @% j6f k':tsx¿sf n]vs cyjf ;Dkfbs x'g\ . pgsf !*! j6f j}1flgs n]vx¿ k|sflzt eO;s]sf 5g\ . Sofg8fdf z/L/ lj1fgsf] If]qdf lbOg] ;j{k|ltli7t k'/:sf/ Association of Anatomists sf] J.C.B. Grant Award !((! df pgnfO{ g} k|bfg ul/Psf] lyof] . pgn] s'/cfgsf j}1flgs rdTsf/x¿dfly zf]wsfo{ klg u/]sf 5g\ . o; ;DaGwdf k|Zg ul/Fbf pgsf] pQ/ lyof] M dnfO{ nfU5 d'xDdb -;=_ Pshgf ;fwf/0f JolQm lyP . pgL k9\g n]Vg hfGb}gy] . xfdL cfheGbf !$)) jif{ cl3sf] s'/f] ub}{5f}+ . Pshgf cgk9 JolQmn] ljåQfk"0f{ 3f]if0ffx¿ u/]sf] / jQmJox¿ lbPsf] kfp“5“f+} / j}1flgs k|s[ltsf oL pb\uf/x¿ lj:dosf/L 9+un] z'4 / ;6Ls 5g\ . of] Pp6f ;+of]u dfq s;/L xf]nf d a'‰g ;lQmg . olt w]/} oyfy{tf / z'4tf s]jn ;+of]usf] k|ltkmn sbflk x'g ;Q}mg . d]/f] s] ljZjf; 5 eg] of] kSs} klg O{Zj/Lo k|]/0ff cyjf k|bz{g x'g'k5{ h;åf/f d'xDdb -;=_ oL jQmJox¿ lbg ;kmn eP . 8f= Persaud n] s'/cfgsf s]lx Znf]sx¿ tyf d'xDdb -;=_ sf s]lx plQmx¿sf] pNn]v cfˆgf] s]lx k':tsx¿df klg ug{'ePsf] 5 . pgn] oL Znf]sx¿ / plQmx¿sf] rrf{ sltko ;]ldgf/x¿df klg u/]sf 5g\ . -@_ 8f= Joe Leigh Simpson ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] Baylor College of Medicine, Houston, Textas df Obstetrics & Gynecology -:qL /f]u / k|;j ljBf_ ljefusf cWoIf x'g\ . pgL cd]l/sfs} University of Tennessee sf] Obstetrics & Gynecology ljefusf] cWoIf / k|f]k]m;/ klg /lx;s]sf 5g\ . clxn] pgL American Fertility Society sf cWoIf x'g\ . !((@ sf] Association of Obstetrics & Gynecology Public Recognition Award sf ;fy} cGo sltko k'/:sf/x¿ klg pgnfO{ k|fKt ePsf] 5 . 8f= Simpson n] d'xDdb -;=_ sf lgDg b'O{ plQmx¿sf] cWoog u/] M æ======== ltdLx¿ k|To]ssf] ;+/rgfsf cjojx¿ ltd|f] cfdfsf] sf]vdf rfnL;f+} lbg leqdf Pslqt ul/G5g \ #!=======Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

20

æ======== aofln; /ft lalt;s]sf] e|'0fdfly cNnfxn] Pp6f kml/Ztf k7fp“5g\ h;n] p;sf] :j¿k lgwf{/0f u5{ / p;df >j0f, b[li6, 5fnf, df+zk]lz / xf8sf] /rgf u5{ . clg p;n] k|Zg u5{, x] k|e' Û of] k'¿if xf] ls :qL < / ltd|f] k|e'n] cfˆgf] OR5fg';f/ lg0f{o u5{g\ #@=======Æ 8f= Simpson n] oL b'O{ plQmx¿sf] lj:t[t cWoog u/]kl5 l6Kk0fL u/] ls k|yd rfnL; lbg e|'0f ljsf; k|ljm| ofsf] Pp6f :ki6;u+ 5'6\ofpg ;lsg] r/0f xf] . d'xDdb -;=_ sf oL plQmx¿sf] csf6\o z'4tf / lgZrotfaf6 8f= Simpson lgs} k|efljt eP . Pp6f sGk|m];df pgn] lgDglnlvt ljrf/ JoQm u/] M æpk/fQ]m b'O{ xbL;x¿af6 xfdLnfO{{ e'|0fsf] k|yd rfnL; lbgsf] ljsf;sf k|d'v 36gfj|mdsf] Pp6f lglZrt ;do tflnsf k|fKt x'g ;S5 . oL xbL;x¿df lglxt 1fg tTsfnLg pknAw j}1flgs ;"rgfsf] cfwf/df k|fKt ePsf] x'g ;Q}mg . dnfO{ nfU5 lj1fg / wd{df s'g} lj/f]wfef; 5}g . a¿ wd{n] sltko k/Dk/fut j}1flgs ljrf/x¿df go“F ;f]r / bz{gåf/f lj1fgsf] dfu{bz{g klg ug{ ;S5 . s'/cfgdf JoQm pb\uf/x¿sf] lj1fgåf/f k'li6 ePaf6 s] klg k|i6 ePsf] 5 eg] s'/cfgdf ePsf] 1fg kSs} klg O{Zj/åf/f k|fKt ePsf] x'g'k5{ .Æ -#_ 8f= E. Marshall Johnson ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] lkmnf8]lNkmofsf] Thomas Jefferson University df Anatomy & Developmental Biology ljefusf] k|f]k]m;/ tyf ;efklt / ;f]xL ljZjljBfnosf] Daniel Baugh Institute sf lgbz{]s x'g' x'G5 . pgsf @)) eGbf a9L k|sfzgx¿ 5g\ . pgL Pstfsf Tetralogy Society sf cWoIf lyP . !(*! df ;pbL c/asf] bDdfddf cfof]lht ;ftf+} dl]8sn sGkm|]G;df cfˆgf] zf]3kq k|:t'tub{} 8f= Johnson n] eg] Mæ;f/f+zdf s'/cfgn]] jfx\o :j¿ksf] ljsf;af/] dfq x}g e|'0fsf] leqkl§ eO/fv]sf] ljsf; k|lj|mofaf/] klg hfgsf/L lbG5 / oL hfgsf/Lx¿ cfhsf] lj1fgn] ;To eg]/ k|dfl0ft ul//fv]sf] 5 . ======== Pshgf j}1flgssf] x}l;otn] d s]jn tL s'/fx¿ af/] ljrf/ JoQm ug{ ;S5' h'g s'/fx¿ ls6fgsf ;fy b]Vg ;S5' . t/ olb d To;a]nf -!$)) jif{ cl3_ ePsf] eP d'xDdb ;=_ n] h] s'/fx¿ eg] tL s'/fx¿ kSs} klg eGg ;lSbgy+] . d'xDdb -;=_ n] oL hfgsf/Lx¿ s'g} ljz]if >f]t af6 kfO{/fv]sf] x'g' kg{] tYo gsfg{] s'g} k|df0f gePsf]n] pgsf] egfO{df O{Zj/Lo bvn lyof] eGg] s'/f lg:;+sf]r :jLsfg{ ;lsG5 .Æ -$_ 8f= William W. Hay ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] sf]nf]/f8f] ljZjljBfnodf Oceanography sf] k|f]k]m;/ / Pshgf ax' kl/lrt Marine Scientist x'g\ .xfn} dfq k|sfzdf cfPsf ;fd'lb|s tYox¿sf] s'/cfgdf ePsf] pNn]vsf] ;DaGwdf pgsf] egfO{ 5 M æoL hfgsf/Lx¿ s/' cfgdf 5g\ eGg] s'/f ;fx}« rfvnfUbf] xf] . oL tYox¿ s'/cfgdf sxf“af6 cfP eGg] s'/f] hfGg d;+u s'g} ;fwg 5}g . dnfO{ nfU5

of] kSs} klg O{Zj/Lo x'g' kb{5 .Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

21

-%_ 8f= Gerald C. Goeringer ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] jflzË6g l8=l;= df hh{6fpg jZjljBfnosf] School of Medicine sf] Cell Biology ljefudf Medical Embryology sf] k|f]˚];/ / ;+of]hs x'g\ . l/ofbdf ePsf] cf7f+} ;pbL dl]8sn sGkm|]g;df cfˆgf] zf]wkq k|:t't ub{} 8f= Goeringer n] egM] Æs'/cfgsf yf]/} Znf]sx¿ d} e|'0f (Embryo) lgdf{0fb]lv cu+k|Tou+sf] ;+/rgfsf k|lj|mof tyf r/0fx¿sf af/]df ax'Jofks ljj/0f lbOPsf] 5 . dfgj ljsf;sf] o:tf] kl/k"0f{ / :ki6 clen]v h:t} juL{s/0f, zAbjfnL / ljj/0f o;eGbf cl3 ePsf] e]l6+b}g . oL dWo]sf clwsf+z hfgsf/Lx¿sf] pNn]v ztflAbof+} kl5sf] j}1flgs ;flxTodf dfq} kfpg ;lsG5 .Æ -^_ k|f]= Yusudi Kusan hfkfgsf] Tokyo Observatory sf lg/LIfs x'g\ . pgsf] egfO{ 5 M æs'/cfgdf vuf]nljBf ;DalGw oyfy{ tYox¿ ePsf] b]v]/ d lgs} k|efljt ePsf] 5' . cfw'lgs vuf]nzf:qLx¿ a|Xdf08sf] Pp6f clt ;fgf] c+zsf] dfq cWoog ul//fv]sf 5g\ . lsgeg] 6]ln:sf]ksf] dfWodaf6 cfsfzsf s]lx efux¿ dfq b]Vg ;lsG5, ;Dk"0f{ a|Xdf08 b]Vg ;ls+b}g . s'/cfgsf] cWoogaf6 o; ljifodf cg'Ql/t k|Zgx¿sf] hjfkm vf]h]/ a|Xdf08sf] cg';Gwfgdf d /fd|f] eljio b]Vb5' .Æ -&_ 8f= Tejatat Tejasen yfOn8+} sf] Chiangmai University sf] Department of Anatomy sf jt{dfg ;efklt Pjd\ Faculty of Medicine sf e"tk"j{ Dean x'g\ . ;pbL c/asf] l/ofbdf cfofl]ht cf7f+} ;pbL dl]8sn sGkm]|G;df pgn] 3f]if0ff u/] M æs/' cfgsf] cWoog tyf o; sGkm]G;df kfPsf] hfgsf/Laf6 dnfO{{ k"0f{ ljZjf; eO;s]sf] 5 ls s'/cfgdf h] hlt s'/fx¿ cfheGbf !$)) jif{ cl3 elgPsf 5g\ tL ;a} k"0f{tof ;To 5g\ . of] s'/f cfh j}1flgs tYoåf/f k|dfl0ft ug{ ;lsG5 . d'xDdb -;=_ cgk9 ePsf x'gfn] pgL kSs} klg ljwftfsf ;Gb]zjfxs x'g'k5{ h;af6 oL hfgsf/Lx¿ pgnfO{ k|fKt x'GYof] / pgL hg;dIf tL hfgsf/Lx¿ /fVy] / h'g cfh s'/cfgsf] ¿kdf xfd|f] ;fd' /x]sf] 5 . of] ljwftf kSs} klg O{Zj/ cyf{t cNnfx x'g'k5{ .Æ kljq s'/cfgdf j}1flgs rdTsf/sf oL pbfx/0fx¿ / o; pmk/ j}1flgsx¿sf] l6Kk0fL k9L;s]kl5 xfdL cfkm+} nfO{{ sl]x k|Zgx¿ ;f]wf+} M – xfn}sf j}1flgs cGj]z0fx¿ / cfheGbf !$)) jif{ cl3 cjtl/t ePsf] s'/cfgdf o:tf] ;fdGh:otf / Ps¿ktf sf] s]jn Pp6f ;+of]u x'g ;S5 < – s] of] s'/cfg d'xDdb -;=_ cyjf c¿ g} s'g} JolQmåf/f -cfˆg} 1fgsf] cfwf/df_ n]lvPsf] x'g ;Sg] ;Defjgf 5 <

oL k|Zgx¿sf] Pp6} pQ/ 5 / Tof] xf] æxf]Og, of] sbflk ;Dej 5}g / s'/cfg kSs} klg cNnfx -O{Zj/_ s} zAbx¿ x'g' k5{ h'g pgn] Pp6f dfWodåf/f cjtl/t u/]sf x'g\ .Æ

-@_ s'/cfgsf] r'gf}lt

cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M

æ/ olb ltdLx¿nfO{ xfdLn] xfd|f] eQm -d'xDdb -;=__ sf] dfWodaf6 dfWodaf6 k7 k7fPsf] -k':ts_ df z°f nfU5 nfU5 eg] o;sf] h:tf] Pp6 Pp6} cWofo agfP/ b]vfpm / cNnfxsf cltl/Qm


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

22

ltd|f ;a} ;a} ;xof]uLx¿nfO{ klg af]nfP/ Nofpm olb ltdLx¿ ;TojfbL xf} eg] Û / olb {sf] cfuf] ltdLx¿ o:tf] ug{ ;Qm} gf+} / sbfkL ;Qm} gf,} eg] -gs{ gssf] cfuf]sf] eo u/ h;sf] O{Gwg dflg;x¿ / 9'·fx¿ x'g]5g\ . of] cljZjf;Lx¿sf] nflu tof/ kfl/Psf] xf] . / -x] d'xDdb -;=__ Û ljZjf;L / ;TsdL{ ;TsdL{x¿nfO{ ;'–;+jfb ;'gfOb]pm ls pgLx¿sf nflu au}+rfx¿ -:ju{ 5g\ h;df gbLx¿ aU5 aU5g\ ========== .Æ -s'/cfg, @, @#– @#–@%_ !$)) jif{ cl3 s'/cfgsf] cjt/0f ePb]lv cfh;Dd s;}n] klg s'/cfgsf] h:tf] ;'Gb/tf, jfss6'tf, j}ej, a'l4dQfk"0f{ ljlw lgdf{0f, ;To ;"rgf, ;6Ls eljiojf0fL cflb h:tf u'0fx¿ ePsf] Pp6} cWofo klg /rgf ug{ ;s]sf] 5}g . ljrf/0fLo 5 ls s'/cfgsf] ;aeGbf ;fgf] cWofodf s]jn !) j6f zAbx¿ 5g\ / klg cfh;Dd s;}n] s'/cfgsf] o; r'gf}ltnfO{ :jLsf/ ug{ ;s]sf] 5}g . d'xDdb -;=_ sf zq' s]lx c/a cljZjf;Lx¿n] pgL cNnfxsf k}uDa/ xf]Ogg\ eGg] s'/f] k|dfl0ft ug{ of] r'gfl}t :jLsfg]{ k|of; u/] t/ ;kmn ePgg\ . s'/cfg pgLx¿s} efiff / af]nL (Dialect) df ePtf klg, / d'xDdb -;=_ sf] ;dodf c/ax¿ clt jfss6'tf / ;'Gb/ sljtfx¿ n]Vg l;kfn' x'“bfx'b} klg, of] sfdrflx“ s;}n] ug{ ;s]g .

lrq @# M s'/cfgsf] ;aeGbf ;fgf] -!)* cf+} cWofo h;df !) j6f zAbx¿ 5g\ .

-#_ d'xDdb -;=_ sf] cfudg ;DaGwL afO{ansf] eljiojf0 eljiojf0fLM

afO{andf d'xDdb -;=_ sf] cfudgsf] af/]df pNn]v ul/Psf] 5 . afO{andf ljZjf; ug]{ O{;fO{ wdf{jnDaLx¿sf] nflu O:nfdsf] ;Totfsf] of] Pp6f k|df0f xf] . afO{ansf] Deuteronomy 18 df xh/t d";f -c=_ (Mose) eGb5g\ ls O{Zj/n] pgnfO{ egM]

æd pgLx¿sf] nflu pgLx¿ dWo]af6 ltdLh:tf] Pp6f b"t v8f ug]{ 5,' d p;sf] d'vdf cfˆgf] af]nL /flvlbg]5' / pm d}n] cfb]z u/]sf] k|To]ss'/f] ltgLx¿nfO{ atfpg] 5 . olb s;}n] To; b"tn] eg]sf d]/f zAbx¿ ;'g]gg\ -dfg]gg\ eg] d :jo+ To; JolQm;+u o;sf] af/]df lx;fa lng]5' .ÚÚ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f (Deuteronomy !*M!*–!(_

23

oL Znf]sx¿df cfuGt's b"tsf af/]df h'g eljiojf0fL ul/Psf] 5 ltgsf lgDglnlvt tLg nIf0fx¿ x'g'k5{ eGg] lgisif{ dfly pNn]lvt afO{ansf] c+zaf6 lgsfNg ;lsG5 – !_ pgL xh/t d";f -c=_ (Moses) h:t} x'g'k5{ . @_ pgL O;|fOnLx¿sf] efO{ cyf{t\ O:dfO{nsf] j+zhaf6 x'g]5g\ . #_ O{Zj/ cfˆgf zAbx¿ To; b"tsf] d'vdf xfNg]5g\ / pgL O{Zj/sf cfb]zx¿sf] k|rf/ ug{]5g\ . oL tLg nIf0fx¿sf] ;lj:tf/ JofVof u/f+} – !_ xh/t d";f -c=_ / xh/t d'xDdb -;=_ sf aLr hlt ;dfgtf cGo s'g} b'O{ O{zb"tx¿ dfem e]6\g ;ls+b}g . oL b'j}nfO{ Pp6f lj:t[t / ;Dk"0f{ hLjg ljwfg lbP/ k7fOof] . b'j}n] zq'x¿sf] ;fdgf ub}{ rdTsfl/s ¿kdf ;kmntfx¿ k|fKt u/] . b'j} g} O{zb"t tyf /fHo ;~rfnssf ¿kdf :jLsf/ ul/P . zq'x¿sf] if8oGq tyf xTofk|of;af6 aRg b'j}n] cf–cfˆgf] b]z 5f8\g'k/]sf] lyof] . xh/t d";f -c=_ sf] hLjgL;Fu xh/t O{;f -c=_(Christ) sf] t'ngf ug]{ xf] eg] dfly pNnl]vt ;dfgtfx¿ el]6b}gg\ . oL b'O{df yk lgDg leGgtfx¿ klg 5g\ – ;fdfGo hGd, kfl/jfl/s hLjg tyf k|fs[lts d[To' . xh/t O{;f -c=_ df oL tLg} s'/f lyPgg\ . hals xh/t d";f c=_ tyf xh/t d'xDdb -;=_ sf] hLjgdf xfdL oL tYox¿ ePsf] kfp5“f+} . cem xh/t O{;f -c=_ sf cg'ofoLx¿ pgnfO{ O{Zj/sf b"t geO O{Zj/sf ;Gtfgsf] ¿kdf lrG5g\ hals xh/t d";f -c=_ / xh/t d'xDdb -;=_ cfˆgf cg'ofoL dfem O{zb"tsf ¿kdf kl/lrt 5g\ . t;y{ pko'Q{mafO{ansf] eljiojf0fL xh/t dx' Ddb -;=_ sf] af/]df ul/Psf] dfGg'k5{ g ls xh/t O{;f -c=_ sf] af/]df lsgeg] xh/t d";f -c=_ / xh/t dx' Ddb -;=_df xh/t O{;f -c=_ eGbf a9L ;dfgtfx¿ 5g\ . csf]{ tYo klg dgg u/f+} . John sf] Gospel df jl0ft{ 5 ls ox"bLx¿ tLg eljiojf0fLx¿ k"/f x'g] k|tLIffdf lyP M !_ O{;f -c=_ sf] cfudg, @_ Elijah sf] cfudg tyf #_ The Prophet -O{zb"t_ sf] cfudg . Baptist John nfO{ ;f]lwPsf tLg k|Zgx¿af6 pQm s'/fsf] k'li6 x'G5 . h]¿;]ndsf ox"bLx¿åf/f k7fOPsf k"hf/Lx¿n] John nfO{ ;f]w] ltdL sf] xf} < pgn] :ki6;“u :jLsf/] æd Christ xf]OgÆ pgLx¿n] pgnfO{ ;f]w] æp;f] eP ltdL sf] xf} <ÚÚ s] ltdL Elijah xf} <ÚÚ pgn] eg] æxf]OgÚÚ . km]l/ pgLx¿n] ;f]w] æs] ltdL Tof] O{zb"t (The Prophet) xf} t <ÚÚ pgn] pQ/ lbP æxf]O{gÚÚ . (John 1:19-21) afO{ansf] ulxl/P/ cWoog ubf{ John 1:21 df jl0f{t The Prophet eGg] zAb Denteronomy 18:15 / 18:18 sf] dfly pNn]lvt eljiojf0fLl;t hf]l8Psf 5g\ eGg] s'/f :ki6 x'g hfG5 . o;af6 of] lgisif{ lgsfNg ;lsG5 ls Deuteronomy 18:18 df pNn]lvt Prophet oz" -O{;f c=_ xf]Ogg\ .

$_ O;|fO{nLx¿sf] efO{x¿ dWo]af6M Oa|fxLd -c=_ sf b'O{ k'qx¿ lyP– O:dfO{n -c=_ / O:xfs -c=_ (Genesis) .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

24

O:dfO{n -c=_ c/ax¿sf tyf O:xfs -c=_ ox"bLx¿sf /fi6«lktf aGg k'u] . dfly pNn]lvt O{zb"t (The Prophet) ox"bLx¿dWo]af6 geO ltgsf efO{x¿dWo]af6 cyf{t\ O:dfO{nsf ;Gtfgaf6 x'g] pNn]v ul/Psf] 5 . d'xDdb -;=_ hf] O:dfO{nsf ;Gtlt lyP g} tL b"t (The Prophet) x'g\ eGg] s'/f]df s'g} ;Gb]x 5}g . k'gZrM Isaiah 42:1-13 df O{Zj/sf bf;sf] pNn]v ul/Psf] 5 hf] pgLåf/f æ5flgPsf]ÚÚ / pgsf] æb"tÆ xf] / hf] Pp6f ljwfg lnP/ cfpg] 5 . æljZjdf zflGt :yflkt geP;Dd pm lg?T;flxt / cfˆgf] sfdbl]v ljdv' x'g]5}g . p;sf] ljwfgdf dxfåLkx¿n] cfˆgf] cfzf sl]Gb|t ug{]5g\ .ÚÚ (Isaiah 42:4) P3f/f+} Znf]sn] tL k|tLlIft b"t (the messenger) nfO{{ s]bf/sf ;Gtltx¿l;t hf]8]sf] 5 . s]bf/ sf] x'g\ t < Genesis sf] @%M!# Znf]s cg';f/ s]bf/ O:dfO{n -c=_ sf låtLo k'q lyP . / O:dfO{n xh/t df]xDdb -;=_ sf k'vf{ x'g\ .

%_ O{Zj/ cfk\mgf jrgx¿ Tof] b"tsf] d'vdf

xfNg]5g\ .

O{zjf0fL -kljq s'/cfg_ jf:tjd} d'xDdb -;=_ sf] d'vdf xflnPsf] lyof] . O{Zj/n] kml/Ztf lha|O|{n -c=_ nfO{ k7fP/ d'xDdb -;=_ nfO{ cfˆgf] jf0fL x'– ax" l;sfpg nufP / ;'gL;s]kl5 d'xDdb -;=_n] cfˆgf ;fyLx¿åf/f tL zAbx¿ lnkLa4 u/fP . o;y{ tL zAbx¿ d'xDdb -;=_ sf cfˆg} xf]Ogg\ . tL pgsf cfˆgf ljrf/x¿åf/f l;lh{t xf]Ogg\ a¿ lha|fO{n -c=_ kml/Ztfåf/f pgsf] d'vdf /flvPsf x'g\ . d'xDdb ;=_ sf] hLjg d} pgsf] lgu/fgLdf tL zAbx¿ pgsf ;fyLx¿åf/f :d/0f ul/g'sf] ;fy–;fy} lnkLa4 klg ul/of] . :d/0f /xf];\ Deuteronomy sf] eljiojf0fLdf O{Zj/n] eg]sf] 5g\ – æolb s'g} JolQmn] d]/f] b"t sf zAbx¿, h'g d}n] g} af]n] sf] x“' , dfg]g eg] d cfkm} pm;u“ To;sf] lx;fa lng]5' .ÚÚ (Deuteronomy 18:19) . t;y{ afO{andf cf:yf /fVg] k|To]s JolQmn] O{zb"tn] eg]sf s'/fx¿df ljZjf; ug{} kg]{ bl]vG5 / Tof] O{zb"t eg]sf] xh/t d'xDdb -;=_ x'g\ . -afO{andf d'xDdb ;= sf af/]df yk hfgsf/Lsf nflu www.islam-guide.com/mib x]g{'xf];\ ._ -afO{ansf Znf]sx¿ The New Internatinal Version af6 lnOPsf x'g\ ._

-^_ s'/cfgsf eljiojf0 eljiojf0fLx¿ h'g sfnfGt/df ;To k|dfl0 fl0ft eP

s'/cfgsf eljiojf0fLx¿ ;To ePsf] Pp6f k|df0f /f]dgx¿sf] kl;{ogx¿dfly ljho xf] . k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf] ;dodf /f]dgx¿nfO{ kl;{ogx¿n] o'4df k/flht u/]sf lyP . s'/cfgn] eljiojf0fL u¥of] ls /f]dgx¿n] tLgbl]v gf+} jifl{eq} kl;o{gx¿nfO{ kg' M k/flht ug]{5g\ . geGb} ToxL eof] . cNnfxn] s'/cfgdf eg] M ælgs6 ælgs6jtL{ Onfsfdf /f]dgx¿ k/flht ePsf 5g\ / pgLx¿ -o;_ k/fho kZrft, tLgbl] v gf+} jifl{eq} ljhoL x'xg' 5 ] g\ .Æ –s/cfg, '/cfg, #) M@– M@–$_ Oltxf;n] oL o'4x¿sf af/]df s] eG5 t < History of the Byzantine State eGg] k':tsdf n]lvPsf] 5 ls ;g\ ^!# df /f]dg ;]gf Antion eGg] :yfgdf


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

25

g/fd|f];+u k/flht ePsf] lyof] h;sf] kmn:j¿k kl;o{gx¿ rf/l}t/af6 b|'tultn] cufl8 a9]## . o:tf] kl/l:yltdf /f]dgx¿n] kl;{ogx¿nfO{ k]ml/ k/flht ug{ ;Snfg\ eg]/ sNkgf klg ug{ ;lsb}g lyof] . t/ s'/cfgn] 3f]if0ff u¥of] ls /f]dgx¿ tLgbl]v gf+} jifl{eqd} k'g M ljhoL x'g]5g\ . ;g\ ^@@ df, /f]dgx¿sf] pko'Q{m k/fhosf] gf+} jif{kl5 oL b'O{ ;]gfx¿ -/f]dg / kl;{og_ aLr cfld{lgofdf k'gM le8Gt eof] . kl/0ffd eof] /f]dgx¿sf] lg0ff{os ljho . ;g\ ^!# sf] k/fhokl5 /f]dgx¿sf] of] k|yd ljho lyof]#$ . s'/cfgdf cNnfxn] h] 3f]if0ff u/]sf lyP cIf/zM ToxL eof] . o;sf cltl/Qm klg s'/cfgsf sltko Znf]sx¿ Pj+ d'xDdb -;=_ sf sltko egfO{x¿ o:tf 5g\ h;df ul/Psf eljiojf0fLx¿ sfnfGt/df ;To k|dfl0ft eP/ cfP .

-&_ d'xDdb -;=_ åf/f k|blz{t rdTsf/x¿

cNnfxsf] cf1fn] d'xDdb -;=_ n] w]/} rdTsf/x¿sf] k|bz{g u/] . oL rdTSf/x¿sf ;fIfL w]/} JolQmx¿ lyP . pbfx/0f:j¿k M — dSsfsf cljZjf;Lx¿n] rdTsf/ b]vfpg] df+u u/]kl5 d'xDdb -;=_ n] rGb| b'O{ 6'j|mf ePsf] b]vfOlbP#% . — csf{] rdTsf/ lyof] k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf] cf}+nfaf6 kfgLsf] k|jfx hals pgsf ;fyLx¿ ltvf{Psf] a]nf ef“8f]df clnslt dfq kfgL lyof] . ;fyLx¿n] cfP/ u'gf;f] kf]v], æef“8f]df ePsf] yf]/} kfgLn] jh" ug{ -gdfh k9\g'cl3 xft d'v w'g] lj|mof_ / vfg slQ klg k'Ub}g .Æ k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] cfˆgf] xft To; ef“8f]df xfn] . pgsf] cf}+nfx¿sf] dfemaf6 kfgL x'lQP/ aUg yfNof] . of] kfgL pgLx¿n] vfP klg / o;n] jh" klg u/] . Tox“F ;fyLx¿sf] ;+Vof !%)) lyof]#^ . o;sf cltl/Qm klg d'xDdb -;=_ åf/f k|blz{t y'k|} rdTsf/x¿ 5g\ .

-*_ d'xDdb -;=_ sf] ;/n hLjg

;Gb]i6fsf] bfloTj kfpg'eGbf cl3 / kl5sf] d'xDdb -;=_ sf] hLjgsf] t'ngf ubf{ of] s'/f k|i6 eP/ cfp“5 ls pgL jf:tjd} cNnfxsf k}uDa/ ;Gb]i6f lyP . pgL gSsnL k}uDa/ lyP / tflTjs nfe, dxfgtf, dfg–;Ddfg / zlQm cfh{g ug{sf] nflu ;Gb]i6fsf] gf6s u/]sf lyP eGg] wf/0ff k"0f{tof lg/fwf/ / skf]nslNkt k|dfl0ft eP/ hfG5 . ;Gb]i6fsf] bfloTj kfpg'eGbf cl3 d'xDdb -;=_ sf] ;fd' s'g} cfly{s sl7gfO{ lyPg . ;kmn / ;Ddflgt Jofkf/L ePsf x'gfn] cfDbfgL k|z:t} lyof] . ;Gb]i6fsf] bfloTj kfPkl5 / o;} bfloTjsf] sf/0fn] pgL cfly{s ¿kn] ljkGg x'g yfn] . o;nfO{ cem :ki6 kfg{ pgsf] hLjgdfly ul/Psf lgDg l6Kk0fLx¿sf] ljZn]if0f u/f+} M — d'xDdb -;=_ sL kTgL cfO{zf -/=_ elG5g\, æx] d]/f elth Û d'xDdb -;=_ sf] 3/df b'O{–b'O{ lbg;Dd r"Nxf] hNb}glyof] -vfgf kfSb}glyof] .Æ pgsf] elthn] ;f]w], æp;f] eP tkfO{x¿ s] u/L afFRg' x'GYof] <Æ pgn] pQ/ lbO{g\, ævh"/ / kfgL vfP/ . o;sf cltl/Qm d'xDdb -;=_ sf s]lx ;xof]uLx¿ cf–cfˆgf] pm“6sf] b"w slxn]sflx“ xfd|f] 3/df k7fO{ lbg] ub{y]#& .Æ — d'xDdb -;=_ sf Pshgf ldq, ;x\n lag ;fb, eG5g\, æ;Gb]i6fsf] bfloTj kfPkl5 d[To';Dd d'xDdb -;=_ n] /fd|f] lk7f]sf] /f]6L slxn] vfg kfpg' ePg#* .Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

26

— d'xDdb -;=_ sL kTgL cfO{zf -/=_ elG5g\, æd'xDdb -;=_ sf] ;'Tg] cf]5\ofg 5fnfsf] x'GYof] h;leq vh"/sf] /]zf el/Psf] x'GYof] #( .Æ — cd| lag cn–xfl/;, d'xDdb -;=_ sf Pshgf ;xof]uL eGg' x'G5 ls æd[To'sf] a]nf d'xDdb -;=_ sf] wg–;DklQ s]lx lyPg . lyof] t vfnL Pp6f ;jf/Lsf] ;]tf] 3f]8f, n8fO{sf s]lx xltof/x¿ / hdLgsf] Pp6f ;fgf] 6'j|mf h'g ls bfg ul/lb;s]sf lyP $) .Æ k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] ;f/f hLjg o:t} sl7g cj:yfdf latfP hals O:nfdL 9's'6L pgs} cwLgdf lyof], d[To' cufj} k|foM ;Dk"0f{ c/a pkåLk O:nfdsf] em08fd'lg cfO;s]sf] lyof] / d'l:ndx¿ rf/}lt/ ljhosf] ktfsf kmx/fO;s]sf lyP . s] of] s'/f ;Dej 5 ls d'xDdb -;=_ n] ;Gb]i6fsf] bfjL dfg;Ddfg, wg;DklQ / zlQmsf nflu u/]sf xf]pmg\ < dfg;Ddfg / zlQmsf] OR5f eg]sf] dL7f] rf]vf] vfg] s'/f, bfdL n'ufkmf6f, ljzfn dxnx¿, /Ëla/ËL /Ifs ;}lgsx¿ / lglj{jfb zf;gflwsf/;“u ;DalGwt x'G5 . s] oL dWo] s'g} klg s'/fsf] rfxgf d'xDdb -;=_ sf] hLjgdf ePsf] kfOG5 < tn lbOPsf] pgsf] hLjgsf] s]xL emf+sLx¿af6 o; k|Zgsf] pQ/ kfpg ;lsG5 M Pp6f k}uDa/, lzIfs, /fHo kl/rfns / Gofolwz cflbsf] bfloTj kfng u/]/ klg d'xDdb -;=_ cfˆgf] afv|Lsf] b"w cfk}m b'x'Gy]$! cfˆgf n'uf kmf6fx¿sf] dd{t cfk}m ub{y]$@ 3/sf sfdsfhdf ;3fFpy]$# / u/La JolQmx¿ la/fdL kbf{ pgLx¿sf] vf]hva/ lng cfk}m hfGy]$$ . pgn] Ps k6s cfˆgf ;fyLx¿nfO{ vfN6f] vGg] a]nfdf df6f] / afn'jf cf];f/]/ klg d2t u/]sf x'g\$% . pgsf] hLjg ;/ntf / gd|tfsf] rdTsf/L gd'gf lyof] . d'xDdb -;=_ sf cg'ofoLx¿ pgnfO{ lgs} dfof ub{y], pgsf] ;Ddfg ub{y] / pgLdfly uhasf] cf:yf / ljZjf; /fVby] . t/ d'xDdb -;=_ hlxn] klg s] s'/fdf hf]8 lbGy] eg] æOafbtÆ -elQm_ cNnfxsf] dfq x'g' kb{5 gls :jod\ pgsf] . d'xDdb -;=_ sf Pshgf ;fyL cg; -/=_ eG5g\, æxfdL d'xDdb -;=_ nfO{ hltsf] c¿ s;n} fO{ dfof / ;Ddfg ub{}gYof+} t} klg d'xDdb -;=_ sf] –xfdf]| ;efdf_ cfudg x'b“f xfdL pgsf] nflu slxn} klg pleb}gYof+} lsgeg] d'xDdb -;=_ nfO{ To:tf] ;Ddfg–k|bz{gaf6 3[0ff lyof] h:tf] cGo JolQmx¿n] cfˆgf 7"nf a8fsf] ;Ddfgdf pleP/ ug{] uby]{$^ .Æ d'xDdb -;=_ / pgsf ;fyLx¿dfly eoÍ/ cTofrf/, leif0f oftgf / c;xlgo oGq0ff rln/fv]sf] a]nf hals O:nfdsf] ;kmntfsf] s'g} nIf0f lyPg,d'xDdb -;=_ nfO{ Pp6f rfvnfUbf] k|:tfj ul/of] . cwdL{x¿sf g]tf / b"t, ptafn] cfP/ d'xDdb -;=_ nfO{ eg], æ========= olb ltdLnfO{ ;DklQ rflxG5 eg] eg, xfdL olt wg hDdf u/]/ ltdLnfO{ lbG5f+} ls ltdL c/asf] ;aeGbf wgL JolQm eOxfNg] 5f} . olb ltdL xfd|f] g]tf aGg rfxG5f} eg] xfdL ;a} ltd|f] g]t[Tj dfGg tof/ 5f+} / ltdf|] ;xdlt lagf s'g} lg0fo{ x'g] jfnf 5}g . x}g , olb ltdLnfO{ /fhTj

rflxG5 eg] xfdL ;a} ltdLnfO{ cfˆgf] /fhf dfGg klg tof/ 5f} ==========.Æ oL ;asf] abnfdf d'xDdb -;=_ ;“u Pp6} dfu ul/Psf] lyof] — æltdL dflg;x¿nfO{ O:nfdlt/ lgDTofpg] / cNnfxsf cltl/Qm c¿ s;}sf] elQm / k"hf gug{] eGg] ltd|f] cfx\jfg 5fl8b]pm .Æ ;f+;fl/s nfesf] nflu sfd ug]{ AolQmsf] nflu of] k|:tfj nf]enfUbf] lyPg < of] k|:tfj kfpm“bf s] d'xDdb -;=_ bf]wf/df kg{ uP < s] pgn] o;eGbf klg /fd|f] k|:tfj kfpgsf] nflu cfOGbf jftf{sf] ;Defjgf v'Nnf /fVb} df]ntf]nsf]


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

27

gLlt ckgfP < pgsf] hafkm x]g{'xf];\ –æcNnfxsf] gfdaf6 hf] s[kfzLn / bofn' 5g\ .Æ To;kl5 pgn] ptafnfO{ s'/cfgsf] PsrfnL;f}+ cWofosf] Psb]lv c7\rfnL;;Ddsf Znf]sx¿ k9]/ ;'gfP$& . tL dWo] s]lx Znf]s¿sf] cy{ of] xf]M æclt s[kflzn / bofn' -cNnfx_ sf tk{maf6 cjtl/t Pp6f lstfa h;df Znf]sx¿sf] ;lj:tf/ JofVof ul/Psf] 5ÙÙ Pp6f s'/cfg h'g c/aL -efiff_ df 5ÙÙ a'l4dfg JolQmx¿sf] nfluÙÙ ;';j+fb / r]tfjgL lbgÙ] t}k lg cflwsfz+ JolQmx¿ kms/{] hfG5g\ tfls ;'Gg gk/f];\ .Æ -s'/cfg, $!M @–$_ csf]{ cj;/df cfˆgf] sfsfsf] o; cg'/f]wsf] k|ltlqmofdf ls ltdL dflg;x¿nfO{ O:nfdlt/ 8fSg] sfd aGb ul/b]pm, d'xDdb -;=_ sf] pQ/ lg0ff{os / ;':ki6 lyof] M æcNnfxsf] ;f}uGw 5 sfsf Û d o; -dflg;x¿nfO O:nfdlt/ 8fSg] sfdbl]v slxn] ljd'v x'g] 5}g rfx] ltgLx¿n] d]/f] Ps xftdf ;"o{ / csf{] xftdf rGb| g} NofP/ lsg g/flvb]pmg\ . cNnfxn] o; sfddf k"0f{ ;kmntf glbP;Dd d of] sfd hf/L /fVg] 5' rfx] o; sfddf d]/f] gfz g} lsg gxf];\$*.Æ d'xDdb -;=_ / pgsf cg'ofoLx¿n] !# jif{;Dd eoÍ/ oftgf dfq ;xg' k/g] , a¿ cljZjf;Lx¿n] s}of+} k6s pgnfO{ dfg{] if8oGq ;d]t u/] . Psrf]6L Pp6f clt ux«f+} 9'Ë'fn] xfg]/ 6fpsf] km'6fOlbg] k|oTg eof]$( . csf{] k6s vfgfdf ljif lbP/ dfg{] pBf]u ul/of]%) . s] oL nIf0fx¿ zlQmsf] ef]sf] / :jfyL{ JolQmsf x'g ;S5g\ < cfˆgf zq'x¿dfly k"0f{ ljho k|fKt ul/;s]kl5 klg o:tf] si6k"0f{ / alnbfgo'Qm hLjgsf] cf}lrTo s] x'g ;S5 < ;Dk"0f{ ljho k|flKtkl5sf] uf}/jdo If0fdf klg clt gd| eP/ JoQm ul/Psf] pgsf] pb\uf/ æof] ljho cNnfxsf] ;xfotfn] k|fKt ePsf] xf], d]/f] s'z ntfn] x}g Æ sf] JofVof s;/L ug{] <

-(_ O:nfdsf] cfZro{hgs lj:tf/

o; cWofosf] cGtdf O:nfdsf] ;Totfsf] Pp6f dxTjk"0f{ k|df0f cfN+}ofpg plrt g} xf]nf . of] Pp6f ;j{ljlbt tYo xf] ls cd]l/sfdf ;aeGbf tLa| ultn] k}mln/x]sf] wd{ O:nfd xf] . o; k|lj|mofsf ;DaGwdf s]lx l6Kk0fLx¿ ljrf/0fLo 5g\– — æO:nfd cd]l/sfdf ;aeGbf tLa|ultn] k}mln/fv]sf] wd{ xf] . of] wd{ xfd|f y'k}| dflg;x¿sf] nflu dfu{bz{s / cf:yf–:tDe k|dfl0ft ePsf] 5=========.Æ ("Hillary Rodham Clinton", Los Angeles Times)%! — æd';ndfgx¿ ;+;f/sf] ;aeGbf tLa| ultn] a9L/fv]sf] ;d"x xf]=======.Æ (The Population Reference Bureau, USA Today)%@ — æO:nfd d'n'ssf] ;aeGbf tLa|ultn] al9/fv]sf] wd{ xf] .Æ ("Geraldine Baum," Newsday)%# — æO:nfd ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] ;aeGbf tLa|ultn] a9L/fv]sf] wd{ xf] .Æ ("Ari L Goldman," New York Times)%$ o; k|lj|mofn] s] bzf{pFb5 eg] O:nfd jf:tjd} cNnfxåf/f cjtl/t ;“Frf] wd{ xf] . olQsf JolQmx¿ /fd|/L ljrf/ / lrGtg gul/sg} O:nfdnfO{ cËLsf/ u/] xf]nfg\ eGg] s'/f ;f]Rg' o'lQm;+ut b]lv+b}g . oL cd]l/sLx¿ leGbfleGb} ju{, hflt tyf k]zfx¿;+u ;DalGwt 5g\ . logLx¿dWo] j}1flgs, k|f]k]m;/, bfz{lgs tyf kqsf/x¿ /x]sf 5g\ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

28

o; cWofodf pNn]lvt tYox¿ s'/cfgnfO{ cNnfxsf] jf0fL, d'xDdb -;=_ nfO{ cNnfxsf] ;Rrf k}uDa/ / O:nfdnfO{ cNnfxsf] ;Rrf wd{ eg]/ k|dfl0ft ug{] cg]sf+} k|df0fx¿dWo]sf sl]x a'b“fx¿dfq x'g\ .

;Gbe{ ;fdu|Lx¿ != b'O{ sf]i7æ======Æ sf] aLrdf h] n]lvPsf] 5 Tof] s'/cfgsf] cy{sf] cg'jfb dfq xf], s'/cfg g} rfFxL xf]O{g lsgeg] s'/cfg t c/aL efiffdf 5 . @= "The Deveoloping Human," Moore and Persaud, 5th ed., k[=;+= * # / $ "Human Development as Described in the Quran and Sunnah," Moore and Others, k[=;+= #^ / k[=;+= #* % / ^ The Deveoloping Human, Moore and Persand, 5th ed., k[=;+= ^% / k[=;+= * &= "This is the Truth" -lel8of] 6]k_ . of] 6]k k[i7 $%–$^ df pNn]lvt ;+:yfx¿af6 k|fKt ug{ ;lsG5 . *= "Earth," Press and Siever, k[=;+=$#% / 'Eearth Science," Tarbuck and Lutgens, k[=;+= !%& (–!@ "The Geological Concept of Mountains in the Quran", ELNaggar, k[=;+= %, $$–%% !#= "The First Three Minutes, a Modern View of the Origin of the Universe", Weinberg k[=;+= ($–!)% !$/!% "This is the Truth" -lel8of] 6]k_ !^/ !& "Essentials of Anatomy & Physiology", Seeley and Others, k[=;+= @!! tyf "The Human Nervous System", Noback and Others k[=;+= $!)– $!!, @!! !*= "The Scientific Miracles in the Front of the Head", Moore & Others k[=;+= $! !(/@) "Principles of Oceanography", Davis k[=;+= (@–(# @!/@@ "Oceanography", Gross k[=;+= @$@, @$$ / "Introductory Oceonography",Thruman k[=;+= #))–#)# @#= "Oceans", Elder and Pernettar, k[=;+= @& @$/@% "Oceonography", Gross, k[=;+= @)% @^/@& “The Atmosphere” Anthes & Others k[= @^*–@^(, / Elements of Meteorology Miller & Thompson, k[= !$!–!$@ @*= "Elements of Meteorology, "Miller & Thompson, k[=;+= !$! @(= “Meterology Today,” Ahrens, k[= $#&


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

29

#)= “The Works of Aristotle” Translated into English : Meteorologica, Vol. 3, Ross & Others k[=#^(a -#^(b #!= æ;xL d'l:ndÆ gfds xbL; sf] k':tsaf6 p4[t xbL; g=+ @^$# . xbL; eg]sf] k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf k|dfl0ft plQm, sfo{ / ;xdltx¿ x'g\ h'gls clt ljZj;gLo pgsf ;fyLx¿sf] dfWodaf6 k|fKt ePsf x'g\ . #@= æ;xL d'l:ndÆ g+= @^$% ##= "History of Byzantine State," Ostrogorsky k[=(% #$= P]= k[= !))–!)!, / "History of Persia," Sykes, Vol. 1, k[= $*#–$*$ tyf "The New Encylopedia Britannica Micropedia" Vol. 4, k[=!)#^ #%= æ;xL a'vf/LÆ g+= #^#&, / æ;xL d'l:ndÆ g+= @*)@ #^= æ;xL a'vf/LÆ g+= #%&^, / æ;xL d'l:ndÆ g+= !*%^ #&= æ;xL d'l:ndÆ g+= @(&@, / æ;xL a'vf/LÆ g+= @%^& #*= æ;xL a'vf/LÆ g+= %$!# / æltld{hLÆ g+= @#^$ #(= æ;xL d'l:ndÆ g+= @)*@, / æ;xL a'vf/LÆ g+= ^$%^ $)= æ;xL a'vf/LÆ g+= @&#( / æd';gb cxdbÆ g+= !&(() $!= æd';gb cxdbÆ g+= @%^^@ $@/$# æ;xL a'vf/LÆ g+= ^&^, / æd';gb cxdbÆ g+= @%%!&, @#&)^ $$= æd'cQf dflnsÆ g+= %#! $%= æ;xL a'vf/LÆ g+= #)#$, æ;xL d'l:ndÆ g+= !*)#, æd';gb cxdbÆ g+= !*)!& $^= æd';gb cxdbÆ, g+= !@!!& / æltld{hLÆ g+= @&%$ $&–$( æ;L/t cg–gajLof,Æ OAg] x]zfd, Vol. 1, k[= @(#–@($, @^%–@^^, @(*– @(( %) æcn–bf/dLÆ, g+= ^*, / æca' bfpmbÆ, g+= $%!) %!= "First Lady Breaks Ground With Muslims" Los Angeles Times, Home Edition, May 31 1996, k[=# %@= "Elsewhere in the World," USA Today, Feb.17, 1989, k[=;+= $ A %#= "For Love of Allah," Newsday, Part 2, March 7, 1989, k[=;+= $ %$= Ari L. Goldman, "Mainstream Islam Rapidly Embraced by Black Americans," New York Times, Feb. 21, 1989, k[= ;+= !


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

30

cWofo–@ O:nfdsf s]lx kmfO{bfx¿ O:nfdaf6 JolQm tyf ;dfhnfO{ cg]sf+} kmfO{bfx¿ 5g\ . o; cWofodf JolQmnfO{ x'g] s]lx kmfO{bfx¿sf] pNn]v ul/Psf] 5 .

-!_ cgGt :ju{sf] k|flKt

cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M æx] d' 'xDdb Û ljZjf; ug] x¿ / ;Tsd{ ug] x¿nfO{ { z' ' ;dfrf/ ;' 'gfO{ b]bpm ] pm . dxDdb ug]{x¿ ug]{x¿nfO{ x¿nfO ze ;gfO{ gf pgLx¿n] au} rf -:ju{ kfpg] ] g\ h;df gbLx¿ aUb5 .Æ -s/' cfg, @M@%_ au}+rf kfpg5 aUb5g=\\========.Æ cNnxn] of] klg eg]sf 5g\ M æPscsf{;+u k|lt:kwf{ u/ cNnfxsf] Ifdfbfg kfpg / :ju{k|flKtsf] nflu h;sf] rf}8fO{ k[YjL / cfsfzsf] rf}8fO{ hlQsf] 5, h'g tof/ kfl/Psf] xf] cNnfxdf cNnfxdf / pgsf] kuDa/df }uDa/df cf:yf /fVg] /fVg]x¿sf nflu=====.Æ nflu .Æ -s'/cfg, %&M@!_ k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\ ls æ:ju{sf] ;aeGbf lgDg >]0fLsf] afl;Gbfn] klg o; ;+;f/sf] -P]Zjo{ eGbf bz u'0ff a9L kfpg] 5 ! . / p;n] h] OR5f u¥of] ToxL kfpg] 5 / To;eGbf bz u'0ff a9L kfpg] 5 @ .Æ d'xDdb -;=_ n] of] klg eg]sf 5g\ M æ:ju{sf] Pp6f k}tfnf a/fa/sf] :yfg klg of] ;+;f/ / o; leqsf j:t'x¿ eGbf /fd|f] 5Æ# . pgn] of] klg eg]sf 5g\ M æ:ju{df o:tf j:t'x¿ 5g\ h'g s'g} cF“vfn] b]v]sf] 5}g, s'g} sfgn] ;'g]sf] 5}g / s'g} dfgj a'l4n] sNkgf ug{ ;s]sf] 5}gÆ$ . pgsf] Pp6f o:tf] plQm klg 5 M æo; ;+;f/sf] ;aeGbf b'MvL / si6ef]uL JolQmnfO{ Psk6s :ju{df 8'afO{ p;nfO{ ;f]lwg]5, x] cfbdsf] ;Gtfg ltdLn] slxNo} s'g} b'Mv kfPsf 5f} < ltdLnfO{ slxNo} s'g} si6 ePsf] 5 < p;sf] pQ/ x'g]5, 5}g, cNnfxsf] ;f}uGw d}n] cfh;Dd s'g} b'Mv kfPsf] 5}g, / d}n] s'g} si6sf] cg'ej cfh;Dd u/]sf] 5}g % .Æ olb tkfO{+n] :ju{df k:g kfpg'e of] eg] tkfO{sf] hLjg clt cfgGbdo x'g] 5 , s'g} /f]u cyjf d+[To'sf] ;fdgf ug{' kg{] 5}g / hLjg cgGt x'g]5 . cNnfxn] s'/cfgdf eg]sf 5g\ M

æ/ h;n] h;n] ljZjf; u5 u5{g\ / ;Tsd{x¿ u5 u5{g\ pgLx¿nfO{ xfdL au}+rfx¿df k|j]z u/fpg] 5f}+ h;df gbLx¿ aUb5 aUb5gM\ Toxf“ ;w}+ el/ /xgsf] nflu====.Æ nflu .Æ s'/cfg, $M%&_

-@_ gs{sf] cfuf]b]lv d'lQm

s'/cfgdf pNn]lvt 5 M æh;n] cljZjf; u/] / cljZjf; s} cj:yfdf d[To'j/0 /0f u/], pgLx¿dWo] s;}sf] tk{maf6 \ofOP klg :jLsf/ ul/g] af6 df]If– f–k|flKtsf] nflu ;Dk'0f{ ;+;f/ a/fa/sf] ;'g 6qm\ qmofOP 5g} . pgLx¿n] si6 si6bfoL ;hfo kfpg] 5g\ / gLx¿nfO{ d2 d2t ug{] sf]lx x'g] 5}g .Æ s'/cfg, #M(!_ t;y{ :ju{ k|fKt ug{] / gs{sf] cfuf]bl]v aRg] Psdfq df}sf xfdf|] oxL hLjg xf] lsgeg] cljZjf;sf] cj:yfdf sf]xL d¥of] eg] o; ;+;f/df kms]{/ cfpg / ljZjf;L


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

31

aGg csf]{ df}sf p;n] kfpg] 5}g . t;y{ s'/cfgdf cNnfxn] cljZjf;Lx¿sf] km};nfsf] lbgdf x'g] b'/fj:yfsf] j0f{g ub{} eg]sf 5g\ M

æltdLx¿n] pgLx¿sf] cj:yf b]Vg ;s]Æ ha gs{sf] ;fd' NofOPkl ] g\ xfdL ;+ +;f/lt/ kmls{ NofOPkl5 kl5 pgLx¿ eGg] eGg5 ;;f/lt/ kmlsg{ kfP æclg xfdL xfdf|] ke' ' f Znf] ]sx¿ c:jLsf/ ug{] 5gf+ }gf+} a¿ xfdL ke|s Znfsx¿ ljZjf;Lx¿ dWo] x'xg' ] 5f+} .Æ -s/' cfg, ^M@&_

t/ of] bf];|f] df}sf s;}n] kfpg] 5}g . k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\ M ægs{df k'Ug] ;aeGbf ;'vL JolQmnfO{ Psk6s gs{sf] cfuf]df 8'afOg] 5 . clg p;nfO{ ;f]lwg] 5, x] cfbdsf] ;Gtfg Û ltdLn] s'g} ;'v ef]u]sf 5f} < ltdLn] s'g} /fd|f] j:t' b]v]sf 5f} < p;sf] pQ/ x'g]5, cNnfxsf] s;d 5}g, d]/f] k|e'^ .Æ

-#_ jf:tljs cfgGb / cfGtl/s zflGt

jf:tljs cfgGb / zflGt o; ;+;f/sf /rotf / kfngxf/sf ;fd' gtd:ts eP/ / pgsf] cf1fkfng u/]/ dfq kfpg ;lsG5 .

æ;f“Rr}, cNnfxsf] ;Demgfdf d'6'x¿n] cf/fd kfp“5gÆ. -s'/cfg,

!#M@*_

csfl{]t/ hf] s'/cfg bl]v 6f9f efUg vf]H5 p;n] o; ;+;f/df si6kb|hLjg kfpg] 5 . cNnfxn] eg]sf 5g\ M æt/ hf] sf]lx s'/cfgb] /cfgb]lv 6fl9 fl9g vf]H5& p;n] si6 si6k"0f{ hLjg kfpg] 5 . km};nfsf] lbgdf xfdL p;nfO{ cGwf] p7 ] f+} .Æ –s/' cfg, @)M!@$_ p7fpg] fpg5 sf]lx sf]lx wg–;DklQ / ;f+;fl/s P]z–cf/fd kfP/ klg lsg cfTdxTof ubf{ /x]5g\ eGg] s'/f o; plQmaf6 s]lx xb;Dd a'‰g ;lsG5 . pbfx/0ffy{, Cat Stevens, -o';'km O:nfd_ nfO{ x]/f+} . pgL Pstfsf ljZj kl|;4 kk l;Ë/ lyP / Ps/ftsf] pgsf] cfo !,%),))) 8n/;Dd x'GYof] . O:nfd wd{ u|x0f u/]kl5 Tof] cfgGb / zflGtsf] cg'ej pgn] u/] h'g ef}lts ;kmntfn] clxn];Dd k'¥ofpg ;s]sf] lyPg* .

-$_ k"j{sf ;a} kfkx¿sf] Ifdfbfg Ifdfbfg

s'g} klg JolQm ha O:nfd wd{ u|x0f u5{, O{Zj/ p;sf] k'/fgf ;a} kfk tyf b'isd{x¿ Ifdf ul/lbG5g\ . cd| gfdsf] Pshgf JolQmn] cfP/ d'xDdb -;=_ nfO{ eg] – ædnfO{ tkfO{+sf] xft lbg'xf];\ tfls d zky vfP/ tkfO{+ k|lt cfˆgf] jkmfbfl/tf k|bz{g u¿“ .ÚÚ O{zb"t -;=_ n] cfˆgf] bfo“F xft pgnfO{ lbP . cd|n] cfˆgf] xft tfGof] . O{zb"tn] ;f]Wg'eof] æcd| Û s] eof] <ÚÚ cd|n] eg] æPp6f zt{ /fVg rfxG5' .ÚÚ O{zb"tn] ;f]w] æltd|f] zt{ s] xf] <ÚÚ cd|n] pQ/ lbP æO{Zj/n] d]/f ;a} kfkx¿ Ifdf ug'{k5{ .ÚÚ O{zb"t n] eg] æltdLn] ;'g]sf] 5}gf+} ls hf] sfl]x O:nfd wd{ u|x0f u5{ cNnfxn] p;sf k"j{sf ;a} kfkx¿ d]6fOlbG5g\ .ÚÚ O{:nfd wd{ cËfln;s]kl5sf ;Tsd{ tyf b'isfo{x¿sf] cfwf/df To; JolQmsf] d"NofÍg x'g]5 . cNnfxsf /;"n xh/t d'xDdb -;=_ n] eg] – æltdLx¿sf ke|' clt


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

32

bofjfg 5g\ . olb s'g} JolQmn] ;Tsd{ ug]{ lgZro u¥of] eg] Tof] ug{ g;s] klg ;+sNk u/]s} sf/0fn] To;sf] k'0o p;nfO{ ldNg]5 . olb pm ;f] ;Tsd{ ug{ ;kmn eof] eg] To;sf] bzbl]v ;ft ;o u'0ff cyjf Tof] eGbf klg s}of+} u'0ff a9L k'0o p;sf] vftfdf nl]vg] 5 . s'g} JolQmn] bi'sd{ ug]{ lgZro u¥of] t/ Tof] sfo{ u/]g eg] b'isd{af6 /f]lsP jfkt_ Pp6f k'0o p;sf] vftfdf n]lvg]5 . olb ;f] b'isd{ ul/ g} xfNof] eg] pm s]jn Pp6f kfksf] efuL x'g]5, cyjf cNnfxn] To;nfO{ klg d]l6lbg ;Sg]5g\ .Æ

;Gbe{ ;fdu|Lx¿ != æ;xL d'l:ndÆ, g+= !*^, / æ;xL a'vf/L,Æ g+= ^%&! @= æ;xL d'l:ndÆ, g+= !** / æd':gb cxdbÆ g+= !)*#@ #= æ;xL a'vf/LÆ, g+= ^%^* / æd':gb cxdbÆ g+= !##^* $= æ;xL d'l:ndÆ, g+= @*@%, / æd';gb cxdbÆ g+= *^)( %=/ ^ æ;xL d'l:ndÆ, g+= @*)& / æd':gb cxdbÆ g+= !@^(( &= g s'/cfgdfly ljZjf; u5{ g o;df lbOPsf cf1fx¿sf] kfng u5{ . *= o';'km O:nfdsf] xfnsf] 7]ufgf M 2 Digswell Street, London N7 8JX, United Kingdom.


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f O:nfd;DawL ;fdfGo hfgsf/Lx¿

33

cWofo–#

-!_ O:nfd s] xf] <

O:nfd wd{ k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf] dfWodaf6 k7fOPsf] cNnfx -O{Zj/_ sf lzIffx¿ k"0f{ ¿kn] :jLsf/ ug{' / ltgsf] cf1fkfng ug{' xf] . O:nfdsf] csf]{ cy{ zflGt klg x'G5 .

-@_ O:nfdsf d"ne"t cf:yfx¿ s= cNnfx -O{Zj/_ dfly cf:yf

d';ndfgx¿ Psdfq, clåtLo, ct'ngLo, O{Zj/ -cNnfx_ dfly ljZjf; /fVb5g\ h;sf] g s'g} ;Gtfg 5 g klt jf klTg / o; cNnfxsf cltl/Qm elQm -pkf;gf_ kfpg] clwsf/ c¿ s;}sf] 5}g . pgsf gfdx¿ ;jfQ{] d / u'0fx¿ ;Dk"0f{ / ;jf]{Ts[i6 5g\ . s'/cfgdf cNnfxn] cfkm" nfO{ j0fg{ ub{5g\ M æeg, pm cNnfx xf], PSnf] cNnfx hf]lt/ ;[li6 i6 cfkm\ cfkmgf] \gf] cfjZostfsf] nflu kmls{G5 . g p;sf] s'g} ;Gtfg 5 g pm s;}sf] ;Gtfg xf] / pm h:tf] c¿ sf]lx 5}g .Æ -s'/cfg, !!@M!– !!@M!–$_ o; a|Xdf08 / a|Xdf08df h] hlt 5 tL ;a}sf] /rotf / kfngstf{ Psdfq, ;j{;Qflwsf/L, dxfg cNnfx -O{Zj/_ g} x'g\ . pgL g} ;a s'/f]sf Joj:yfks x'g\ . pgn] h] hlt ;[li6 u/]sf 5g\ tL dWo] pgnfO{ s;}sf] cfjZostf 5}g hals ;[li6sf] k|To]s OsfO{

cf–cfˆgf] cfjZostfsf] nflu pg}dfly lge{/ 5 . pgL ;j{–>j0f, ;j{–b[li6 / ;j{– 1fgsf dflns x'g\ . pgsf] 1fg ;j{JofkL 5 . v'nf / /x:o, ;fj{hlgs / JolQmut ;a} s'/f pgnfO{ yfxf 5 . pgsf] OR5f / :jLs[lt ljgf o; ;+;f/df s'g} sfd jf 36gf x“'b}g . pgn] h] OR5f u5{g ToxL x'G5, h] OR5f ub}{gg\ Tof] x“'b}g / slxNo} x'g ;Qm}g . pgsf] OR5f, ;[li6df h] 5 tL ;a}sf] OR5fx¿dfly 5 . ;a} s'/fdfly pgsf] clwsf/ 5 / pgL h] klg ug{ ;S5g\ . pgL ;aeGbf bofn', ;aeGbf s[kfzLn ;aeGbf k/f]ksf/L 5g\ . k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf] egfO{ 5, æO{Zj/ -cNnfx_ xfdLdfly xfd|f cfdfx¿ eGbf klg a9L bofjfg 5g\Æ! . cNnfx cGofoL / cTofrf/L xf]O{gg\ . pgn] h] u5{g / h'g s'/f]sf] cfb]z lbG5g\ tL ;a} a'l4dQf k"0f{ x'G5g\ . olb s;}nfO{ cNnfx;+u s]lx dfUg' 5 eg] ;Lwf pg};+u dfUg' k5{ s;}sf] dfWodaf6 dfUg h¿/L 5}g . cNnfx / p;sf] ;xfotf dfUg]sf] aLrdf sf]lx dWo:y rflxFb}g . cNnfxn] dfgj¿k wf/0f u5{g\ eGg] s'/f O:nfdn] dfGb}g . o:tf] ljZjf; ug{' cNnfxsf] lgGbf ug{' 7xl/G5 . cNnfx k|z+;gLo 5g\ ;Dk"0f{ 5g\ . pgL slxNo} yfSb}gg\ . pgnfO{ lgb|f nfUb}g, pgL slxNo} ;'Tb}gg\ . c/aL efiffsf] æcNnfxÆ eGg] zAbsf] cy{ xf] O{Zj/, Psdfq / ;To O{Zj/ h;n] ;Dk"0f{ a|Xdf08sf] ;[li6 u/] . of] zAb h;sf] :qLlnË klg


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

34

5}g / ax'arg klg, Psdfq / ;“Frf] O{Zj/nfO{ eGbf afx]s c¿ s]lx hgfp“b}g . s'/cfgdf of] cNnfx eGg] zAb @!%) eGbf a9L k6s k|of]u ul/Psf] 5 .

v= kml/Ztf -b"t_ x¿dfly cf:yf

d';ndfgx¿ kml/Ztfx¿dfly ljZjf; u5{g\ . of] ljZjf; ls oL kml/Ztfx¿ ;Ddflgt ;[li6 x'g\ . logLx¿ Psdfq cNnfxsf] elQm u5{g\, pgsf] cf1fkfng u5g{ \ / Psdfq cNnfxsf] cfb]zfg';f/ sfd ug{' pgLx¿sf] lbgrof{ xf] . oL kml/Ztfx¿ dWo] lha|O{n c=_ Ps x'g\ h;n] d'xDdb -;=_ ;Dd s'/cfg NofOlbg] sfd u/] .

u= O{Zj/Lo u|Gyx¿dfly cf:yf

d';ndfgx¿sf] ljZjf; 5 ls dfgj hfltsf] dfu{bz{gsf nflu / k}uDa/ -;Gb]i6f_ x¿sf] k|df0flrGxsf] ¿kdf tL k}uDa/ dfk{mt cNnfxn] cfˆgf k':tsx¿ k7fP . oL k':tsx¿dWo] s'/cfg Ps xf] h'g d'xDdb -;=_ ;dIf k7fOof] . cz'4tf / cy{ laufg]{ ;+efljt s'r]i6faf6 s'/cfgsf] /Iff ug{] lhDdf cNnfxn] :jo+ lnPsf 5g \ . cNnfx eG5g\ M

æjf:tjdf xfdLn] s' '/cfg k7fPsf xf+} / xfdL g} o;sf] -cy{ laufg{] s/cfg s'r]i6faf6 '/Iff ug] faf6 _ ;' ;/Iff ug]{5f+} .Æ –s/' cfg,!%M(_

3= cNnfxsf k}uDa/ -;Gb]zjfxs_ x¿dfly cf:yf

d';ndfgx¿ cNnfxsf k}uDa/x¿dfly ljZjf; u5{g\ . oL k}uDa/x¿ dWo] cfbd, g"x, O{a|fxLd, O{:dfO{n, O{;xfs, ofs"a, d";f (Moses) / O{;f (Jesus) -pgLx¿ ;a}dfly zflGt xf];\_ klg kb{5g\ . t/ dfgjsf] nflu cNnfxsf] clGtd / lg0ff{os ;Gb]z d'xDdb -;=_ åf/f k7fOof] . of] ckl/jt{gzLn O{Zj/Lo ;Gb]zsf] k'gk'l{i6s/0f klg xf] . d';ndfgx¿sf] ljZjf; 5 ls d'xDdb -;=_ cNnfxsf clGtd k}uDa/ x'g\ . cNnfx eG5g\ M

æd'xDdb -;=_ ltdLx¿dWo] s'g} k'?ifsf] lktf xf]Ogg\ gg,\ t/ pgL .Æ cNnfxsf kuDa/ }uDa/ x'xg' \ / pgLx¿ dWo] ]sf clGtd gaL x'g\======.Æ dWosf s/cfg, '/cfg, ##M$)_

d'l:ndx¿ s]df klg ljZjf; u5{g eg] k}uDa/x¿ klg dfgj g} lyP / ltgLx¿dWo] s;}df klg O{Zj/sf] s'g} klg O{Zj/Lo u'0f lyPg .

ª= k}m;nfsf] lbgdf cf:yf

d';ndfgx¿ k}m;nfsf] lbgdfly ljZjf; u5{g\ . To; lbgdfly h'g lbg dflg;x¿sf] k'gh{Gd x'g]5 / cNnfxn] cf:yf / sd{cg';f/ ltgLx¿nfO{ k'/:s[t cyjf bl08t ug]{5g\ .

r= efUodf cf:yf

d'l:ndx¿n] efUodfly klg ljZjf; u5{g\ . of] efUo eg]sf] 36gfx¿sf af/]df O{Zj/Lo k"j{–lg0f{o xf] hf] 36]/} 5f8\g]5 . t/ o;sf] of] cy{ sbflk xf]Og ls dflg;x¿nfO{ OR5f / sfo{–:jtGqtf 5}g . d';ndfgx¿sf] t o;df b[9 cf:yf 5 ls dflg;x¿nfO{ cjZo klg OR5f / sfo{–:jtGqtf lbOPsf] 5 . t;y{ pgLx¿ /fd|f] / v/fadWo]af6 cfˆgf]nflu h'g} klg af6f] /f]Hg :jtGq 5g\ / o;sf] ;Dk"0f{ bfloTj klg pg}sf] x'g]5 . efUo / O{Zj/Lo k"j{–lg0f{odfly cf:yfsf] cy{ rf/j6f s'/fx¿df ljZjf; ug{' xf] M


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

35

-!_ cNnfxnfO{ ;a} s'/f yfxf 5 . s] 3l6;Sof] pgnfO{ yfxf 5, eljiodf s] 36\g]jfnf 5 Tof] klg pgnfO{ yfxf 5 . -@_ e"tdf 36L;s]sf / eljiodf, k}m;nfsf] lbg;Dddf, s] 36\g]jfnf 5 tL ;a}sf] n]vf cNnfxn] tof/ kf/]/ /flv/x]sf 5g\ . -#_ cNnfxn] h] OR5f u5{g\ ToxL x'G5 / pgn] OR5f gu/]sf] s]lx x'g ;Q}mg, / -$_ cNnfx g} ;a} s'/fsf ;[li6stf{ x'g\ .

-#_ s] s'/cfgsf cfgsf cltl/Qm 1fgsf cGo z'4 ;|f]tx¿ 5g\ < 5g\ Û ;'Ggt -k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] eg]sf, u/]sf / :jLs[lt lbPsf sfo{ / s'/fx¿_ O:nfdsf] 1fgsf] bf];|f] ;|f]t xf] . ;'Ggt xbL;x¿n] ag]sf] xf] . xbL; eg]sf] M k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf ;fyLx¿sf tL sygx¿ x'g\ h'g pgLx¿n] d'xDdb -;=_ sf] sfd, egfO{ cyjf ;xdlt eg]/ cToGt ljZj;gLo t/Lsfaf6 l/kf]6{ u/]sf x'g\ . ;'Ggt dflysf] ljZjf; O:nfdsf d"n cf:yfx¿ dWo]sf] Ps xf] .

-$_ k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf egfO{x¿sf] pbfx/0 pbfx/0f

— æO:nfddfly ltdLx¿sf] cf:yf Tolt~h]n;Dd k"0f{ dflgg] 5}g ha;Dd ltdLx¿n] cfˆgf ;fyL efO{sf nflu ToxL s'/f] dg k/fpb}gf+} h'g s'/f] :j+o cfˆgf] nflu dg k/fp5f+} @.Æ — æ=======;fyLefO{lt/ d':sfP/ x]g{' klg Pp6f bfg xf]# .Æ — æ==== dL7f] af]nL af]Ng' klg Pp6f bfg xf]$ .Æ — æcNnfxdfly / km};nfsf] lbgdfly ljZjf; ug]{x¿n] cfˆgf l5d]sLx¿l;t ;bJ\ojxf/ ug{'k5{ % .Æ — æO{dfGbf/ / ljZj;gLo -d'l:nd_ Jofkf/L -k}m;nfsf] lbgdf_ k}uDa/x¿;+u x'g]5g\ ^ .Æ — æcNnfxn] ltd|f] d"NofÍg ¿k / ;DklQ x}g ltd|f] dg / sfdx¿ x]/]/ ug]{5g\ & .Æ — æaL/ eg]sf] Tof] JolQm x}g h;n] cfˆgf] k|ltåGbLnfO{ wf/fzfoL u5{ . jf:tjdf zlQmzfnL t Tof] JolQm xf] h;n] /L; p7]sf a]nf cfk"mdfly lgoGq0f /fVg ;kmn x'G5* .Æ — ælx“8L /fv]sf] a]nf Pshgfn] af6f]df Pp6f s“F9f ePsf] x“Fuf b]Vof] . To;n] Tof] xf“uf af6f]b]lv k/ nu]/ ˆof“lslbof] -ofq'x¿nfO{ glaemf];\ eg]/_ -o;sf] nflu_ cNnfxn] p;nfO{ wGojfb lbP / p;sf kfkx¿ Ifdf ul/lbP( .Æ — ædhb"/sf] Hofnf p;sf] k;Lgf ;'Sg' eGbf cufj} r'Qmf ul/b]pm!) .Æ — ælx+8L/fv]sf] a]nf PshgfnfO{ ;fx«f] ltvf{ nfUof] . Pp6f Ogf/lg/ k'u]/ To;n] ToxfFaf6 6Gg kfgL vfof] . lx+8\g nfUbf p;n] Pp6f s's'/ b]Vof] . ltvf{Psf] To; s's'/n] lxnf] rf6]/ cfˆgf] ltvf{ d]6fpg] k|of; ub}{/x]5 . To; dflg;n] ;f]Rof] o; s's'/ nfO{ klg dnfO{ h:t} ltvf{ nfu]sf] x'g' k5{ . pm k]m/L Ogf/;Dd k'u]/ cfˆgf] h'Qfdf kfgL e/L To; s's'/nfO{ vfg lbof] . o;sf nflu cNnfxn] p;nfO{ wGojfb lbP / p;sf kfkx¿ Ifdf ul/lbP . k}uDa/nfO{ k|Zg ul/of]—x] cNnfxsf k}uDa/, s] hgfj/x¿ k|lt bof–dfof b]vfp“bf klg k'0o kfOG5 < pgn] eg]—h'g;'s} hLljt k|f0fLk|lt bof–dfof b]vfpFbf k'0o kfOG5!! .Æ

-%_ æk}m;nfsf] lbgÆ sf] af/]df s'/cfg s] eG5 eG5 <

d'l:ndx¿sf] ljZjf; cg';f/ jt{dfg hLjg eg]sf] d[To' kl5sf] csf{] hLjgsf] tof/Lsf] nflu xf] . jt{Dffg hLjg ;a}sf nflu k/LIff ;dfg xf] . o:tf] Pp6f ;do cfpg] 5 ha ;Dk"0f{ ;+;f/ Wj:t x'g]5 / o;sf ;a k|f0fLx¿ dfl/g]5g\ . To;kl5


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

36

dflg;x¿n] k'gh{Gd kfpg]5g\ . / ltgLx¿ ;a} k}m;nfsf nflu cNnfx;fd' NofOg] 5g\ . To; kl5sf] hLjg cgGt x'g]5 . æk}m;nfsf] lbgÆeg]sf] o;} lbgnfO{ elgPsf] xf] . o; lbgdf ;a} dflg;x¿n] cf–cfˆgf cf:yf / sd{x¿sf cfwf/df k'/:sf/ cyjf b08 kfpg]5g\ . d[To'ko{Gt h;sf] ljZjf; o;df lyof] ls æcNnfxsf cltl/Qm elQmof]Uo c¿ sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfxsf k}uDa/ x'g\Æ / hf] d'l:nd lyP To; lbg k'/:s[t u/L :ju{df k'¥ofOg]5g\ .

cNnfxn] eg]sf 5g\ M æljZjf; ug] x¿ / ;Tsd{ ug] x¿ :ju{ {sf afl;Gbf x'xg' \ pgLx¿ Toxf“ ;bf– ug]{x¿ ug]{x¿ :jusf ;bf– ;j{ {bf /xg] 5g\ .Æ -s'/cfg, @M*@_ ;jbf t/ h;sf] d[To' o:tf] cj:yfdf eof] ls pm d';ndfg lyPg / æcNnfxsf cltl/Qm elQmof]Uo sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfxsf k}uDa/ x'g\Æ eGg] s'/fdf klg p;sf] cf:yf lyPg To; JolQmn] ;w}+sfnflu :ju{ u'dfp“5 / p;nfO{ gs{sf] cfuf]df x'TofOg]5 . cNnfx eG5g\ M

æ/ hf] ;'s}n] O:nfdsf cltl/Qm cGo s'g} wd{ /f]H5, p;sf] tk{maf6 af6 of] :jLsf/ ul/g] 5}g, / pm d/0 d/0ff]k/fGt hLjgdf 3f6f ;xg] JolQmx¿dWo] Ps x'g]5 .Æ -s'/cfg, #M*%_ / pgn] of] klg eg]sf 5g\ M æh;n] cljZjf; u/] / cljZjf;s} cj:yfdf d[To' j/0 j/0f u/] pgLx¿dWo] s;}sf] tk{maf6 af6 df]If k|flKtsf] nflu ;Dk"0f{ ;+ ;+;f/ a/fa/sf] ;'g 6qmofOP klg :jLsf/ ul/g] 5g} . pgLx¿n] si6 si6kb| ;hfo“ kfpg] 5g\ / pgLx¿nfO{ d2 d2t ug{] sf] ]xL x'x'g] 5}g .Æ -s'/cfg, #M(!_ sfxL

cNnfx g} xfd|f ;[li6stf{ / kfngxf/ x'g\ . o; hdLgdfly h]–hlt 5 Tof] ;a pg}n] xfd|f]nflu agfOlbPsf x'g\ . ;+;f/df h]–hlt /fd|f, ;'Gb/ a:t'x¿ 5g\ ;a} pg}sf] ;l[i6 xf] . olt x“'bfx'“b} klg olb s;}n] pgnfO{ O{Zj/ dfGg c:jLsf/ u5{, pgsf] k}uDa/ d'xDdb -;=_ nfO{ O{zb"t dfGb}g / pgsf] wd{ O:nfdnfO{ ux|0f ub}{g eg] d/0ff]k/fGt hLjgdf p;n] ;hfoF kfpg' Gofofl]rt g} 7xl/G5 . jf:tjdf xfd|f] ;[li6sf] d'Vo p2]Zo g} PSnf] cNnfxsf] elQm / pgsf] cf1fkfng ug{' xf] . h;/L ls kljq s'/ cfgdf pgn] eg]sf 5g \ . -%!M%^_ xfd|f] clxn]sf] of] hLjg clt 5f]6f] 5 . k}m;nfsf] lbg cljZjf;Lx¿nfO{ nfUg]5 ls pgLx¿sf] ;+f;fl/s hLjg Ps lbg cyjf To;eGbf klg 5f]6f] ;do ;dfg lyof] h;/L ls cNnfx s'/cfgdf eG5g\ M æpgL -cNnfx_ eGg] 5g\ M ltdLx¿ ;+;f/df slt jif{;Dd af“Rof} < pgLx¿sf] pQ/ x'g]5 , xfdL Ps lbg cyjf To;sf] sl]x c+ + a/fa/ afR“of+} .Æ -s/' cfg, @#M !!@– cz !!@– !!#_ cNnfxn] csf{] 7fp“df eg]sf 5g\ M

æs] To;a]nf ltdLn] of] ;f]Rof} ls xfdLn] ltdLnfO{ v]n7§fdf -p2]ZoljxLg_ ;l[i6 u/] ]sf lyof+} / -of] ;f] ]Rof} ls d/0 {fOg] u/sf ;fRof} d/0ff]ff]k/fGt_ ltdLnfO{ xfdLtkm{ kms{ kmsfOg]


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

37

5g} < o;y{ cNnfx dxfg 5g,\ jf:tljs dxf/fhf . pgsf] cltl/Qm elQm kfpg] clwsf/ c¿ s;}sf] 5}g .Æ -s'/cfg, @#M !!%– !!%–!!^_ o; ;f+;fl/s hLjgsf] t'ngf d/0ff]k/fGt hLjg;+u ubf{ d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\ M æcf}+nf ;fu/df rf]k] / aflx/ Nofp“bf hlt kfgL cfp“5 , d/0ff]k/fGt hLjgsf] t'ngfdf o; ;+;f/sf] df]n Tolt g} xf] !@ .Æ cyf{t ;fu/sf] t'ngfdf kfgLsf s]lx yf]kfx¿sf] hlt d"No x'G5 d/0ff]k/fGt hLjgsf] t'ngfdf o; ;f+;fl/s hLjgsf] d"No Tolt g} xf] . k"0f{ cf:yf / ljZjf;sf ;fy ænf Onfxf ONnNnfx d'xDdb'/–/;'n'NnfxÆ eg] kl5 dfq ;xL cy{df d';ndfg xf]OG5 . o; egfO{sf] cy{ xf]—æPs dfq cNnfxsf cltl/Qm elQm of]Uo c¿ sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfxsf k}uDa/ -;Gb]i6f_ x'g\ .Æ d';ndfgx¿n] oL s'/fx¿df cf:yf /fVg klg h¿/L 5 ls— — kljq s'/cfg cNnfxåf/f cjtl/t pgs} zAbx¿ x'g\ . — cNnfxsf] 3f]if0ffg';f/ k}m;nfsf] lbg cjZo cfpg] 5 .

-^_ s'g} JolQm d'l:nd s;/L aGg ;S5 ;S5 <

/fd|/L cy{ a'em]/ k"0f{ cf:yf / ljZjf;sf ;fy ænf Onfxf ONnNnfx d'xDdb'/– /;'n'NnfxÆ eGg] lalQs} s'g} klg JolQm d'l:nd aGg ;S5 . o; jfSof+zsf] cy{ xf] æcNnfxafx]s k"hgLo c? sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfsf /;"n -;Gb]i6f_ x'g\ .Æ o; jfSof+zsf] klxnf] v08 æcNnfx afx]s k"hgLo c? sf]lx 5}gÆ eGg'sf] cy{ xf] s]jn cNnfxsf ;fd' gtd:ts x'g' hfoh 5, pgsf cltl/Qm c? s;}sf] k"hf–cr{gf ug'{ x“'b}g . cNnfxsf] zlQm / clwsf/df s;}nfO{{ klg ;fem]bf/ cyf ;dsIfL dfGg ;lsb}g . d'l:nd aGgnfO{ lgDg s'/f klg h?/L 5 M — o; s'/fdf ljZjf; ug{' ls s'/cfg cNnfxåf/f cjtl/t pgs} jf0fLsf] ;+u|x xf] . — o; s'/fdf ljZjf; ug{' ls cNnfxn] s'/cfgdf 3f]i0ff u/]cg';f/ sofdt -lx;fa lstfa, n]vfhf]vf / lg0f{osf] clGtd lbg_ cjZo sfod x'g]5 . — O:nfdnfO{ cfk\mgf] wd{sf] ?kdf cËLsf/ ug'{ . — cNnfxsf cltl/Qm s'g} klg j:t' cyjf JolQmsf] k"hf gug'{ . d'xDdb -;=_ n] eg], æIfdfofrgf / k|folZrt u/]/ cNnfxsf] z/0fdf kmls{g' cNnfxnfO{ cf}lw dg k5{ . ltdLx¿ dWo] sf]lx cgs06f/ d? e"lddf cfkm\gf] Psdfq pm“6 x/fPsf] sNkgf u/ . lg/fz eO{ ?vsf] km]bdf d[To'sf] k|tLIff ul//x“bf PSsf;L Tof] pm“6 ;fIfft\ pkl:yt eO lbof] eg] ltdL slt k|;Gg x'G5f+} cNnfx klg ltd|f] k|folZrt / Ifdfofrgfsf] cg'go ljgo ;'Gbf Tolt g} k|;Gg x'G5g \ -/ ltdLnfO{ Ifdf k|b|fg u/L ltdL;“u k|]d u5{g\ _ .Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

38

ænf Onfxf ONnNnfx d'xDdb'/–/;'n'NnfxÆ eGg] lalQs} s'g} klg JolQm d'l:nd aGg ;S5 . o; jfSof+zsf] cy{ xf] æcNnfxafx]s k"hgLo c? sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfsf /;"n -;Gb]i6f_ x'g\ .Æ

-&_ s'/cfg s] xf] <

cNnfxåf/f k7fOPsf] clGtd lstfa s'/cfg, d';ndfgx¿sf] cf:yf, pgLx¿sf] cfr/0f / Jojxf/sf] d'Vo ;|f]t xf] . o;df dfgjhLjg;+u ;DalGwt ;a} ljifox¿sf] rrf{ ul/Psf] 5, h:t}— a'l4dQf, l;4fGt, sfg"g, k|fy{gf, Jofkf/, n]gb]g OToflb . t/ o;sf] cfwf/e"t ljifo cNnfx / pgsf] ;[li6sf] ljrsf] cGt/–;DaGw xf] . ;fy} o;n] Pp6f Gofok"0f{ ;dfh, plrt dfgj cfr/0f, ;dfg cfly{s Joj:yf :yfkgfsf lgldQ dfu{bz{g / lj:tfl/t ljlw–1fg k|bfg ub{5 . pNn]vgLo 5 ls s'/cfg cNnfxaf6 d'xDdb -;=_ ;dIf c/aL efiffdf k7fOPsf] lyof] . t;y{ s'/cfgsf] cg'jfb h'g;'s} efiffdf lsg gxf];\ jf:tljs s'/cfg x}g To;sf] cy{sf] cg'jfb dfq xf] .

-*_ d'xDdb -;=_ sf] x'g\ <

d'xDdb -;=_ ;g\ %&) O{= df ;pmbL c/asf] dSsfdf hlGdPsf lyP . pgsf] hGd x'g' eGbf cufj} pgsf] lktfsf] / ^ jif{sf] cfo' x“'bf dftfsf] lgwg ePsf] x'gfn] pgsf] kfngkf]if0f sfsfn] u/] . pgsf] sfsf æs'/}zÆ gfds Pp6f k|ltli7t j+zsf ;b:o lyP . d'xDdb -;=_ sf] lzIff–bLIffsf] Joj:yf ul/Pg, pgL k9\g n]Vg hfGb}gy] / hLjgsf] clGtd 38L;Dd pgL cgk9 g} /x] . 7"nf] ePkl5 pgL Pshgf ;TojfbL, ljZjfl;nf], pbf/ / lgisk6 JolQmsf ¿kdf rlr{t x'g yfn] . pgL ;fgf] a]nfb]lv g} wfld{s k|j[lQsf lyP t/ Toltv]/sf] ;dfhdf JofKt d"lt{k"hf / rfl/lqs ktgb]lv pgnfO{ 3[0ff lyof] .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

39

O{Zj/Lo b"Q k}uDa/ d'xDdb -;=_ sf] dl:hb dbLgf df . rfnL; jif{sf] pd]/df d'xDdb -;=_ n] lha|O{n kml/Ztfsf] dfWodaf6 cNnfxsf] klxnf] ;Gb]z k|fKt u/] . oL ;Gb]zx¿ cfpg] qmd To;kl5 @# jif{;Dd hf/L /x\of] . oL ;Gb]zx¿sf] Pslqt ¿k g} s'/cfg xf] . s'/cfg ;'gfpg / To;df lgxLt O{Zj/Lo lzIffx¿sf] pkb]z c¿x¿nfO{ lbg cf/De ug{] lalQs} cljZjf;Lx¿ jx“F / jx“sF ;fyLx¿sf] ;fgf] ;d"x dfly vlgg yfn] . cTofrf/ / oftgf lbgk|ltlbg a9\b} uof] . clt g} eO;s]kl5 ;g\ ^#@ df cNnfxn] pgLx¿nfO{ b]z–Tofu u/L cGt} hfg cfb]z lbP . ;f]xL cfb]zfg';f/ k}uDa/ d'xDdb ;=_ dSsf 5f8L @^) ls=dL= pQ/df l:yt dbLgf eGg] gu/lt/ k|:yfg u/] . of] P]ltxfl;s 36gf g} O:nfdLs s}n]08/sf] z'¿cft dflgG5 . s]lx jif{kl5 d'xDdb -;=_ / pgsf cg'ofoLx¿ dSsf kmls{g ;dy{ eP . d'xDdb -;=_ n] cfˆgf k"j{ zq' dSsf af;Lx¿nfO{ Ifdf ul/lbP . ^# jif{sf] cfo'df pgsf] d[To ' x'“bf c/a pkåLksf] clwsfz+ efu d';ndfg eO;s]sf] lyof] . pgsf] d[To'kl5 Ps ztfAbL leq} O:nfd klZrddf :k]g / k"j{df rLg;Dd k}mln;s]sf] lyof] . olt l56f] / zflGtk"0f{ lj:tf/sf sf/0fx¿dWo] O:nfdsf] ;Totf / o;sf lzIffx¿sf] :ki6tf x'g\ . O:nfdn] Psdfq cNnfxdfly cf:yfsf] cfx\jfg u5{ . k}uDa/ d'xDdb -;=_ OdfGbf/, Gofok]|dL, bofn' ;TojfbL / ;fx;L lyP . ;fdflhs s';+:sf/ / e|i6rf/ pgdf n];–dfq klg lyPg . pgsf] Psdfq k|of; cNnfxsf] cf1fkfng u/L d/f0ff]k/fGt hLjgdf k'/:sf/ cfh{g ug'{df sl]Gb|t lyof] . cfˆgf] ;a} sfd / Jojxf/df pgL cNnfxnfO{ xd]zf ;lDem/xGy] .

-(_ O:nfdsf] la:tf/n] lj1 lj1fgsf] ljsf;df ljsf;df s] k|efj kf¥of] < O:nfdn] dflg;nfO{ cfˆgf] a'l4 / cjnf]sg zlQm k|of]u ug{ cfx\jfg u5{ . O:nfdsf] lj:tf/sf] s]lx jif{leq} dxfg ;Eotfx¿ / ljZjljBfnox¿ ljsl;t x'g yfn] . k"jL{ / klZlrdL tyf k'/fgf] / gofF ljrf/ / 1fgx¿sf] ;dfudaf6

lrlsT;fzf:q, ul0ft, ef}ltszf:q, vuf]nzf:q, e'uf]n, u[xlgdf{0f ljBf,


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

40

snf,;flxTo / Oltxf;sf Ifq] df 7"nf] ljsf; eof] . s}of+} dxTjk"0f{ k4ltx¿ h:t} cnh]a|f, ;+Vofx¿ / z'Gosf] wf/0ff -h'g wf/0ff ul0ftsf] ljsf;df clt pkof]uL k|dfl0ft eof]_ d'l:nd ljZjaf6} dWosfnLg o"/f]k;Dd k'u]sf x'g\ . o"/f]kLo cfljZsf/x¿ ;Dej agfpg] pks/0fx¿ h:t} Astrolabe, Quadrant, / gf}rfngsf gSzfx¿ d';ndfgx¿n] g} ljsl;t u/] .

-!)_ oz" -O{;f c=_sf] af/]df d'l:ndx¿sf] wf/0 wf/0ff

d'l:ndx¿ oz" -O{;f_ -pgLdfly cNnfxsf] zflGt xf];\ nfO{ cToGt :g]x,;Ddfg / dfof u5{g\ . O{Zj/åf/f dfgjhfltsf nflu k7fOPsf] dxfg ;Gb]i6fx¿ dWo]sf Ps eg]/ pgLdfly cufw cf:yf /fVb5g\ . pgL lktflagf hGd]sf lyP eGg] s'/fsf] s'/cfg k'li6 ub{5 . s'/cfgsf] Pp6f cWofo g} pgsL cfdf dl/od\ (Mary) sf] gfddf /flvPsf] 5 . xh/t O{;f -c=_ sf] hGdsf] j[QfGt s'/cfgdf o;/L lbOPsf] 5M

æ-;Dem Tof] If0 If0f_ ha kml/Ztfx¿n] eg] – x] dl/od Û cNnfx ltdLnfO{ cfkm\ \gf] Pp6 cfkmgf] Pp6f jrgsf] z'e ;"rgf lbG5 lbG5g\ . pgsf] gfd dl/odsf ;k"t O{;f d;Lx xf], o; ;+;f/ tyf k/nf]s -b'j} df ;Ddflgt 5 / pm cNnfxsf] clt lgs6 {nfk ug5 lgs6 5 . pm dflg;x¿ l;t lzz' cj:yfbl] v g} jftf{ jftfnfk ug5]{ / jo:s eO{ ;s] ]kl5 klg, / pm wd{ {k/fo0f x'xg' ] 5 . pgn] elgg\ ;skl5 kl wdk/fo0 k/fo elgg\ –æx] k|e" d s;/L aRrf kfpg ;S5 ;S5' hals dnfO{ s'g} k'?ifn] 5f]Ps} 5}g <Æ pgn] eg]–æo:t} x'g]5 . cNnfx h] rfxG5 rfxG5 ;[hgf u5 u5{ . ha p;n] s'g} s'/f pTkGg ug{ rfxG5 rfxG5, cf1 cf1f u5 u5{ æxf]pmÆ mÆ / Tof] eO{ xfN5 xfN5Æ -s'/cfg, #M$%– #M$%–$&_


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

41

oz" cNnfxåf/f rdTsfl/s ?kdf cfbdnfO{ agfP h:t} lktf lagf g} agfOPsf lyP . cNnfx eG5g\– æcNnfxsf] nflu oz"sf] pbfx/0 pbfx/0f cfbd -c=_ h:t} xf] . pgn] p;sf] pTklQ df6 df6f]af6 f6 u/] clg p;nfO{ eg] æxf]pmÆ / pm ;fIfft eO{ xfNof]Æ . -s'cfg, #M%(_ ;Gbi]6fsf] ?kdf cfkmg\f] sfo{ ;Dkfbg ug]{ qmddf oz"n] y'k}|rdTsf/x¿ k|bz{g u/] . cNnfx eGg'x'G5 ls oz"n] eg]– æd ltdLx¿ ;dIf ltd|f] k|e"sf] Pp6 Pp6f lrGx -lgzfgL_ lnP/ cfPsf] 5' . d df6 df6f]af6 f6 Pp6 Pp6f r/fsf] cfs[lt agfp“5', To;df km'S5' clg Tof] O{Zj/sf] j/sf] cf1 cf1fn] ;fIfft\ ;fIfft\ r/f aGb5 aGb5 . d hGdhft cGwf] / s'i7/f]uLx¿nfO{ lgsf] kf5 kf5{' . / d O{Zj/sf] cg'dltaf6 ltaf6 d/] d/sfnfO{ ]sfnfO{ hLljt kfb{ kfb5 { ' . ltdLx¿ h ] vfG5 vfG5f +} / 3/df h] ;~ro u5 u5f+{f}+ Tof] -klg_ atfO{lbG5 bG5' ======Æ . -s'/cfg, #M$(_ d'l:ndx¿sf] ljZj; 5 ls O{;f -c=_ nfO{ ;"nLdf r9fO{Psf] lyPg . pgsf] zq'x¿sf] O{R5f pgnfO{ ;"nLdf r9fpg' lyof] t/ cNnfxn] pgsf] /Iff u/] / pgsf zq'x¿sf] of]hgf ljkmn agfO{lbP . cNnfxn] pgnfO{ cfsfzdf p7fP/ cfkm" ;dLk NofO{k'¥ofP . Ps cGo JolQm, h;sf] /·?k / ?k 7ofSs} \ofSs} O{;f -c=_ h:t} lyof] . p;nfO{ ;"nLdf r9fOof] . pgsf zq'x¿n] O{;f -c=_ nfO{ g} ;"nLdf r9 r9fOof] eGg] e|d kfnL/fv] . cNnfxn] eg]sf 5g\ – æ==== pgn] eg] Û æxfdLn] dl/od k'q, cNnfxsf ;Gb]i6f, O{;f d;LxnfO{ dfl/lbof +} .Æ pgLx¿n ] pgnfO{ df/s]f x}xgg\ }gg\ g gg pgnfO{ ;" "nL r9 ;nL r9fPsf x'xg' \ , a? pgsf] :j?k csf]{ JolQmnfO{ JolQmnfO{ lbOPsf] lyof] . / pgLx¿n] To;} }nfO{ df/] ]sf x'xg' \ ======Æ -s'/cfg, $M!%&_ To;nfO{ df/sf ;a} ;Gb]i6fx¿sf d"ne"t l;4fGt / lzIffx¿ Pp6} lyP – Tof] xf] Psdfq cNnfxsf] elQm tyf cf1fkfng . g t d'xDdb -;=_ g xh/t O{;f -;=_ g} To;nfO{ kl/jt{g ug{ cfPsf lyP, a? tL b'j} ltg} d"ne"t l;4fGtsf] lzIff bg, ltgsf] gjLs/0f ug{ / ltgnfO{ ;'b[9 ug{ k7fO{Psf lyP .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

-!!_ O:nfd / cft+sjfb

42

O:nfddf cfts+jfbsf] cg'dlt 5}g . s'/cfgdf cNnfx eG5g\ M æcNnfx ltdLnfO{ /f]Sb}gg\g\ bofefjgf b]vfpg / Gofof]lrt Jojxf/ ug{af6 f6 pgLx¿k|lt h;n] ltdLx¿lj¿4 ltdLx¿lj¿4 wd{sf] dfldnfdf o'4 u/]sf 5}gg\g\ / h;n] ltdLx¿nfO{ 3/af6 /af6 v]b]sf 5}gg\g\ .Æ -s'/cfg, ^)M*_ d'xDdb -;=_ cfˆgf ;}lgsx¿nfO{ :qL / aRrfx¿nfO{ dfg{af6 /f]Sby]!# . ;l}gsx¿nfO{ pgsf] ;Nnfx x'GYof] æ======== wfs]f glbg' cTofrf/ gug{' gjhft lzz'nfO{ gdfg{' !$ .Æ pgn] of] klg eGy], æTo; JolQmn] :ju{sf] ;'uGw slxNo} kfpg] 5}g h;n] o:tf] JolQmnfO{ df/]sf] xf];\ h;sf] d';ndfgx¿;+u ;lGw ePsf] lyof] !%=======.Æ o;sf cltl/Qm cfuf]n] kf]nL ;hfoF lbg] k4lt klg d'xDdb -;=_ n] jlh{t u/]sf 5g\!^ . dxfkfkx¿ dWo]sf bf];|f] eg]/ d'xDdb -;=_ n] xTofnfO{ cf}NofPsf 5g\!& æk}m;nfsf] lbgdf dflg;x¿sf aLr ;j{k|yd NofOg] d'2f /Qmkftsf] x'g]5!* .Æ d';ndfgx¿nfO{ hgfj/x¿k|lt ;d]t bofefjgf b]vfpg k|f]T;flxt ul/Psf] 5 . d'xDdb -;=_ n] eg], æPshgf cfO{dfO{nfO{ ;hfFo lbOof] lsgeg] p;n] Pp6f la/fnf]nfO{ gd¿~h]n a“Flw/fv]sf] lyof] . o; ck/fwdf To; cfO{DffO{nfO{ gs{df k7fOg] eof] . a“Fw]sf] cj:yfdf p;n] vfgf / kfgL klg lbOPg g t To; la/fnf]nfO{ cfk}m lzsf/ u/L vfg :jtGq g} ul/of]!( .Æ vfgsf] nflu s'g} hGt'sf] jw ubf{ ;aeGbf csi6s/ t/Lsf ckgfpg d';ndfgx¿nfO{{ lgb]{zg lbOPsf] 5 . d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5gM\ æ-vfgsf] nflu_ s'g} hGt'sf]] aw ubf{ ;aeGbf /fdf|] ljlw k|of]u ug{' . hGt'nfO{ si6 Go"gtd xf];\ eGg] p2]Zon] rSs" /fd|/L wfl/nf] agfpg'@) .Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

43

o;af6 / o:t} lsl;dsf cGo O:nfdL n]vx¿af6 s] k|i6 x'G5 eg] c;xfo hg;fwf/0fnfO{ eoeLt / cft+lst t'Nofpg', ejg / ;DklQnfO{ Iflt k'¥ofpg', ad la:kmf]6åf/f ;j{;fwf/0fsf] Hofg lng' cflb sfo{x¿sf] O:nfd / d';ndfgx¿n] eT;gf{ u5{g\ . d';ndfgx¿ zflGt, bof / Ifdfbfg lbg] wd{sf] cg';/0f u5{g\ / clwsf+zsf] tL lx+;fk"0f{ ultljlwx¿;+u s'g} ;DaGw 5}g h'g d';ndfgx¿;+u hf]l8Psf] eg]/ s;} s;}n] k|rf/ ug{ vf]Hb}5g\ .

-!@_ O:nfddf dfgjflwsf/ / ;fdflhs Gofo

O:nfdn] JolQmnfO{ cg]sf+} dfgjflwsf/ k|bfg u5{ . tL dWo] sl]x clwsf/x¿ lgDglnlvt x'g\ M — O:nfdL /fHoleq d'l:nd jf u}/d'l:nd ;a} gful/sx¿sf] Hofg / ;DklQ ;Ddflgt / /Iffof]Uo dflgG5 . — O:nfdn] gful/sx¿sf] OHhtsf] /IffnfO{ ljz]if dxTj lbG5 . To;}n] ufnL ug{' / s;}sf] lv;L ug{' O:nfddf jlht{ / lgGbgLo 5 . — hfltjfb (Racism) nfO{ O:nfdn] lg¿T;flxt u5{ . s'/cfgdf dfgj u'0fx¿sf af/]df elgPsf] 5 M

æx] dfgjhflt, xfdLn] ltdLnfO{ Pshgf k'k?if '?if / dlxnfaf6 dlxnfaf6 ;l[i6 u¥of+} / ltdLx¿sf /fHox¿ / j+j+zx¿ agfof+} tfls ltdLx¿n] Pscs{ Pscs{fnfO{ nfO{ lrGg ;s . lg:;Gb]x ltdLx¿dWo] ;j{>]i7 JolQm Tof] xf] h;sf] dgdf cNnfxsf] k|]d / pgsf] eo ;aeGbf a9 a9L 5 . jf:tjdf cNnfx ;j1 ;j1{fgL / ;j{– ;r] ;rt] 5g\ .Æ -s'/cfg, #(M!#_

— wg;DklQ, zlQm–;Ddfg / hflt– j0f{sf cfwf/df JolQm / /fi6«x¿aLr lje]b / kIfkft O:nfdn] c:jLsf/ u5{ . cNnfxn] ;a} dflg;nfO{ Ps ;dfg ;[li6 u/]sf 5g\ . ltgLx¿ aLr s'g} cGt/ 5 eg] Tof] s]jn p;sf] cf:yf, wd{lgi7f / ;Tsd{sf cfwf/df ug{ ;lsG5 . k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\M æltdLx¿ ;a}sf cNnfx Ps x'g\ / ltdLx¿sf k"j{h klg Ps x'g\ -cyf{t\ cfbd -c=_ . s'g} c/a JolQm u}/ c/a JolQmeGbf >]i7 5}g / s'g} u}/ c/a JolQm c/a JolQm eGbf >]i7 5}g / s'g} /ftf] -uf]/f_ JolQm sfnf] JolQmeGbf >]i7 5}g / s'g} sfnf] JolQm /ftf] -uf]/f_ JolQmeGbf >]i7 5}g . olb ltdLx¿sf] aLrdf s'g} cGt/ 5 eg] Tof] xf] ;Tsd{ / wd{li7fdf >]i7tf . h;df oL u'0fx¿ a9L 5g\ ToxL g} ;j{>]i7 xf]@! .Æ


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

44

cfh dfgj ;dfhn] ef]lu/fv]sf k|d'v ;d:ofx¿dWo] hfltjfb (Racism) Ps xf] . ljsl;t ljZj dfgjnfO{ rGb|;Dd k7fpg ;kmn eO;Sof] t/ Pp6f dflg;nfO{ cfkm" h:t} csf{] Ps dflg;;u+ 3[0ff / xTof ug{af6 /f]Sg ;s]sf] 5}g . hfltjfbsf] of] ;d:of lg{d"n kfg{] :ki6 pbfx/0f d'xDdb -;=_ sf] ;dobl]v g} O:nfdn] b]vfOcfPsf] 5 . dSsfsf] jflif{s xh -tLy{ofqf_ h;df ljZjel/af6 s/La @) nfv d';ndfgx¿ e]nf x'G5g\, n] hflt / /fi6«x¿aLrsf] O:nfdL eft[Tjsf] ce'tk"j{ gd'gf k|:t't ub{} cfPsf] 5 .

-!#_ O:nfddf gf/Lsf] :yfg

O:nfdn] ljjflxtf jf cljjflxtf b'j} y/Lsf gf/Lx¿nfO{ ;DklQ cfh{g ug{ / vr{ ug{ ;Sg] k"0f{ clwsf/ k|fKt Pp6f ;Dk"0f{ JolQmTjsf] ¿kdf b]V5 . p;nfO{ lsGg] / a]Rg] pkxf/ lbg] / bfg ug{] / cfˆgf] k};f OR5fg';f/ vr{ ug{] k"0f{ clwsf/ lbOPsf] 5 . ljjfxdf a]x'nfn] pkxf/:j¿k lbPsf] n'ufkmf6f, uxgf tyf k};f -d]x/_@@ a]x'nLsf] lghL ;DklQ 7xl/G5 . ljjfxkl5 a]x'nLsf] kfl/jfl/s gfd kl/jt{g u/fO{ a]x'nfsf] kfl/jfl/s gfd wf/0f ug{' kb}{g , ;flass} kfl/jfl/s gfd /lx/xG5 . gf/L / k'¿if b'j}n] ;Eo / lzi6 n'uf nufpg' O:nfdL cfrf/ ;+lxtfsf] Ps c+u xf] . kTgL;+u dw'/ Jojxf/ ug{ O:nfdn] kltx¿nfO{ k|f]T;flxt u5{ . d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\ æltdLx¿df ;j{>]i7 JolQm Tof] xf] h;sf] cfˆgL kTgLk|ltsf] Jojxf/ ;j{>]i7 x'G5Æ@# . O:nfddf cfdfx¿sf] :yfg cToGt ;DDflgt dflgG5 . pgLx¿;+u cTolws cfb/, ;Ddfg / :g]xk"0f{ Jojxf/ ug{'kg{] O:nfdsf] cfx\jfg xf] . Pshgf JolQmn] d'xDdb -;=_ nfO{ k|Zg u/], æx] k}uDa/ Û d]/f] ;b\Jojxf/ kfpg ;aeGbf pko'Qm / of]Uo JolQm sf] xf] <Æ k}uDa/ -;=_ sf] pQ/ lyof], æltd|L cfdf .Æ To; JolQmn] k'gM ;f]w], æTo;kl5 sf] <Æ, d'xDdb -;=_ n] k'gM hjfkm lbP, æltd|L cfdf .Æ pgn] k]ml/ ;f]w], æclg sf] <Æ d'xDdb -;=_ sf] hjfkm lyof], æclg ltd|L cfdf .Æ pgn] k]ml/ klg ToxL k|Zg bf]xf]¥ofP, æTo;kl5 sf] <Æ d'xDdb -;=_ n] eg], æTo;kl5 ltd|f] a'af@$ .Æ

-!$_ O:nfddf kl/jf/

dfgj ;Eotfsf] d"n OsfO{ kl/jf/, clxn] l5Gg leGg eO/fv]sf] 5 .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

45

O:nfdsf] kfl/jfl/s Joj:yfn] klt, kTgL, aRrfx¿ / cGo ;DalGwtx¿sf clwsf/x¿aLr ;'Gb/ ;fd~h:otf NofpF5 . o;n] lg:jfy{ Jojxf/, pbf/tf / k]|d efjgfnfO{ k|f]T;flxt u/L Pp6f ;';+ul7t kfl/jfl/s Joj:yf k|bfg u5{ . O:nfdsf] b[li6df Pp6f l:y/ kl/jf/sf] 7"nf] dxTj 5 / kl/jf/sf ;b:ox¿sf] cfWoflTds ljsf;sf] nflu o;nfO{ ckl/xfo{ dflgPsf] 5 . lj:tfl/t kl/jf/ / To;df aRrfx¿sf] pkl:yltn] Pp6f dw'/ ;fdflhs kl/j]zsf] ;[hgf u5{ .

-!%_ j[4x¿k|lt d'l:ndsf] Jojxf/

d'l:nd hutdf æj[4–cfjf;Æ (Old Peoples' Homes) la/n} b]Vg kfOPnf . hLjgsf] ;aeGbf sl7g o; pd]/df j[4 dftflktfsf] ;]jf ubf{ x'g] si6 / c;'ljwfnfO{ O:nfddf ;Ddfg / ;f}efUosf ¿kdf lnOG5 / cfWoflTds ljsf;sf] ;'gf}nf] df}sf eg/] o;sf] :jfut ul/G5 . O:nfddf dftflktfsf] nflu kf|y{gf ug{' dfq ko{fKt dflgb}g . afNo cj:yfdf c;xfo ePsf] a]nf cfˆgf] ;'vnfO{ xfd|f] ;'vdfly alnbfg u/]sf] ;lDe“mb} xfdLn] clt ;xgzLntf b]vfp“b} pgLx¿sf] ;]jf ug'{k5{ eGg] O:nfdsf] lzIff xf] . cfdfnfO{ t emg\ ljlzi6 :yfg lbOPsf] 5 . d'l:nd dftflktfx¿ j[4fj:yfdf k'u]kl5 pgLx¿;+u clt bof / lgM:jfy{tfsf] Jojxf/ ul/G5 . O:nfddf dftflktfsf] ;]jf ug'{ ;Gtfgsf] st{Jo / dftflktfn] ;f]sf] ck]Iff /fVg' pgLx¿sf] clwsf/ xf] . o; ;]jf–sfo{df ;Gtfgåf/f n];dfq lj/lQm k|bz{g klg 3[0fLt dflgG5 . cNnfxn] eg]sf 5g\,

æltd|f] k|e'n] cf1 cf1f lbPsf 5g\ ls pgsf] cltl/Qm c¿ s;} }sf] elQm gug{' / cfkm\ \gf] dftflktfkl|t bofefj b]bv ] fpg ' . s;sf] cfkmgf] pgLx¿dWo ] Pshgf jf bj' } hgf a'a9' ;sfndf ];sfndf k'ku' kl5 ]kl5 b'bj' fSo {fSo kl gaf] ]Ng' / pgLx¿nfO{ slxn] gemkfg{' . a¿ ;Ddfgk"j{s s'/f ug'{ gafNg' . / pgLx¿;+u gd| / bofk"0f{ Jojxf/ ug'{ . pgLx¿sf] nflu kf| {gf ug{' æd] ]/f k|ke' |e' pgLx¿dfly bof ug{ kfy| gf æd/f ug{'xf]f]f];\ h;/L pgLx¿n] afNofj:yfdf d] ]/f] kfngkf]if0 d/f] /f f0f u/] .Æ -s'/cfg, !&M@#– !&M@#–@$_

-!^_ O:nfdsf kf“r :tDex¿

O:nfdsf k“Fr :tDex¿ d'l:nd hLjgsf cfwf/lznf dflgG5g\ . oL :tDex¿ x'g\ cf:yfk|bz{g, gdfh -k|fy{gf_, hsft -bfg_, /dhfg dlxgfsf] /f]hf -a|t_ / cfly{s / zf/Ll/s ¿kn] ;Ifd JolQmåf/f dSsfsf] xh tLy{ofqf_ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

46

s= cf:yf k|bz{g

cf:yf k|bz{g eg] sf] b[9 ljZjf;sf ;fy of] pRrf/0f ug{' xf] ænf Onfxf ONnNnfx, d'xDdb'/–/;"n'NnfxÆ cyf{t æcNnfx afx]s k"hgLo c¿ sf]lx 5}g / d'xDdb -;=_ cNnfxsf /;"n -;Gb]i6f_ x'g\ .Æ o; cf:yf k|bz{gnfO{ æzxfbtÆelgG5 . cy{ a'emLsg b[9 cf:yf / k"0f{ ljZjf;sf ;fy o;sf] pRrf/0f gu/];Dd s'g} JolQm d';ndfg aGg ;Q}mg lsgeg] of] cf:yfk|bz{g g} O:nfdsf] ;aeGbf dxTjk"0f{ :tDe xf] .

v= gdfh -k|fy{gf_

d';ndfgx¿n] lbgsf] kfFr k6s k|fy{gf u5{g\ h;nfO{ gdfh elgG5 . k|To]s k6s gdfh k9\g s/La %–!% ldg6;Dd ;do nfU5 . o;} gdfhnfO{ cNnfx / eQmsf] aLrdf ;Lwf ;Dks{ :yflkt ug{] dfWodsf] ¿kdf lnOG5 . of] ;Dks{ :yflkt ug{ dWo:ysf] ¿kdf s'g} t];|f] JolQm -h:t} k'/f]lxt, wd{u'¿ cflb_ sf] cfjZostf O:nfddf 5}g . gdfhdf cfGtl/s ;'v, zflGt / cfgGb kfOG5 . cNnfx k|;Gg eP eGg] efjgf eQmsf] dgdf hfU5 . k}uDa/ d'xDdb -;=_ n] eg]sf 5g\ M æx] lanfn,cfpm gdfhaf6 cfgGb k|fKt u/f+}@%.Æ lanfn gfd u/]sf JolQm d'xDdb -;=_ sf Pshgf ;fyL lyP h;sf] bfloTj lyof] chfg lbg' gdfhsf] nflu 7"nf] :j/df eQmx¿nfO{ 8fSg' . gdfhsf ;dox¿ x'g\M k|ftMsfn -ldld{/] pHofn]sf] ;do_, dWofGxkl5, dWo–ck/fGx, ;"of{:tkl5 / /ftL . v]t, clkm;, bf]sfg, sn]h, c:ktfn, k}mS6«L cflb hx“F;'s} klg gdfh k9\g ;lsG5 .

u= hsft -bfg_

;+;f/df h] 5 Tof] ;a cNnfxsf] xf] . dflg; ;DklQsf] dflns x}g To;sf] /Ifs dfq xf] . O:nfdn] oxL l;sfpF5 . æhsftÆsf b'O{ zflAbs cy{ 5g\— Ærf]vf] kfg{' Æ/ æjl[4Æ . hsft lbg' eg]sf] ;DklQ ljz]if sf] Pp6f lglZrt cz+ lgwf{l/t ju{sf cefju|:t JolQmx¿nfO{ lbg' xf] . s/La *% u|fd / To;eGbf a9L ;'g cyjf To;sf] d"No;dfg r“FbL jf k};f Ps jif{;Dd s;}sf] :jfldTjdf /x]sf] eP @=%Ü sf lx;fan] hsft lbg'k5{ . of] ;fgf] c+z u/La b'MvLx¿sf nflu vr{ ubf{ xfd|f] ;DklQsf] z'4Ls/0f x'G5 . of] ¿v la¿jfsf] x“FuflaËf sf6]/ 5“F6\g' h:t} xf] h;n] ljsf;nfO{ ;Gt'lnt kf5{ / go“F j[l4nfO{ k|f]T;fxg lbG5 . of] @=%Ü eg]sf] clgjfo{ dfqf xf] . lbg rfxg]n] o;eGbf a9L klg lbg ;S5g\ h'g k|z;+gLo 5 . t/ Tof] hsftsf] zAbfjnLleq kbg{} .

3= /dhfg@^ dlxgfsf] /f]hf -a|t_


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

47

k|To]s jif{ /dhfgsf] dlxgfdf d';ndfgx¿ k|ftM sfnbl]v ;"o{f:t;Dd vfglkg / ;Def]u ub}{gg\ . o;nfO{ /f]hf elgG5 . /f]hf :jf:Yosf] nflu klg lgs} nfesf/L 5 t/ o;sf] d'Vo p2]Zo cf£oflTds z'4Ls/0f xf] . 5f]6f] ;dos} nflu eP klg æef]sÆ sf] kL8fsf] cg'ej u/]kl5 tL u/La JolQmx¿ k|lt bofsf] efjgf hfu]/ cfp“5 hf] lgw{gtfsf sf/0fn] k|foM ef]s} a:g afWo 5g\ . o;/L wgL / u/Lasf aLrsf] ;DaGwdf dw'/tf / ;xof]udf a[l4sf] ;Defjgf ljsf; x'G5 . t/ cl3 g} elgP h:tf] /f]hfsf] d'Vo p2]Zo / pkfb]otf JolQmsf] cfWoflTds zflGt / ljsf; g} xf] .

ª= dSsfsf] xh -tLy{ofqf_

dSsfsf] jflif{s xh tL d';ndfgdfly clgjfo{ -kmh{ ul/Psf] 5 h;sf] zf/Ll/s / cfly{s cj:yf o; of]Uo 5 . ;+;f/el/af6 s/La @) nfv d';ndfgx¿ k|ltjif{ of] ofqf u5g{\ . of] O:nfdL s}n]08/sf] afxf«+} dlxgfdf x'G5 . xh ofqLx¿ ;fwf/0f / Ps ;dfg n'uf nfufp“5g\ h;n] dfgj–dfgj aLrsf] s[lqd ju{e]b / ;f+:s[lts leGgtf d]6fOlbG5 / cNnfx ;dIf ;a} ;dfg / a/fa/ eP/ pleG5g\ . xhdf sfafsf] ;ft k6s kl/j|mdf / xflh/f -/=_ n] kfgLsf] vf]hLdf nufP h:tf] u/L ;kmf / djf{ kj{tsf aLr ;ft rSs/x¿ nufpg' k5{ . To;kl5 xh ofqLx¿ c/kmfsf] d}bfgdf cNnfxsf] Ifdfbfgsf] tyf cGo sfdgfx¿ u5{g\ . c/kmfsf] of] hd36n] æk}m;nfsf] lbgÆ sf] cfef; lbnfp“5 .

xhsf] cGTo æO{b–pn–chxfÆ gfds rf8sf] ¿kdf x'G5 . of] rf8 gdfh k9]/ dgfOG5 . of] / /dhfgsf] cGtdf dgfO{g] æO{b–pn–lkmqÆ pT;j O:nfdL s}n]G8/sf d'Vo rf8x¿ x'g\ .


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f ;Gbe{ ;fdu|Lx¿

48

-!_ æ;xL a'vf/LÆ g+= %((( / æ;xL d'l:ndÆ g+= @&%$ -@_ æ;xL a'vf/LÆ g+= !#, / æ;xL d'l:ndÆ g+= $% -#_ æltdL{hL{Æ g+= !(%^ -$_ æ;xL a'vf/LÆ g+= @(*(, / æ;xL d'l:ndÆ g+= !))( -%_ æ;xL d'l:ndÆ g+= $* / æ;xL a'vf/LÆ g+= ^)!( -^_ æltdL{hLÆ g+= !@)( -&_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @%^$ -*_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @^)(, / æ;xL a'vf/LÆ g+= ^!!$ -(_ æ;xL d'l:ndÆ g+= !(!$ -!)_ æOAg] dfhfÆ g+= @$$# -!!_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @@$$, / æ;xL a'vf/LÆ g+=@$^^ -!@_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @*%* / æd';gb cxdbÆ g+= !&%^) -!#_ æ;xL d'l:ndÆ g+= !&$$ / æ;xL a'vf/LÆ g+= #)!% -!$_ æ;xL d'l:ndÆ g+= !&#! / æltld{hLÆ g+= !$)* -!%_ æ;xL a'vf/LÆ g+= #!^^ / æOAg] dfhfÆ g+= @^*^ -!^_ æca' bfpmbÆ g+= @^&% -!&_ æ;xL a'vf/LÆ g+= &*&!, / æ;xL d'l:ndÆ g+= ** -!*_ æ;xL d'l:ndÆ g+= !^&*, / æ;xL a'vf/L,Æ g+= ^%## -!(_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @$@@, / æ;xL a'vf/L,Æ g+= @#^% -@)_ æ;xL d'l:ndÆ g+= !(%% / æltld{hLÆ g+= !$)( -@!_ æd';gb cxdb,Æ g+= @@(&* -@@_ ljjfxsf] a]nf a]x'nfn] a]x'nLnfO{ -b'j} kIfsf] ;xdltcg';f/_ lbg'kg{] lgwf{l/t /flz -@#_ æOAg] dfhfÆ g+= !(&*, / æltdL{hLÆ g+= #*(% -@$_ æ;xL d'l:ndÆ g+= @%$*, / æ;xL a'vf/L,Æ g+= %(&! -@%_ æca' bfpmbÆ g+= $(*% / æd':gb cxdbÆ g+= @@%&* -@^_ O:nfdL s}n]G8/sf] gjf+} dxLgf

@@@@@@@@@@@@


O:nfdsf] j}¡fflgs ljZn]if0f

49

For More Information on Islam

O:nfd–;DaGwL yk hfgsf/Lsf nflu O:nfd–;DaGwL yk hfgsf/Lsf nflu lgDg web sitex? x]g'{xf];\ . www.islam-guide.com\ more www.islam-guide.com "This Is The Truth" eGg] lel8of] 6]k / O:nfd;DaGwL cGo hfgsf/Lx¿ lbg] ;fdu|Lx¿ lgDg ;+:yfx¿af6 k|fKt ug{ ;lsG5 M 1. UNITED STATES OF AMERICA Al-Jumuah Magazine

P.O. Box 5387, Madison, WI 53705-5387, USA Tel. (608) 277-1855 Fax (608) 277-0323 Email: info@aljumuah.com Islamic Foundation of America P.O.Box. 3415, Merrifield, VA 22116, USA Tel : (703) 9144982, Fax : (703) 9144984 E-mail : ifam@erols.com World Assembly of Muslim Youth P.O.Box. 8096, Falls Church, VA 22041-8096, USA Tel : (703) 916-0924, Fax : (703) 916-0925 E-mail : wamy@wamy.org Islamic Assembly of North Amercia 3588 Plymouth Road, Suite # 270, Ann Arbor, MI 48105, USA Tel : (734) 528-0006, Fax : (734) 528-0066 E-mail : IANA@IANAnet.org cGo ;+:yfsf nflu www.islam-guide.com/centers df x]g'{xf];\ . 2. CANADA Islamic Information and Da'wah Center International 1168 Bloor Street West, Toronto, Ontario M6H 1N1, Canada

Tel. (416) 536-8433, Fax: (416) 536-1417 E-mail : comments@islaminfo.com


O:nfdsf] j}ยกfflgs ljZn]if0f 3. UNITED KINGDOM Jamiat Ihyaa Minhaaj Al-Sunnah P.O. Box. 24 Ipswich, Suffolk, IP3 8ED, UK Tel & Fax : 44 (01473) 251578. E-mail : mail@jimas.org Almuntada Al-Islami Centre 7 Bridges Place, Parsons Green, London SW6 4HW, UK Tel : 44 (0171) 7369060, Fax : 44 (0171) 7364255 E-mail : muntada@almuntada-alislami.org 4. SAUDI ARABIA Al Haramain Islamic Foundation P.O. Box. 69606, Riyadh 11557, Saudi Arabia Tel. (9661) 465-2210, Fax : (9661) 462-3306 E-mail : haramain@alharamain.org World Assembly of Muslim Youth P.O.Box. 10845, Riydah 11443, Saudi Arabia Tel : (9661) 464-1669, Fax : (9661) 464-1710 E-mail : wamy@kacst.edu.sa 5. NEPAL Nadwatush-shabab al islami. Jarahiya, paterwa-8,janakpur dham,Dhanusha. e-mail: islamuna.n@gmail.com , janaklovely@gmail.com

Madrasa najmul huda al salafia Majhauda,Muhtari. Islami Sangh Nepal P.O.Box. 2896, Kathmandu, Nepal Tel : (977)-1-4226259, 4243722, Fax : (977)-1-4256912 E-mail : isangh@hotmail.com Millat-e-Islamia Nepal Ghantaghar, Kathmandu, Nepal Tel : (977)-1-4241017 e-mail: millat@wlink.com.np website: www.islaminnepal.com Al-Hera Educational Society Nepal P.O.Box. 154, Biratnagar, Nepal Tel. (977)-21-521871

50


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.