Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών, και η Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν Αρ. αναφοράς: 2020 01 UK01 KA204 079163 Επιχειρηματική Ηθική στην Ηγεσία και την Καινοτομία VUC Storstrøm TRANSFORMATION TRAINING TO EMPOWER
TITAN Εισαγωγή……………………………………………..……………………………………...…..…3 Επιχειρηματική ηθική Επισκόπηση 4
η επιχειρηματική ηθική;...........................................................................................4
βιώσιμα υπεύθυνη εκδοχή της επιχειρηματικής ηθικής 5 Χρειαζόμαστε
ηθική; 8
στις ΜΜΕ …………………………............................................................................9
ηθικών διλημμάτων στις ΜΜΕ 10 Εχεις ποτέ 11 Οφέλη από ηθική συμπεριφορά …………………….......…………………………….…..….12 Τέσσερις αρχές σχεδιασμού για την ηθική επιχείρηση 14 Ενσυναίσθηση - Ξεκινήστε (με το) να ακούτε ….…………………………………………..15 Περίπτωση: ATM Concrete Ανάλυση προσδοκιών ενδιαφερομένων ………….…........16 Μαθησιακή δραστηριότητα 1: Προσδοκίες των ενδιαφερομένων 16 Κατευθυντήριες γραμμές κατά τη συμμετοχή σε ισότιμο διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη 18 Ηθική ηγεσία 18 Ένας επιχειρηματικός κώδικας δεοντολογίας - Σκοπός πέρα από το προϊόν …………..20 Υπόθεση: Οικιακή Επιχείρηση Ηλεκτρολόγος Περιβαλλοντική βιωσιμότητα 21 Θήκη: ATM Concrete Τέσσερις πυλώνες 22 Ανάλυση περίπτωσης: ATM Concrete Τέσσερις πυλώνες …………………………….23
Πίνακας
………………………………………………………………24 Παράθεση του Larry Fink από τη 10η ετήσια επιστολή του προς τους CEOs, Ιανουάριος 2022 24 Υπόθεση: ATM Concrete Συνεργασία …………………………………………...………25 Μαθησιακή Δραστηριότητα 3: Απάντηση στους ενδιαφερόμενους 26 Ηθική λήψη αποφάσεων 28 Μαθησιακή Δραστηριότητα 4: The Dilemma Star …………………………………………...30 Υπόθεση: ATM Concrete Δίλημμα για δικαιοσύνη 31 Μαθησιακή Δραστηριότητα 5: Ηθική λήψη αποφάσεων 31 Περίληψη ……………………………………………………………………………………………………….32 Αναφορές και Πηγές 34
περιεχομένων Έργο
Τι είναι
Η
επιχειρηματική
Ηθική
Παραδείγματα
Μαθησιακή Δραστηριότητα 2 Κώδικας Δεοντολογίας 23 Συνεργασία για τη βιωσιμότητα
• Ένας αριθμός εκπαιδευτικού υλικού και πόρων (π.χ. flipbooks, οδηγοί βίντεο) • Ένα σύνολο εργαλείων αξιολόγησης για ιδιοκτήτες-διευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό τους • Μια ανοιχτή εκπαιδευτική πηγή βίντεο. Το πρόγραμμα σπουδών ΤΙΤΑΝ θα δώσει τη δυνατότητα σε μικρές επιχειρήσεις και οργανισμούς να: • Προσδιορίζουν διαφορετικούς
Το έργο TITAN: Σύνοψη
ως τρόπος επίτευξης στόχων βιώσιμης ανάπτυξης παράλληλα με την παροχή αξίας σε πελάτες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Το έργο TITAN θα επιτύχει αυτόν τον στόχο μέσω της ανάπτυξης και της παράδοσης ενός προγράμματος σπουδών που θα αποτελείται από ένα σύνολο συμπληρωματικών μαθησιακών υλικών και πόρων, συμπεριλαμβανομένων : • Ένα σύνολο πινάκων ικανοτήτων, ή ενοτήτων, που σχετίζονται με διαφορετικές πτυχές της βιώσιμης υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας
σημεία και τους τομείς για ανάπτυξη εντός της επιχείρησής τους • Εξερευνούν διαδικασίες και πρακτικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας • Μάθουν από τις εμπειρίες διαφορετικών επιχειρήσεων και οργανισμών που έχουν εισαγάγει τη βιωσιμότητα στα επιχειρηματικά μοντέλα και τις διαδικασίες και πρακτικές τους Μια σειρά θεμάτων, ή ενοτήτων, στηρίζουν το πρόγραμμα σπουδών ΤΙΤΑΝ, συμπεριλαμβανομένων : • Βιώσιμη υπεύθυνη διαχείριση • Επιχειρηματική κουλτούρα για βιωσιμότητα και καινοτομία • Επιχειρηματική ηθική στην ηγεσία και την καινοτομία • Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις επιχειρηματικές διαδικασίες • Υπεύθυνη επιχειρηματική καινοτομία • Ολιστικές προσεγγίσεις στην καινοτομία. 3
Ο γενικός στόχος του έργου TITAN είναι να υποστηρίξει τους ιδιοκτήτεςδιευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό τους, ώστε να αποκτήσουν κατάλληλες βιώσιμα υπεύθυνες ηγετικές δεξιότητες και δεξιότητες καινοτομίας που μπορούν να εφαρμοστούν σε εργασιακό πλαίσιο,
τρόπους εισαγωγής και ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας στα επιχειρηματικά τους μοντέλα • Αξιολογούν τα δυνατά
Η ηγεσία της βιωσιμότητας ορίζεται ως «μια διαδικασία επιρροής που παρέχει κατεύθυνση, ευθυγράμμιση και δέσμευση και στοχεύει στην αντιμετώπιση κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών ζητημάτων για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου» (McCauley, 2014) και οι βιώσιμοι ηγέτες είναι «άτομα που αναγκάζονται να κάνουν μια διαφορά εμβαθύνοντας την επίγνωσή τους για τον εαυτό τους σε σχέση με τον κόσμο γύρω
φορείς
επαγγελματικούς φορείς και περιοδικά επιχειρήσεων και επιχειρηματικότητας. Ενώ αυτά τα άρθρα, βιβλία και έγγραφα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την περίπτωση εισαγωγής και ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας και γενικών συμβουλών και τεχνικών, μπορεί συχνά να είναι δύσκολο να προσπελαστούν και να ξεκαθαρίσουν τις πρακτικές συνέπειες για την εισαγωγή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας, ιδιαίτερα για τους ιδιοκτήτες-διευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό τους. Υπάρχει έλλειψη προσαρμοσμένων πόρων ή πόρων με γνώμονα τη ζήτηση που μπορούν να βοηθήσουν
βιώσιμες λύσεις» (Sustainability Leadership Institute, 2011). Αυτό το Flipbook Τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια, έχει δημοσιευθεί ένας αυξανόμενος αριθμός άρθρων, βιβλίων και εγγράφων σχετικά με διάφορες πτυχές του τρόπου με τον οποίο οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να ενσωματώσουν τη βιωσιμότητα στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και σε συγκεκριμένες επιχειρηματικές διαδικασίες και
τις μικρές επιχειρήσεις να κατανοήσουν τις τρέχουσες δυνάμεις και τους τομείς ανάπτυξης, να κατανοήσουν τη σημασία των διαφορετικών ευκαιριών στο περιβάλλον εργασίας τους για την εισαγωγή της βιωσιμότητας και τη διαχείριση του ταξιδιού από την ιδέα στη δράση. Τα ΤΙΤΑΝ flipbooks έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν αυτό το κενό Υπάρχουν έξι flipbooks που σχετίζονται με τα βασικά θέματα που στηρίζουν το πρόγραμμα σπουδών ΤΙΤΑΝ και παρέχουν: • Μια προσιτή επισκόπηση της κατάστασης της τρέχουσας σκέψης. • Πληροφορίες από άλλες μικρές επιχειρήσεις που αναλογίζονται τι λειτουργεί καλά και λιγότερο καλά για την εισαγωγή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στα επιχειρηματικά τους μοντέλα. • Πρόσβαση σε ασκήσεις για την υποστήριξη του προβληματισμού σχετικά με τη μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. • Πρόσβαση σε χρήσιμους πόρους για διάφορες πτυχές της εισαγωγής και της ενσωμάτωσης της βιώσιμης υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας 4
τους. Με αυτόν τον τρόπο, υιοθετούν νέους τρόπους θέασης, σκέψης και αλληλεπίδρασης που καταλήγουν σε καινοτόμες,
πρακτικές. Αυτά προέρχονται από ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά ιδρύματα,
πολιτικής και
Τα flipbooks συμπληρώνονται από :
• Μια σειρά από βίντεο τύπου TEDx που αντανακλούν διαφορετικές πτυχές της βιώσιμα υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας.
• Μια σειρά από δραστηριότητες μικρο μάθησης που σας παρέχουν την ευκαιρία να αξιολογήσετε τη δική σας κατανόηση, συμπεριφορές και δεξιότητες
Αυτό το flipbook διερευνά την ηθική ηγεσία και την ανάπτυξη μιας ηθικά υπεύθυνης ΜΜΕ. Θα μάθετε πώς να βελτιώσετε την ηθική ηγεσία σας και να λαμβάνετε αποφάσεις που ανταποκρίνονται στις εσωτερικές και εξωτερικές προσδοκίες της ΜΜΕ στην πορεία προς τη βιωσιμότητα 5
Και
να θεωρηθεί ως κλάδος της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR). Η επιχειρηματική ηθική θα μπορούσε να οριστεί ως «… μια μορφή εφαρμοσμένης ηθικής ή επαγγελματικής δεοντολογίας, που εξετάζει τις ηθικές αρχές και τα ηθικά ή ηθικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον Ισχύει για όλες τις πτυχές της επιχειρηματικής συμπεριφοράς και σχετίζεται με τη συμπεριφορά ατόμων και ολόκληρων οργανισμών. Αυτές οι ηθικές αρχές προέρχονται από άτομα, οργανωτικές δηλώσεις ή το νομικό σύστημα». (1) Η επιχειρηματική ηθική είναι ένα σύνολο ηθικών αξιών ή αρχών που υπάρχουν μέσα στην επιχείρηση σχετικά με το τι είναι σωστό και δίκαιο (2) τόσο για την επιχείρηση όσο και για την κοινωνία γενικότερα. Σε μια επιχείρηση, υπάρχουν ορισμένες επιχειρηματικές αξίες που
Επιχειρηματική Ηθική – Επισκόπηση
να κάνει με το πώς οι ιδιοκτήτες, οι καταναλωτές και η κοινωνία γενικότερα κρίνουν αυτές τις αποφάσεις ως προς το σωστό και το λάθος Είναι όλα σχετικά με την επιχειρηματική ηθική. Τι είναι η επιχειρηματική ηθική; Η επιχειρηματική ηθική εμφανίστηκε αρχικά ως ανεξάρτητο ακαδημαϊκό πεδίο
του '70 και
επισημοποιηθεί ως ρητός
(γνωστός και ως
επιχείρηση. Ή οι τιμές μπορεί να υπάρχουν μόνο ως κανονιστικό πρότυπο συμπεριφοράς που εκφράζεται προφορικά από τη διοίκηση Κάθε εργαζόμενος στην επιχείρηση μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση των αξιών ή των αρχών της επιχείρησης. Ωστόσο, αυτό το υλικό θα επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο ο διευθυντής μπορεί να ενσωματώσει την ηθική τόσο ως υπεύθυνος λήψης αποφάσεων όσο και ως πρότυπο. Για να εξακριβωθεί εάν οι επιχειρηματικές αποφάσεις και ενέργειες είναι σωστές, και δίκαιες ( δυνατές), ο διευθυντής πρέπει να συμβουλεύεται όχι μόνο μια εσωτερική ηθική πυξίδα, αλλά και τις προσδοκίες των άλλων τόσο εντός όσο και εκτός της επιχείρησης Εξωτερικοί ενδιαφερόμενοι, όπως οι πελάτες, περιμένουν από τις επιχειρήσεις να λάβουν τις σωστές αποφάσεις σχετικά με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, να είναι δίκαιες με τους εργαζομένους και τη γύρω κοινότητα και να μπορούν να δικαιολογούν τουλάχιστον κατ’ αρχήν κάθε απόφαση και ενέργεια που λαμβάνεται. 6 (1) https://en.wikipedia.org/wiki/Business_ethics
(2)
Business
Γιατί οι τράπεζες προσφέρουν δάνεια χωρίς τόκους και έξοδα εγκατάστασης σε ιδιοκτήτες σπιτιού που θέλουν να κάνουν τα σπίτια τους πιο ενεργειακά; Γιατί οι εταιρείες όλων των ειδών των συναλλαγών αντιμετωπίζουν συχνά σκάνδαλα και εκρήξεις κακής δημοσιότητας που εμφανίζονται σχεδόν από τη μια μέρα στην άλλη;
πώς η βιωσιμότητα έχει γίνει το κριτήριο σχεδόν κάθε είδους επιχειρηματικής απόδοσης, όχι μόνο για τους πελάτες, αλλά και για όλους τους επιχειρηματικούς φορείς; Είναι όλα σχετικά με τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι διευθυντές επιχειρήσεων και οι εργαζόμενοι σε καθημερινές λειτουργίες και σε στρατηγικό επίπεδο για να εκπληρώσουν τελικά τον επιχειρηματικό τους σκοπό Έχει
σπουδών στις αρχές της δεκαετίας
μπορεί
μπορεί να έχουν
κώδικας συμπεριφοράς
κώδικας δεοντολογίας) για την
Aug. 29 2022
Jamnik, A.: The Challenges of
Ethics, Tourism and Hospitality Management, vil. 17, no. 1 2011. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2062389
με προσδοκία για τις αποφάσεις που λαμβάνονται και τις ενέργειες που γίνονται από την επιχείρηση. Τα ενδιαφερόμενα μέρη της ΜΜΕ θα μπορούσαν να είναι υπάλληλοι, πελάτες, ιδιοκτήτες, προμηθευτές, επιχειρηματικοί εταίροι, γείτονες, η γύρω κοινότητα, τοπικές και εθνικές αρχές, ΜΚΟ, παράγοντες επιρροής και δημοφιλή προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ λπ Ο υπεύθυνος διευθυντής αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι προσδοκίες των ενδιαφερομένων απαιτούν
Η Βιώσιμη Υπεύθυνη Έκδοση της Επιχειρηματικής Ηθικής Ο ηθικός διευθυντής στοχεύει να κάνει αυτό που είναι σωστό, δίκαιο και δίκαιο Η έννοια της βιώσιμης υπεύθυνης ηγεσίας προτείνει τρόπους για να επιτευχθεί ακριβώς αυτό. Επομένως, ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις λέξεις «βιώσιμη» και «υπεύθυνη ηγεσία» σε αυτήν την κατανόηση. Η υπεύθυνη ηγεσία έχει να κάνει με την ανταπόκριση στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων (3). Ο υπεύθυνος διευθυντής γνωρίζει την πλήρη σειρά των ομάδων συμμετόχων της επιχείρησης καθώς και τις προσδοκίες κάθε ομάδας ενδιαφερομένων για την επιχείρηση (βλ. Εικόνα 1 παρακάτω). Μια ομάδα ενδιαφερομένων, ή απλώς «ενδιαφερόμενοι», μπορεί να οριστεί ως οποιοδήποτε άτομο ή ομάδα ατόμων
. 7 (3)
2 Προσδοκίες ενδιαφερόμενων Επιχειρηματικές αποφάσεις Επιχειρηματικές ενέργειες Αποτελέσματα Αξιολόγηση ενδιαφερόμενων Εικόνα 1: Υπεύθυνη ηγεσία
διαχείριση
Svensson, G. & Wood, G.: A Model of Business Ethics, Journal of Business Ethics, Vol. 77, No. 3, pp. 303 322, 2008. https://link.springer.com/article/10.1007/s10551 007 9351
στη διαδικασία παραγωγής Διακρίνουμε μεταξύ οικολογικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας (συχνά αναφέρεται ως πράσινη, κόκκινη και μαύρη βιωσιμότητα αντίστοιχα) Οι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (4) αντικατοπτρίζουν αυτή τη διάκριση επισημαίνοντας τόσο οικολογικά, κοινωνικά όσο και οικονομικά σημεία αναφοράς. Η βιωσιμότητα στις ΜΜΕ δεν αφορά μόνο πράσινες πρωτοβουλίες όπως η ανακύκλωση ή η εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και η δημιουργία θέσεων εργασίας με κίνητρα, ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον, θετικές σχέσεις με τη γύρω κοινότητα και άλλες κοινωνικές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, η ΜΜΕ έχει το δικαίωμα να συντηρείται δημιουργώντας μια οικονομική βάση για να δραστηριοποιηθεί στην αγορά και να εξασφαλίσει τόσο έσοδα όσο και θέσεις εργασίας Η βιώσιμα υπεύθυνη διαχείριση είναι σχεδόν εξ ορισμού ηθική διαχείριση. Ο βιώσιμος υπεύθυνος διευθυντής στοχεύει στην επίτευξη βιώσιμων επιχειρηματικών αποτελεσμάτων, όπως
8 Οι αποφάσεις και οι ενέργειες της διοίκησης πρέπει να λαμβάνονται προκειμένου να ανταποκριθούν κατάλληλα σε αυτές τις προσδοκίες και να ληφθούν ισορροπημένες αποφάσεις, όταν εμφανίζονται διλήμματα. Τα επιχειρηματικά αποτελέσματα αξιολογούνται από τα ενδιαφερόμενα μέρη είτε για να επιβεβαιωθούν
αποτελεί κεντρικό μέρος του επιχειρηματικού σχεδίου Το «Βιώσιμα" είναι ένα επίρρημα που προέρχεται από το επίθετο «βιώσιμος" το οποίο σε αυτό το πλαίσιο περιγράφει μια διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί ή μια κατάσταση που μπορεί να υπάρξει χωρίς να βλάψει ή ακόμη και να κάνει καλό Ένα παράδειγμα «να μην κάνουμε κακό» θα ήταν η παραγωγή μηδενικών εκπομπών. Ένα παράδειγμα καλής δράσης θα ήταν οι τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα ενσωματωμένες
τον τρόπο, ο διευθυντής γίνεται ένας ηθικός διευθυντής, επειδή οι βιώσιμα υπεύθυνες επιχειρηματικές αποφάσεις και ενέργειες είναι είτε σωστές, είτε δίκαιες ή και τα δύο ταυτόχρονα κατά την άποψη των περισσότερων ενδιαφερομένων. Αυτό το εκπαιδευτικό υλικό ξεδιπλώνει μερικά από τα οφέλη της ηθικής ηγεσίας που βασίζεται στη βιώσιμη ευθύνη. Παρέχουν έμπνευση και εργαλεία για να βελτιώσετε την ηθική σας ηγεσία και να δημιουργήσετε μια ηθική επιχείρηση Ο ηθικός διευθυντής αναπόφευκτα θα βρεθεί σε ηθικά διλήμματα. Το σωστό πράγμα που πρέπει να κάνουμε στα μάτια ενός ενδιαφερόμενου μέρους μπορεί να θεωρηθεί λάθος ή άδικο από άλλον. Η τελευταία ενότητα παρακάτω προτείνει μια γενική μέθοδο για την ανάλυση ενός διλήμματος για τη λήψη καλύτερων αποφάσεων όταν τα συμφέροντα έρχονται σε αντίθεση (4) https://sdgs.un.org/goals Aug. 29 2022
είτε να δημιουργήσουν νέες προσδοκίες. Η γνώση των προσδοκιών των ενδιαφερομένων αποτελεί τη βάση για τη λήψη αποφάσεων και η ικανότητα συνεχούς παρακολούθησης και ανταπόκρισης στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων
μειωμένο οικολογικό αποτύπωμα ή επιτυχημένα προγράμματα στρατολόγησης συνεργασίας για κοινωνικά περιθωριοποιημένες ομάδες ως απάντηση στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων Με αυτόν
9
Χρειαζόμαστε επιχειρηματική ηθική; 1 10
Σήμερα, οι επιχειρήσεις αναμένεται να κάνουν ό,τι είναι σωστό, και δίκαιο. Η τήρηση του νόμου δεν αποτρέπει από μόνη της την εμφάνιση «γκρίζων περιοχών» όπου οι ενέργειες που λαμβάνονται μπορεί να είναι νόμιμες, αλλά ηθικά αμφίβολες. Η κοινή γνώμη για τις επιχειρήσεις διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από συχνές ιστορίες εταιρειών που ενεργούν αντιδεοντολογικά χωρίς στην πραγματικότητα να παραβιάζουν κανένα νόμο. Οι διεθνείς εταιρείες με επενδυτικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες στη Ρωσία αντιμετώπισαν ένα τεράστιο δίλημμα, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία Πρέπει να διατηρήσουν ή να τερματίσουν τις εμπλοκές τους στη Ρωσία ή με τη Ρωσία; Πρέπει να συνεχίσουν την προσπάθεια επιστροφής των επενδύσεων και ως εκ τούτου να διατρέχουν τον κίνδυνο να κατηγορηθούν για παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή να πάρουν «αίμα στα
με τις κυβερνητικές κυρώσεις και πράγματι προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις θέσεις τους χρησιμοποιώντας ηθικά επιχειρήματα. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη σε αυτές τις εταιρείες μειώθηκε γρήγορα και οι επενδυτές επανεξετάζουν τη συμμετοχή τους Στην πραγματικότητα, η εμπιστοσύνη του κοινού στις επιχειρήσεις μειώνεται ενώ οι προσδοκίες των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη αυξάνονται. Ηθική στις ΜΜΕ Οι γενικές τάσεις αύξησης της δυσπιστίας και των προσδοκιών επηρεάζουν επίσης τις μικρότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τοπική ή εθνική κλίμακα. Οι ΜΜΕ αναμένεται επίσης να κάνουν ό,τι είναι σωστό, δίκαιο και δίκαιο. Πώς όμως διαδραματίζονται τα ηθικά διλήμματα στις ΜΜΕ; Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά παραδείγματα (Πλαίσιο 1) Χρειαζόμαστε επιχειρηματική ηθική; 11
χέρια τους»; Πρέπει να επιλέξουν το κέρδος από την ηθική; Ορισμένες εταιρείες διατήρησαν τις δραστηριότητές τους υποστηρίζοντας ότι θα έβλαπτε περισσότερο τη Ρωσία να διατηρήσει τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων αντί να τα αφήσει στη ρωσική κυβέρνηση. Άλλες εταιρείες αναφέρθηκαν σε θεμελιώδεις αξίες σχετικά με την ευθύνη για τα προς το ζην των εργαζομένων διασφαλίζοντας τις θέσεις εργασίας και τα σταθερά εισοδήματά τους Οι εταιρείες συμμορφώνονται
εργασίας και ο υπάλληλος θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του; • Θα ζητούσατε από μια βασική υπάλληλο να εργαστεί υπερωρίες για να εξασφαλίσει έναν επείγοντα τοκετό όταν αυτή τη στιγμή υποφέρει από τη θλίψη και την απώλεια του πρόσφατου θανάτου της μητέρας της; • Πώς θα αντιδρούσατε όταν η εξασφάλιση ενός σημαντικού συμβολαίου φαίνεται να απαιτεί την πληρωμή μίζας; • Πώς θα αντιδρούσατε εάν ένας προμηθευτής σας προσκαλούσε να διαπραγματευτείτε συμβόλαιο σε ένα μοντέρνο χιονοδρομικό κέντρο; • Θα καθυστερούσατε τις οφειλόμενες πληρωμές στους πιστωτές εάν η ταμειακή σας ροή είναι επί του παρόντος περιορισμένη; • Θα τηρούσατε μια προθεσμία με τον πελάτη σας και θα αποστέλλετε προϊόντα
Παραδείγματα ηθικών διλημμάτων στις ΜΜΕ • Θα αυξάνατε τη χρέωση για τις υπηρεσίες ή τα αγαθά σας χωρίς αντίστοιχη αύξηση στο κόστος σας; • Πώς θα αντιδρούσατε εάν ένας υπάλληλος σας έλεγε για πολλές περιπτώσεις συναδέλφου που πήρε έναν υπνάκο στο αυτοκίνητο κατά τη διάρκεια των ωρών
παρόλο που γνωρίζετε ότι υπάρχει πιθανότητα τα προϊόντα να είναι ελαττωματικά ή θα συζητούσατε ανοιχτά τις δυσκολίες σας με τον πελάτη; • Θα απολύατε έναν πολύτιμο υπάλληλο που αρνείται να σταματήσει να διαδίδει φήμες για μια ομάδα άλλων υπαλλήλων; Ίσως αυτά τα παραδείγματα να μην μοιάζουν ακριβώς με καταστάσεις από την επαγγελματική σας ζωή, αλλά μάλλον έχετε αντιμετωπίσει παρόμοια διλήμματα. 12
Τώρα, πώς απαντάτε σε ένα τέτοιο δίλημμα σε μια δεδομένη κατάσταση; Αυτό είναι δύσκολο να το πεις πριν βρεθείς αντιμέτωπος με το δίλημμα στην πραγματική ζωή. Ακριβώς σε περίπτωση που αισθάνεστε πολύ ενάρετοι επειδή γνωρίζετε ότι θα κάνατε πάντα την ηθική επιλογή σε αυτές τις περιπτώσεις, κάντε τις ερωτήσεις στο πλαίσιο κειμένου 2. Πλαίσιο κειμένου 2: Έχετε…
• πει ψέματα στη μητέρα σας; Τους υπαλλήλους σας; Για τα εσωτερικά έσοδα;
• πει ψέματα για να μην πληγώσετε τα συναισθήματα κάποιου;
• πει ψέματα για να φύγετε από μια επαγγελματική ή κοινωνική δέσμευση;
• πάρει αμφισβητήσιμη έκπτωση στον φόρο εισοδήματός σας;
• παραποιημένα στοιχεία σε μια έκθεση για να φαίνονται καλύτερα τα αποτελέσματα;
• πάρει μια μέρα αναρρωτική άδεια ενώ δεν ήσασταν άρρωστοι; • πει ψέματα σε έναν πελάτη («στείλαμε την παραγγελία σας χθες») ή στον πιστωτή («η επιταγή είναι ταχυδρομική»);
• κατηγορήσει κάποιον άλλον
κάτι
ξέρατε
ήσασταν εν
• χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε από αυτές τις φράσεις: «Όλοι το κάνουν», «Είναι το μικρότερο από τα δύο κακά», «Είναι μόνο ένα μικρό λευκό ψέμα», «Δεν βλάπτει κανέναν», «Ποιος θα μάθει;» • ασκήσει ακατάλληλη πίεση στους άλλους;(5)
13
• κόψει τις γωνίες στον ποιοτικό έλεγχο;
για
που
ότι
μέρει υπεύθυνος;
(5) https://www.corporatecomplianceinsights.com/what would you do/
Ερωτήσεις εγρήγορσης Σκεφτείτε δύο ηθικά διλήμματα από την επαγγελματική σας ζωή. Πώς έλυσες το δίλημμα; Δώσατε προτεραιότητα στους επιχειρηματικούς όρους, στους ηθικούς όρους ή και στα δύο;
τους προμηθευτές
επωνυμίας ή η φήμη της εταιρείας είναι αρνητική Είναι αδύνατο να δημιουργήσεις μια ισχυρή επωνυμία μόνο και μόνο από το να σε βλέπουν πολύ. Για να δημιουργήσετε μια καλή φήμη, δεν αρκεί να προσέχουν οι άνθρωποι το φορτηγό σας. Θα πρέπει επίσης να αρχίσουν να χαμογελούν. Για να το πετύχετε αυτό, η επιχείρησή σας χρειάζεται μια φήμη για ηθική ηγεσία Η έκκληση προς τις επιχειρήσεις να ενεργούν με ηθικό τρόπο ακούγεται από πολλές πλευρές Το Ινστιτούτο CIMA (6) συμβουλεύει κάθε ΜΜΕ να εφαρμόσει έναν κώδικα δεοντολογίας ή παρόμοια κατευθυντήρια αρχή για να παρέχει υποστήριξη στους εργαζόμενους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αναμένεται να ασκήσουν την επιχείρησή τους. Με βάση την έρευνα και την εμπειρία, το Ινστιτούτο CIMA έχει δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη λίστα με τα οφέλη της ηθικής
Τώρα έχουμε μια αίσθηση της φύσης και των συνεπειών των ηθικών διλημμάτων στις ΜΜΕ. Αξίζει όμως πραγματικά τον κόπο να σκεφτείτε την ηθική στην επιχείρησή σας; Σε τελική ανάλυση, θα μπορούσαν να χρειαστούν πόροι για να οικοδομηθεί ή να βελτιωθεί μια ηθική κουλτούρα στο χώρο εργασίας
και την κοινότητα Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος για να επενδύσετε σε μια ηθική κουλτούρα στο χώρο εργασίας και να ορίσετε σαφείς ηθικές αξίες για την επιχείρησή σας Οφέλη από ηθική συμπεριφορά Όλοι γνωρίζουμε το γνωστό θέαμα ενός φορτηγού από έναν τοπικό κατασκευαστή ή προμηθευτή ανταλλακτικών αυτοκινήτων που συναντάμε αρκετά συχνά ώστε να αναγνωρίσουμε το όνομα και το λογότυπο της επιχείρησης στο πλάι του φορτηγού Για αυτήν την επιχείρηση, είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να θυμούνται το όνομά τους και το λογότυπό τους και μερικές φορές ακόμη και τον αριθμό τηλεφώνου τους. Αλλά είναι ακόμη πιο σημαντικό τι είδους συναισθήματα δημιουργούν το όνομα και το λογότυπο, επειδή τα συναισθήματα διαμορφώνουν τη δημόσια φήμη και το εμπορικό σήμα της επιχείρησης
οι
που δαπανώνται για PR σπαταλούνται αν
της
επιχειρηματικής συμπεριφοράς για τις ΜΜΕ (βλ Εικόνα 2 παρακάτω) (6) https://www.cimaglobal.com/Documents/Ethics/Business_Ethics_for_SMEs_A_guide_for_CIMA_partners.pdf, σελ 2 14 Σχήμα 2: Μερικά οφέλη από τη δράση σύμφωνα με έναν ρητό κώδικα δεοντολογίας Αυξημένη αφοσίωση των εργαζομένων, υψηλότερη δέσμευση και ηθικό, καθώς και χαμηλότερη εναλλαγή προσωπικού Προσέλκυση προσωπικού "υψηλής ποιότητας” Φήμη για ηθική συμπεριφορά Πιο ανοικτή και καινοτόμος κουλτούρα Μειωμένο κόστος δανεισμού και ασφάλισης Υπεραξία στις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται η επιχείρηση Υποστήριξη των εργαζομένων να ενεργούν ηθικά, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο ακεραιότητας
και να εφευρεθούν και να εφαρμοστούν νέες διαδικασίες εργασίας ευθυγραμμισμένες με ένα σύνολο ηθικών αρχών. Πιθανότατα αναγνωρίζετε τη σημασία των καλών σχέσεων εμπιστοσύνης με τους πελάτες, τους υπαλλήλους,
Στην πραγματικότητα, όλοι
πόροι
όχι άμεσα αντιπαραγωγικοί όταν η αντίληψη
Η υιοθέτηση μιας ηθικής διαδρομής πρέπει να βασίζεται σε μια εσωτερική πεποίθηση των ιδιοκτητών ή/και των διευθυντών και των εγγενών ηγετών. Εάν οι δεοντολογικές διαδικασίες διεξάγονται αποκλειστικά για την απόκτηση πλεονεκτήματος στην αγορά, οι διαδικασίες είναι καθοριστικές και δεν μπορούν να ονομαστούν ηθικές. Αυτό το εκπαιδευτικό υλικό θα παρέχει ένα σύνολο αρχών σχεδιασμού για το πώς να ξεκινήσετε ή πώς να βελτιώσετε την ηθική συμπεριφορά στην επιχείρησή σας.
15
Τέσσερις αρχές σχεδιασμού για την ηθική επιχείρηση 2 16
τους υπαλλήλους
κάθε φυσικό ή κοινωνικό αντίκτυπο που έχει η επιχείρησή σας Η κοινωνία γενικά επωφελείται από την επιτυχία της επιχείρησής σας με τη μορφή δημιουργίας θέσεων εργασίας, δημιουργίας αξίας, φορολογίας κ.λπ. Και ομοίως, ένας αμέτρητος αριθμός ατόμων και οργανισμών μπορεί να υποφέρει έμμεσα από την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα από την επιχείρησή σας ή την αγορά μη βιώσιμων προμηθειών . Για να κάνετε μια ανάλυση των προσδοκιών των ενδιαφερομένων μερών λειτουργική, πρέπει να ξεκινήσετε προσδιορίζοντας τους πιο σημαντικούς ενδιαφερόμενους φορείς της επιχείρησής σας Τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη περιλαμβάνουν κάθε ομάδα άμεσης σημασίας για την επιβίωση της επιχείρησής σας, για παράδειγμα πελάτες, ιδιοκτήτες, υπαλλήλους και διάφορες κρατικές αρχές. Οι βασικοί ενδιαφερόμενοι συχνά εκφράζουν
Τέσσερις αρχές σχεδιασμού για ηθική επιχείρηση 1. Ενσυναίσθηση - Ξεκινήστε (με το) να ακούτε! Η διαχείριση μιας ηθικής επιχείρησης συνεπάγεται πάντα τη συνεχή ακρόαση των πραγματικών αναγκών και επιθυμιών κάθε ατόμου, κάθε ομάδας ατόμων και κάθε οργανισμού που ενδιαφέρεται για την επιχείρησή σας Οι ανάγκες και οι επιθυμίες αυτών των ενδιαφερομένων διαμορφώνουν τα ενδιαφέροντα και τις προσδοκίες τους για την επιχείρησή σας. Η λειτουργία μιας ηθικής επιχείρησης σημαίνει ανταπόκριση σε αυτές τις προσδοκίες Και οι προσδοκίες των ενδιαφερόμενων μερών έχουν σημασία Εάν οι πελάτες αναμένουν ότι το προϊόν σας θα είναι βιώσιμο, θα επηρεάσει δραματικά τη θέση σας στην αγορά, αν δεν είναι. Εάν οι εργαζόμενοι περιμένουν να εκτιμηθούν για
δουλειά, πιθανότατα θα
τη δουλειά Ο αριθμός των πιθανών ενδιαφερόμενων μερών της επιχείρησής σας είναι ουσιαστικά απεριόριστος, εάν λάβετε υπόψη κάθε ενέργεια που εκτελείται από εσάς
είναι πιο σημαντικά για τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα της επιχείρησής σας όσον αφορά την αφήγηση και την καλή θέληση. Αυτή η ομάδα μπορεί να περιλαμβάνει τον τοπικό ποδοσφαιρικό σύλλογο που αναζητά δωρεά, τους οικιακούς γείτονες που περιμένουν από εσάς να μειώσετε τον θόρυβο και να διατηρήσετε την κοινότητα τακτοποιημένη ή τη δημόσια υπηρεσία απασχόλησης που περιμένει από εσάς να αναλάβετε την ευθύνη για την επαναπρόσληψη πολιτών. Και οι δύο ομάδες είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε εάν θέλετε να κάνετε καλό τόσο για την επιχείρησή σας όσο και για την κοινωνία γενικότερα Πιθανώς γνωρίζετε αρκετά τις προσδοκίες των βασικών ενδιαφερομένων σας και πώς να ανταποκριθείτε επαρκώς. Η υπεύθυνη ηγεσία αναθέτει στον εαυτό της να διερευνήσει ένα ευρύτερο φάσμα ενδιαφερομένων σημαντικών για την επιχείρηση και να καθορίσει τι περιμένουν από την επιχείρηση. Είναι χρήσιμο να δημιουργηθεί μια επισκόπηση μιας επισκόπησης των σημαντικών προσδοκιών των ενδιαφερομένων για να καθοδηγήσει τη λήψη στρατηγικών και επιχειρησιακών αποφάσεων και την καινοτομία Και μπορεί να βελτιώσει την ικανότητά σας να παρέχετε μια καλή και δίκαιη απάντηση σε οποιοδήποτε παρόν ή μελλοντικό ενδιαφερόμενο μέρος της επιχείρησής σας. 17
την καλή
κάνουν απλώς
και
σας και
αρκετά σαφείς και σαφείς προσδοκίες. Άλλα ενδιαφερόμενα μέρη
Σκέψη Ποιοι είναι α πιο σημαντικά ενδιαφερόμενα μέρη της επιχείρησής σας; Έχουν αλλάξει οι προσδοκίες τους με τα χρόνια; Έχουν εμφανιστεί κάποιοι νέοι ενδιαφερόμενοι πρόσφατα; Περίπτωση: ATM Concrete – Ανάλυση προσδοκιών ενδιαφερομένων Η ATM Concrete κατασκευάζει ειδικά κατασκευασμένα στοιχεία σκυροδέματος για τον κατασκευαστικό κλάδο. Η επιχείρηση κατοικεί σε μια μικρή πόλη σε μια αγροτική περιοχή όπου ιδρύθηκε αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρέμεινε μια κλασική επιχείρηση ιδιοκτήτη-διαχειριστή για μερικές δεκαετίες μέχρι που σταδιακά μοιράστηκε τόσο την ιδιοκτησία όσο και την ανώτερη ηγεσία. Το 2014 τη διοίκηση ανέλαβαν δύο νέοι CEO, ο ένας εγγονός του ιδρυτή, ο άλλος με ακαδημαϊκό υπόβαθρο και ξένος για την επιχείρηση. Σε 6 χρόνια, η επιχείρηση αυξήθηκε από 16 σε 85 υπαλλήλους και το 2021 συγχωνεύτηκε με δύο μικρές εξειδικευμένες επιχειρήσεις σκυροδέματος στο εξωτερικό. Μαθησιακή δραστηριότητα 1: Προσδοκίες των ενδιαφερομένων Πατήστε εδώ Stakeholder Expectation Analysis of ATM Concrete. Αναπτύξτε τη δική σας λίστα με σημαντικά ενδιαφερόμενα μέρη και τι περιμένουν από την επιχείρησή σας συμπληρώνοντας τις στήλες 1 3 σε αυτό Stakeholder Expectation Analysis. 18
με κάποιο τρόπο. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η δυσαρέσκεια θα μπορούσε να εξελιχθεί σε οργανωμένη αντεπίδραση που θα μπορούσε τελικά να θέσει σε κίνδυνο τα σχέδια για την αποθήκη και άλλες μελλοντικές ενέργειες που προορίζονται από την επιχείρηση. Μια επιχείρηση έλαβε αίτημα από τον μεγαλύτερο τακτικό πελάτη της να αφαιρέσει ένα επιβλαβές για το περιβάλλον βαρύ μέταλλο από τα κράματά της. Η αντικατάσταση αυξάνει την τιμή του προϊόντος κατά 28% Ο πελάτης είναι πρόθυμος να πληρώσει τη διαφορά, αλλά οι μικρότεροι πελάτες πιθανότατα θα παραπονεθούν. Σε αυτήν την περίπτωση, οι προσδοκίες για την επιχείρησή σας
Εάν δεν είστε σίγουροι ποιες προσδοκίες μπορεί να έχει ένας συγκεκριμένος ενδιαφερόμενος, θα πρέπει να κάνετε κάποια έρευνα. Οι νέες προσδοκίες σχηματίζονται συνήθως όταν αποφασίζεις να αλλάξεις κάτι που υπάρχει εδώ και λίγο καιρό. Αυτή η αλλαγή θα επηρεάσει έναν ή περισσότερους από τους μετόχους της επιχείρησής σας και θα δημιουργήσει νέες προσδοκίες. Ας εξετάσουμε μερικά παραδείγματα. Εάν μια επιχείρηση που βρίσκεται σε ένα χωριό αποφασίσει να κόψει μερικά παλιά δέντρα στην άκρη του ακινήτου για να δημιουργήσει χώρο για μια νέα αποθήκη, θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσαρέσκεια στην τοπική κοινότητα για διάφορους λόγους (π.χ. αναψυχή, προστασία της άγριας ζωής, κλιματική ασπίδα) Εάν αυτό δεν αντιμετωπιστεί, η δυσαρέσκεια θα μπορούσε να βλάψει τις σχέσεις μεταξύ της επιχείρησης και των μελών της τοπικής κοινότητας. Θα χάσουν τις προσδοκίες ότι θα ληφθούν υπόψη σε μελλοντικές επιχειρηματικές
που θεωρούν
επηρεάζουν
τουλάχιστον
θα εφαρμοστεί ή όχι Ένας υπεύθυνος τρόπος αντιμετώπισης των αβεβαιοτήτων σχετικά με τις προσδοκίες είναι απλώς να ρωτήσετε απευθείας τον ενδιαφερόμενο. Στους περισσότερους αρέσει να τους ρωτούν για τα ενδιαφέροντά τους εάν η ερώτηση γίνεται με σεβασμό Η εμπλοκή σε άμεσο διάλογο μπορεί να μειώσει την κλιμάκωση των συγκρούσεων και αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη μιας σωστής λύσης. Δίνει και στα δύο μέρη την ευκαιρία να δηλώσουν την υπόθεσή τους και να σκάψουν κάτω από το προφανές ενδιαφέρον για αναζήτηση των υποκείμενων αναγκών και επιθυμιών, οι οποίες μπορούν να εκτιμηθούν μόνο όταν αποκαλυφθούν Η εμπλοκή σε άμεσο διάλογο δεν αποτελεί υπόσχεση κάποιας συγκεκριμένης δράσης από την εταιρεία αλλά μια προσπάθεια προσέγγισης μιας κοινής λύσης. Οι νόμιμες ανάγκες και επιθυμίες για την επιχείρηση θα ήταν τελικά να επιβιώσει και να κάνει καλό για την επιχείρηση και για τους ενδιαφερόμενους Για την επιχείρηση, αυτό αποτελεί μια ηθική βάση για ισότιμο διάλογο. 19
αποφάσεις
ότι τους
θα αλλάξουν για
έναν από τους πελάτες, ανεξάρτητα από το αν η αλλαγή
1. Να είστε καλοί ακροατές. Ακούστε ενεργά κάνοντας ερωτήσεις για να αποκαλύψετε τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ενδιαφερόμενου. Διατηρήστε την εστίαση στο άλλο μέχρι να επιτευχθεί σαφήνεια. Μετά από αυτό μπορείτε να δηλώσετε τα επιχειρηματικά σας ενδιαφέροντα και ανάγκες. Μην είστε αυτός που μιλάει συνέχεια.
ευχαριστημένος αν…, Θα μπορούσα να σας το ζητήσω… . Ποτέ μην λέτε τι πρέπει να κάνουν ή να σκέφτονται οι άλλοι εκτός και αν ζητήσουν τη γνώμη σας. 5. Να είστε ανοιχτοί και ειλικρινείς. Να είστε ανοιχτοί σχετικά με τους λόγους της προσέγγισής σας και ειλικρινείς για το τι μπορείτε να υποσχεθείτε. Ηθική ηγεσία Πρέπει να αυξήσετε τη χρέωση για
Κατευθυντήριες γραμμές κατά τη συμμετοχή σε
τα ενδιαφερόμενα μέρη
ισότιμο διάλογο με
και φροντίστε να μην
να
ή να
τον
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να αναλογιστεί την κατάσταση και να σταθμίσει τα επιχειρηματικά συμφέροντα έναντι των ηθικών συμφερόντων. Κάντε ένα διάλλειμα εάν χρειάζεται. 4. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε τη λέξη «εσύ» εκτός κι αν θέσετε μια ερώτηση ή
στις δικές σας ανάγκες και χρησιμοποιήσετε
καταλάβετε…,
αύξηση
να εργαστεί υπερωρίες για να εξασφαλίσει έναν τοκετό όταν αυτή τη στιγμή υποφέρει από τη θλίψη και την απώλεια του πρόσφατου θανάτου της μητέρας της; Αυτά είναι παραδείγματα του διλήμματος της εξισορρόπησης του επιχειρηματικού συμφέροντος (κερδοφορία, αξιοπιστία) με ηθικά συμφέροντα (δικαιοσύνη, σεβασμός). Οι διευθυντές έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τέτοια διλήμματα Οι ενέργειες που επιλέγονται σε κάθε συγκεκριμένη κατάσταση καθορίζονται από τις ηθικές αξίες του ατόμου που παίρνει την απόφαση. Οι περισσότεροι διευθυντές θα συμφωνούσαν ότι οι πράξεις και οι αποφάσεις τους καθοδηγούνται από ένα σύνολο προσωπικών ηθικών αξιών που υπερασπίζονται και προσπαθούν να ζήσουν με αυτές στην καθημερινή ζωή και στην εργασία. Είναι εύκολο να πιστέψει κανείς ότι ενεργώντας σύμφωνα με ορισμένες αξίες, π.χ. δικαιοσύνη και σεβασμός, θα εξαπλωθεί αυτόματα στην υπόλοιπη επιχείρηση σαν κυματισμοί στο νερό. Αλλά ένα ηθικό άτομο που είναι μάνατζερ δεν σημαίνει απαραίτητα ηθικό διευθυντή ή ηθική επιχείρηση Είναι το αντίστροφο: Μια επιχείρηση με ηθική επωνυμία αναλαμβάνει ηθική ηγεσία και αυτό απαιτεί έναν ηθικό διευθυντή. 20
2. Αποδεχτείτε διαφορετικές απόψεις. Ακόμη και ένας φαινομενικά εξωφρενικός ισχυρισμός έχει τους λόγους του. Διατηρήστε ανοιχτό μυαλό
βιαστείτε
βγάλετε συμπεράσματα
πλαισιώσετε
άλλον. 3.
αναφέρεστε
τη λέξη «εγώ»: Θέλω να
θα ήμουν πολύ
τις υπηρεσίες ή το αγαθό σας χωρίς αντίστοιχη
στο κόστος σας; Θα πρέπει να ζητήσετε από μια βασική υπάλληλο
για τους ανθρώπους Οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση
ηθικές
Όλοι μας καθοδηγείται από την πίστη στο τι είναι σωστό, δίκαιο και δίκαιο. μια πεποίθηση που αντικατοπτρίζεται στις συμπεριφορές μας και στο τι επιλέγουμε να κάνουμε. Ένα ηθικό άτομο έχει την τάση να κάνει καλό για την ανθρωπότητα. Ένα ηθικό άτομο που γίνεται διευθυντής θα αναζητήσει τρόπους να συνδυάσει τις ανησυχίες για την επιχείρηση με το ενδιαφέρον Σχήμα 3: Ηθική ηγεσία
τις
αξίες
Σε ένα διάσημο άρθρο, οι Trevino et al. (7) υποστηρίζουν ότι η ηθική ηγεσία βασίζεται σε δύο πυλώνες (σχ. 3). Ο πρώτος πυλώνας περιγράφει ένα παράδειγμα του μάνατζερ ως ενός ατόμου που κατέχει ένα συγκεκριμένο σύνολο ηθικών αξιών. Μερικοί διευθυντές οδηγούνται από μια εσωτερική πεποίθηση και πιθανώς γνωρίζουν πολύ καλά τις ηθικές τους αξίες. Άλλοι δεν είναι, παρόλο που οι αξίες είναι σιωπηρά παρούσες. Σε κάθε περίπτωση, το ηθικό άτομο εσωτερικεύει έναν προσωπικό ηθικό κώδικα, ενώ ο διευθυντής προσπαθεί να επιβάλει έναν ηθικό ή ηθικό κώδικα σε άλλους ενθαρρύνοντας ή απαιτώντας μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. (7) Trevino L.K. et al.: Moral Person and Moral Manager: How Executives develop a Reputation for Ethical Leadership, California Management Review, Vol. 42, No. 4., pp. 128-142, 2000. http://homepages.se.edu/cvonbergen/files/2015/01/MoralPerson and Moral Manager_How Executives Develop a Reputation for Ethiccal Leadership.pdf Jul. 13, 2021 λήψη αποφάσεων εξασφαλίζει προβλεψιμότητα και αξιοπιστία. Επομένως, είναι σημαντικό ο διευθυντής να γνωρίζει τις ηθικές του αξίες και να παίρνει αποφάσεις σύμφωνα με αυτές. Ερωτήσεις εγρήγορσης Ποιες είναι οι προσωπικές σας ηθικές αξίες; Πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά σας και τη λήψη αποφάσεων; 21
του μάνατζερ Η συνεπής
άποψη ορατή σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ενδιαφερόμενους φορείς μέσω της επικοινωνίας σχετικά με τις βασικές αποφάσεις Εάν ο διευθυντής θέλει ένα συγκεκριμένο σύνολο βασικών αξιών να ενσωματωθεί στην επιχείρηση, δηλαδή να καθοδηγήσει και να διαμορφώσει μια συγκεκριμένη κουλτούρα στο χώρο εργασίας και τη συμπεριφορά των εργαζομένων, πρέπει να αναπτυχθεί ένας σαφής κώδικας δεοντολογίας για την επιχείρηση Σκέψη Πώς ασκείτε ηθική ηγεσία; Προσπαθείτε ενεργά να επηρεάσετε τη συμπεριφορά του υπαλλήλου σας σύμφωνα με ορισμένες αρχές; 3. Ένας επιχειρηματικός κώδικας δεοντολογίας - Σκοπός πέρα από το προϊόν Τι πρεσβεύετε ως άνθρωπος; Πώς αντικατοπτρίζονται οι απόψεις σας στην καθημερινή σας εργασία; Είστε ανοιχτοί να αναθεωρήσετε την άποψή σας για τα πράγματα; Αυτές είναι οι πιο σημαντικές ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας όταν προσδιορίζετε «τον τρόπο που εργαζόμαστε» ή «πώς κάνουμε επιχειρήσεις». Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα υποστηρίζουν το γεγονός ότι δραστηριοποιείστε όχι μόνο για να παράγετε ποιοτικό προϊόν και να είστε κερδοφόροι, αλλά και για να το κάνετε με συγκεκριμένο τρόπο. Η επιχείρησή σας έχει σκοπό πέρα από το προϊόν της. 22
Ο δεύτερος πυλώνας περιγράφει τι πρέπει να κάνει ένας διευθυντής για να γίνει ηθικός διευθυντής. Δεν αρκεί να είσαι ηθικός άνθρωπος που κάνει μάνατζμεντ Η ηθική ηγεσία επιτυγχάνεται μόνο όταν οι διαδικασίες για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της ηθικής επιχείρησης διοικούνται ειδικά με την πρόθεση να επηρεάσουν ενεργά τη συμπεριφορά των άλλων. Ο ηθικός διευθυντής κάνει την ηθική του
Υπόθεση: Οικιακή Επιχείρηση Ηλεκτρολόγος - Περιβαλλοντική βιωσιμότητα
Ο Jens είναι ο νεαρός ιδιοκτήτης διευθυντής μιας επιχείρησης ηλεκτρολόγων με περίπου 20 υπαλλήλους. Το να γίνει πατέρας των δικών του παιδιών τον παρακίνησε να εργαστεί για ένα καλύτερο περιβάλλον.
Έτσι, άρχισε να αναζητά τρόπους να συλλαμβάνει και να ανακυκλώνει όλα τα απόβλητα και τα περιττά υλικά που παράγονται από την επιχείρηση τόσο στις εγκαταστάσεις του συνεργείου όσο και κατά τη διάρκεια εργασιών εξυπηρέτησης πελατών και πελατών. Γρήγορα εξελίχθηκε σε μια σχολαστική διαλογή όλων των επιχειρηματικών απορριμμάτων σε βαθμό πολύ πέρα από το δημόσιο σύστημα ανακύκλωσης απορριμμάτων. Όλα τα επαγγελματικά φορτηγά είναι εγκατεστημένα με ένα σετ καλαθιών διαλογής και οι εργαζόμενοι λαμβάνουν οδηγίες να καθαρίζουν μετά από κάθε βήμα της διαδικασίας εργασίας για να διατηρούν
διάθεση. Μέχρι στιγμής η προσπάθεια απέχει πολύ από το να είναι επικερδής. Μερικοί από τους εργαζόμενους βρίσκουν τις ιδέες του Jens λίγο αστείες και κάπως χρονοβόρες, αλλά ο Jens συνεχίζει την επιδίωξή του με ένα χαμόγελο και μια ήρεμη συζήτηση με το προσωπικό για τις προτεραιότητές του. Άλλωστε, πρόκειται απλώς για μικρές τροποποιήσεις συνηθειών. Σκέψη Ποιος είναι ο σκοπός του Jens πέρα από το προϊόν; Πώς εκπληρώνει η επιχείρηση αυτόν τον σκοπό; Ποιος είναι ο σκοπός σας πέρα από το προϊόν; 23
τα απόβλητα υλικά ξεχωριστά. Τα υλικά μεταπωλούνται ή δίνονται στον τοπικό ποδοσφαιρικό σύλλογο για περαιτέρω
Οι βασικές αξίες μπορούν να προσδιοριστούν είτε ως επιχειρηματικές αξίες είτε ως
. Το
αρχές
τρόπου
εργαζόμαστε» και «ο
. Η διάκριση μεταξύ επιχειρηματικών και ηθικών αξιών ισχύει μόνο στη θεωρία και συχνά είναι ασαφής. Οι ηθικές αξίες όπως η ειλικρίνεια και η δικαιοσύνη μπορεί να θεωρηθούν μέρος του προϊόντος ειδικά για τους παρόχους υπηρεσιών. Ομοίως, ένα ποιοτικό προϊόν κατασκευασμένο για να διαρκέσει είναι ταυτόχρονα περιβαλλοντικά βιώσιμο και σχέση ποιότητας-τιμής. Στην πραγματικότητα, αυτή η διάκριση μπορεί να είναι όλο και πιο δύσκολο να γίνει εάν οι πελάτες και άλλοι ενδιαφερόμενοι δεν το κάνουν. Υπόθεση: ATM Concrete Τέσσερις πυλώνες Απόσπασμα από CEO της ATM Concrete: «Δεν συζητήσαμε ποτέ για ηθική. Ανησυχούμε περισσότερο για το ότι οι εργαζόμενοι είναι περήφανοι για αυτό που κάνουν. Πετύχαμε όταν οι εργαζόμενοι μας συστήνουν σε φίλους και συγγενείς. Το όραμα και ο κύριος επιχειρηματικός σκοπός του ATM Concrete είναι ότι κάθε μελλοντικός ανάδοχος ομάδας στόχου στον κόσμο θα ζητήσει μια προσφορά από την ATM Concrete κατά τον σχεδιασμό ενός νέου έργου. Για να το επιτύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε μια πράσινη ατζέντα. Δεν θα φτάσουμε ποτέ στο νούμερο ένα αν δεν είμαστε δίκαιοι. Δεν έχουμε γράψει ποτέ τίποτα, αλλά ό,τι κάνουμε στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες: • Ποιότητα • Υπερηφάνεια • Δικαιοσύνη και ειλικρίνεια • Βιωσιμότητα» 24 Εικόνα 4: Δύο τύποι επιχειρηματικών αξιών
ηθικές αξίες
σχήμα 4 δείχνει τυπικό παράδειγμα και των δύο τύπων τιμών. Ένας κώδικας δεοντολογίας μπορεί να οριστεί ως ένα συγκεκριμένο σύνολο ηθικών αξιών. Θα μπορούσαν να μετατραπούν σε προτάσεις που περιγράφουν
«του
που
σκοπός μας πέρα από το προϊόν»
Εάν αυτό σημαίνει οικονομική βιωσιμότητα με τη μεσολάβηση οικονομικών στρατηγικών («μαύρη βιωσιμότητα»), τότε η βιωσιμότητα είναι μια επιχειρηματική αξία. Αν σημαίνει περιβαλλοντική (πράσινη) ή κοινωνική (κόκκινη) βιωσιμότητα, τότε είναι ηθική αξία. Ένας κώδικας δεοντολογίας για το ATM Concrete θα μπορούσε να περιστρέφεται γύρω από αυτές τις ηθικές αξίες: • Υπερηφάνεια • Δικαιοσύνη και ειλικρίνεια • Βιωσιμότητα (κόκκινο και πράσινο) Μαθησιακή Δραστηριότητα 2 Κώδικας
Ερωτήσεις εγρήγορσης Οι τέσσερις πυλώνες του ATM Concrete είναι παραδείγματα βασικών αξιών. Πώς θα χαρακτηρίζατε κάθε αξία από την άποψη των επιχειρηματικών αξιών έναντι των ηθικών αξιών; Μπορείτε να συντάξετε έναν κώδικα δεοντολογίας για το ATM Concrete; Ανάλυση περίπτωσης: ATM Concrete Τέσσερις πυλώνες Η ποιότητα σχετίζεται με το προϊόν και επομένως μια επιχειρηματική αξία. Η υπερηφάνεια, η δικαιοσύνη και η ειλικρίνεια περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται τα πράγματα και πώς λειτουργεί η επιχείρηση χωρίς να αποτελεί μέρος του προϊόντος. Αυτές είναι ηθικές αξίες. Η βιωσιμότητα θα μπορούσε να είναι και τα δύο ανάλογα με το τι σημαίνει η λέξη.
Δεοντολογίας Αναπτύξτε έναν κώδικα δεοντολογίας για την επιχείρησή σας χρησιμοποιώντας αυτό το απλό εργαλείο. Στις ΜΜΕ, οι ιδιοκτήτες ή/και οι διευθυντές θα προσπαθήσουν συνήθως να διαμορφώσουν την επιχειρηματική κουλτούρα και το περιβάλλον σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους. Ο ηθικός διευθυντής θα συμπεριλάβει υπαλλήλους και ιδιοκτήτες στη διαδικασία ανάπτυξης για να δημιουργήσει ιδιοκτησία και να κάνει τον κώδικα δεοντολογίας να μεταφραστεί σε δράση Ανατρέξτε στις σχετικές ενότητες μαθημάτων ΤΙΤΑΝ για να μάθετε περισσότερα σχετικά με την ενσωμάτωση αξιών στο επιχειρηματικό σχέδιο και στην επιχειρηματική κουλτούρα. Μόλις δημιουργηθεί ένας κώδικας δεοντολογίας, είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε να ακούμε συνεχώς για τυχόν αλλαγές στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων. Ο υπεύθυνος διευθυντής ΜΜΕ θα χρησιμοποιήσει τον κώδικα δεοντολογίας για να καθοδηγήσει την ανταπόκριση σε εξωτερικούς ενδιαφερόμενους φορείς. 25
Είναι ο καπιταλισμός, που καθοδηγείται από αμοιβαία επωφελείς σχέσεις μεταξύ εσάς και των εργαζομένων, των πελατών, των προμηθευτών και των κοινοτήτων στις οποίες βασίζεται η εταιρεία σας για να ευημερήσει. Αυτή είναι η δύναμη του καπιταλισμού.
Larry Fink, Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος της Blackrock
Λίγες ΜΜΕ εμπλέκονται άμεσα με τη Blackrock, το μεγαλύτερο hedge fund στις ΗΠΑ. Ωστόσο, αξίζει να λάβετε υπόψη τις συμβουλές που έδωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος Λάρι Φινκ, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ως ο μεγαλύτερος ιδιώτης επενδυτής στον κόσμο, στις ετήσιες επιστολές του προς τον Διευθύνοντα Σύμβουλο σε όλο τον κόσμο
4. Συνεργασία για τη βιωσιμότητα Μια επισκόπηση σημαντικών ενδιαφερομένων, η περιέργεια για τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους και μια σαφής ιδέα για τη δική σας άποψη και ενδιαφέρον αποτελούν μια σταθερή βάση για να ξεκινήσετε συνεργασίες με εσωτερικούς και εξωτερικούς ενδιαφερόμενους. Παράθεση του Larry Fink από τη 10η ετήσια επιστολή του προς τους διευθύνοντες συμβούλους, Ιανουάριος 2022 (8) Ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων δεν έχει να κάνει με την πολιτική. Δεν είναι κοινωνική ή ιδεολογική ατζέντα. Δεν είναι «ξύπνησε».
καλές
είναι προς όφελος όλων των συνεργατών και μπορεί να δώσουν στην επιχείρησή σας την ευκαιρία να εξυπηρετήσει έναν σκοπό πέρα από το προϊόν και το κέρδος, χωρίς να διακυβεύονται οι επιχειρηματικές αξίες ή να επιβάλλονται αρνητικές οικονομικές συνέπειες για την επιχείρησή σας. (8) https://www.blackrock.com/corporate/investor relations/larry fink ceo letter 26
. Οι προβλέψεις σε αυτά τα γράμματα έχουν αποδειχθεί αρκετά αξιόπιστες. Οι
συνεργασίες
Concrete, καθένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη και την
Υπόθεση: ATM Concrete – Συνεργασία Στην ATM οι τεχνικές παραγωγής σκυροδέματος είναι εξαιρετικά εξειδικευμένες και η επιχείρηση πρέπει να εκπαιδεύει νέους υπαλλήλους και να τους παρέχει μοναδικές δεξιότητες που απαιτούνται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας Η ανώτερη διοίκηση ανακάλυψε ότι η αφοσίωση και η προθυμία για εκμάθηση νέων δεξιοτήτων ήταν πιο σημαντικές από τις πιστοποιημένες δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω της συμβατικής εκπαίδευσης. Βρήκαν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά μεταξύ των ατόμων που κινδυνεύουν να περιθωριοποιηθούν και εμπνεύστηκαν να σκιαγραφήσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα στρατολόγησης. Προσέγγισαν και σχημάτισαν μια συνεργασία με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, το Κέντρο Εκπαίδευσης Γλωσσών και την Υπηρεσία Φυλακών και Δοκίμων για τη δημιουργία ενός προγράμματος κατάρτισης για τους πελάτες αυτών των υπηρεσιών Το πρόγραμμα συνδύαζε ενεργοποίηση, ενσωμάτωση, γλωσσική εκπαίδευση, αξιολόγηση δεξιοτήτων και εξειδικευμένη εκπαίδευση στο χώρο εργασίας. Περίπου το ένα τρίτο του υπάρχοντος προσωπικού έχει προσληφθεί
κοινωνία γενικότερα; Πώς αντικατοπτρίζει αυτή η συνεργασία τον κώδικα δεοντολογίας της
Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, το Κέντρο Εκπαίδευσης Γλωσσών και η Υπηρεσία Φυλακών και Δοκίμων είναι τα τρία ενδιαφερόμενα μέρη που επωφελούνται από τη συνεργασία. Το πρόγραμμα βοηθά αυτές τις δημόσιες υπηρεσίες να επιτύχουν σημαντικούς εσωτερικούς στόχους. Η συνέργεια της εταιρικής σχέσης είναι ένα καλό «αποτέλεσμα» για τον μεμονωμένο ασκούμενο και για την κοινωνία γενικότερα: Οι άνεργοι πολίτες που βρίσκονται στην άκρη τόσο της αγοράς εργασίας όσο και της κοινωνίας των πολιτών έχουν την ευκαιρία να επιδιώξουν αξιοπρεπή διαβίωση και να συμβάλουν στην προάσπιση της δημόσιας ευημερίας μέσω της φορολογίας δικαιούχος. Η ATM Concrete δεν έχει ακόμη καθορίσει έναν σκοπό πέρα από το προϊόν, αλλά αυτή η προσπάθεια σίγουρα εξυπηρετεί έναν σκοπό σε μια σφαίρα που υπερβαίνει τους στενούς οικονομικούς επιχειρηματικούς σκοπούς. Η προσπάθεια είναι μια ζωντανή εκδήλωση και των τριών αξιών στον κώδικα δεοντολογίας της ATM Concrete.
με αυτόν τον τρόπο. Η ATM Concrete έχει βραβευτεί με εθνικό βραβείο ΕΚΕ για αυτή την προσπάθεια. Πρόβλημα Ονομάστε τα ενδιαφερόμενα μέρη του ATM Concrete στην παραπάνω περίπτωση. Πώς ωφελεί η συνεργασία την ATM
ATM Concrete;
αναμένει από τις επιχειρήσεις να συνεργαστούν για την εξασφάλιση εργασίας για τους ανέργους. Κανονικά, μια τέτοια προσδοκία δεν θα εκφραζόταν απευθείας από έναν εκπρόσωπο της PES σε εσάς, εκτός εάν είχατε ήδη συμμετάσχει σε κάποιο είδος συνεργασίας. Αλλά θα μπορούσατε πάντα να αφιερώνετε χρόνο για να φανταστείτε τι θα περίμενε από εσάς ένας ενδιαφερόμενος και πιθανός εταίρος όπως το PES. Προβλέποντας τις προσδοκίες από τα ενδιαφερόμενα μέρη, είστε προετοιμασμένοι για την οικοδόμηση θετικών σχέσεων ή ακόμη και για την έναρξη καινοτόμων συνεργασιών που θα διαρκέσουν
Μαθησιακή Δραστηριότητα 3: Απάντηση στους ενδιαφερόμενους Ανοίξτε το έγγραφό σας Ανάλυση προσδοκιών ενδιαφερομένων από τη μαθησιακή δραστηριότητα 1. Αναπτύξτε τη δική σας επισκόπηση των απαντήσεών σας στον ενδιαφερόμενο, συμπληρώνοντας πλαίσια στη στήλη 4 για κάθε ενδιαφερόμενο. 28 Η κοινωνική ευθύνη που αναλαμβάνει η διοίκηση είναι σε ευθυγράμμιση με συγκεκριμένους στόχους κοινωνικής βιώσιμης ανάπτυξης που εκδόθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη. Η πρωτοβουλία προήλθε από την πεποίθηση των CEO ότι όλοι πρέπει να έχουν δίκαιες και ίσες ευκαιρίες και ότι η επιχείρηση θα μπορούσε να το προσφέρει και να εξασφαλίσει ένα εξειδικευμένο και πιστό εργατικό δυναμικό ταυτόχρονα Η αναγνώριση συνέβαλε στη φήμη της επιχείρησης για τη φροντίδα των ανθρώπων και έκανε τους υπαλλήλους της περήφανους που εργάζονται εκεί. Μια συνεργασία ενθαρρύνεται από μια καλή ιδέα. Είναι εύκολο για τον διευθυντή να καθορίσει τις προσδοκίες του στους πιθανούς συνεργάτες Για να συμμετάσχετε σε έναν ισότιμο διάλογο, είναι εξίσου σημαντικό να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες των πιθανών εταίρων. Οι προσδοκίες των ενδιαφερομένων συνήθως δεν προωθούνται απευθείας στη μεμονωμένη επιχείρηση, αλλά ως κοινή διεύθυνση στην επιχειρηματική κοινότητα Για παράδειγμα, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης
επειδή ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των εταίρων σας καθώς και των δικών σας Στο παραπάνω παράδειγμα περίπτωσης, οι διαχειριστές της ATM Concrete είχαν προβλέψει ότι τόσο το PES όσο και το Κέντρο Εκπαίδευσης Γλωσσών ήλπιζαν να βοηθήσουν τους πελάτες να ενσωματωθούν στην αγορά εργασίας Η απάντησή τους ήταν να επικοινωνήσουν με τους ενδιαφερόμενους και να σχηματίσουν μια επιτυχημένη συνεργασία. Αυτό δεν θα είχε συμβεί εάν η ATM Concrete δεν είχε λάβει προληπτική στάση. Ξεκίνησαν προετοιμάζοντας μια απάντηση στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων.
29
Ηθική λήψη αποφάσεων 3 30
Ηθική λήψη αποφάσεων
παράδειγμα από το πλαίσιο κειμένου 1 σχετικά
των οφειλόμενων
ταμειακή ροή είναι στιγμιαία περιορισμένη. Για τον διευθυντή με στόχο τη λειτουργία μιας επιτυχημένης επιχείρησης, αυτή η κατάσταση αντιπροσωπεύει ένα δίλημμα που μπορεί να απεικονιστεί γραφικά από ένα μοντέλο σε σχήμα αστεριού, εμπνευσμένο από τους Robinson et. al. (9) (βλ. Σχήμα 5). Ο στόχος είναι η λειτουργία μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Η λειτουργία μιας επιτυχημένης επιχείρησης συνεπάγεται ανησυχίες τόσο για τα οικονομικά όσο και για τη φήμη της επιχείρησης. Σε αυτήν την περίπτωση, η εξασφάλιση οικονομικών θα σήμαινε καθυστέρηση των πληρωμών, ενώ η εξασφάλιση της φήμης θα σήμαινε άμεση πληρωμή Οι δύο προϋποθέσεις έρχονται σε αντίθεση, γιατί οδηγούν σε ενέργειες που δεν μπορούν να γίνουν και οι δύο. Η λύση εξαρτάται από τις συνθήκες και τις ηθικές αξίες του ατόμου που αποφασίζει. Αυτό είναι ένα παράδειγμα ενός γενικού μοντέλου, «το αστέρι του διλήμματος», που θα μπορούσε να εφαρμοστεί για να περιγράψει και να αναλύσει τα περισσότερα επιχειρηματικά διλήμματα. Για να γίνει το μοντέλο λειτουργικό, κάθε ακίδα του αστεριού έχει ένα γράμμα: O, X, Y, Z, -Z και S Το σχήμα 6 εξηγεί τη σημασία κάθε γράμματος. Σχήμα 5: Γραφική απεικόνιση ενός διλήμματος
Robinson, D. et al. How entrepreneurs deal with ethical challenges an application of the Business Ethics Synergy Star (BESS) technique, Research Gate 2007
an_application_of_the_Business_Ethics_Synergy_Star_BESS_technique 31
Ένα δίλημμα μπορεί να οριστεί ως μια επιλογή μεταξύ δύο εξίσου επιθυμητών ή ανεπιθύμητων επιλογών, που μερικές φορές αναφέρονται ως τα κέρατα του διλήμματος. Ένα επιχειρηματικό δίλημμα εμφανίζεται όταν η επίτευξη ενός επιχειρηματικού στόχου συνεπάγεται δύο αντιφατικές συνθήκες που οδηγούν σε ενέργειες που καθιστούν αδύνατη την καθεμία Ας επανεξετάσουμε ένα
με την καθυστέρηση
πληρωμών στους πιστωτές όταν η
(9)
https://www.researchgate.net/publication/228375943_How_entrepreneurs_deal_with_ethical_challenges
Το μοντέλο δεν υπόσχεται αυτόματη λύση στο δίλημμα. Αυτό θα απαιτεί πάντα μια απόφαση. Το μοντέλο βοηθά τον υπεύθυνο λήψης αποφάσεων να αποκτήσει μια ξεκάθαρη άποψη για τις προηγούμενες συνθήκες αντί να επιλέγει παρορμητικά αυτό που φαίνεται σωστό με την πρώτη ματιά. Τα περισσότερα διλήμματα απαιτούν μια απόφαση που θα ευνοεί τη μία προϋπόθεση και θα αποκλείει την άλλη. Μερικές φορές, ωστόσο, η ίδια η διευκρίνιση μπορεί να δώσει λύσεις έμπνευσης που ευνοούν και τις δύο συνθήκες και ακόμη και να γεννήσουν δεύτερες σκέψεις σχετικά με τον στόχο. Ένα δίλημμα είναι συνέπεια ενός δεδομένου στόχου Στο παραπάνω παράδειγμα σχετικά με την πληρωμή ή όχι, το δίλημμα προκύπτει λόγω του στόχου της λειτουργίας μιας επιτυχημένης επιχείρησης τόσο από οικονομική όσο και από ηθική άποψη. Για μια επιχείρηση με ελάχιστες ή καθόλου ανησυχίες
για τη φήμη της, δεν θα υπήρχε δίλημμα Μαθησιακή Δραστηριότητα 4: The Dilemma Star Εξετάστε μερικά άλλα διλήμματα από το πλαίσιο κειμένου 1. Ολοκληρώστε αυτήν τη μαθησιακή δραστηριότητα για να αναλύσετε κάθε δίλημμα. Τα ηθικά επιχειρηματικά διλήμματα εμφανίζονται συχνά ως αντιπαράθεση μιας επιχειρηματικής συνθήκης με μια ηθική προϋπόθεση, όπως συμβαίνει στο παραπάνω παράδειγμα. Σε αυτήν την περίπτωση, Χ είναι η επιχειρηματική συνθήκη (ασφαλή οικονομικά) και Υ είναι η ηθική προϋπόθεση (ασφαλής φήμη). Αυτό το δίλημμα είναι ουσιαστικά ζήτημα ηθικής επιλογής ή όχι. Εάν και το Χ και το Υ είναι επιχειρηματικοί όροι, το δίλημμα δεν είναι ηθικό, αλλά καθαρά επιχειρηματική απόφαση. Εάν και το Χ και το Υ είναι ηθικοί όροι, έχουμε ένα καθαρά ηθικό δίλημμα. 32 Σχήμα 6: Γραφική απεικόνιση ενός διλήμματος
Υπόθεση: ATM Concrete Δίλημμα για δικαιοσύνη Το προσωπικό περιλαμβάνει άτομα που εκπροσωπούν διαφορετικές εθνοτικές μειονότητες. Ένας αγαπητός και έμπειρος εργαζόμενος που εκπροσωπεί την εθνική πλειοψηφία έχει ξεκινήσει φήμες για τους εργάτες της μειονότητας, ισχυριζόμενος ότι είναι λιγότερο πολύτιμοι και δεν ανήκουν στην επιχείρηση. Στις βάρδιες εργασίας ο εργαζόμενος αρνήθηκε να μοιραστεί το εργαλείο εργασίας με συναδέλφους της μειονότητας. Ένας Διευθύνων Σύμβουλος κατέστησε σαφές στον εργαζόμενο ότι ο ρατσισμός
Ανάλυση
να είναι δίκαιη με κάθε τρόπο. Αυτό περιλαμβάνει δίκαιες και κοινωνικά βιώσιμες συνθήκες εργασίας. Το Σχήμα 7 περιγράφει το δίλημμα. Το Χ και το Υ είναι και οι δύο ηθικές προϋποθέσεις και το δίλημμα είναι καθαρά ηθικό. Ήταν μια περίπλοκη απόφαση γιατί η απόλυση ενός ανώτερου υπαλλήλου θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη στην ασφαλή απασχόληση στην ομάδα συνομηλίκων του εργαζομένου. Οι καλές σχέσεις με κάθε ένα από το προσωπικό είναι ουσιαστικό για τους Διευθύνοντες Συμβούλους στην επιδίωξή τους να χτίσουν έναν χώρο εργασίας για τον οποίο να είναι περήφανοι με δίκαιες συνθήκες για όλους. Ως εκ τούτου, έγιναν προσπάθειες να γίνει ο εργαζόμενος να αλλάξει συμπεριφορά και να διατηρήσει τη δουλειά του. Στο τέλος η μέριμνα για μια ισότιμη κουλτούρα με θετικές σχέσεις καθόρισε τη λύση. Μαθησιακή Δραστηριότητα 5: Ηθική λήψη αποφάσεων Χρησιμοποιήστε αυτό το εργαλείο για να περιγράψετε και να αναλύσετε δύο ή τρία διλήμματα που έχετε βιώσει πρόσφατα ή μπορεί να αντιμετωπίζετε αυτήν τη στιγμή. 33 Σχήμα 7: Γραφική ανάλυση του διλήμματος σχετικά με τις δίκαιες συνθήκες εργασίας
δεν θα γινόταν ανεκτός. Ο εργαζόμενος δεν σταμάτησε και έλαβε δεύτερη προειδοποίηση πριν τελικά απολυθεί
περίπτωσης: ATM Concrete Δίλημμα για δίκαιες συνθήκες εργασίας Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας της, η ATM Concrete έχει στόχο
από
διευθυντή
εργαζόμενο
επιχείρηση
Ακόμη και σε μικρές κοινότητες, οι επιχειρήσεις αναμένεται να προσφέρουν περισσότερα από απλά προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας Αναμένεται επίσης να δείξουν ενδιαφέρον για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Παρόλο που ο διευθυντής ή ο Διευθύνων Σύμβουλος μπορεί να είναι άτομο υψηλού ηθικού επιπέδου, αυτό δεν καθιστά αυτόματα ολόκληρη την επιχείρηση ηθική Η οικοδόμηση μιας ηθικής επιχείρησης είναι μια πολύπλευρη διαδικασία που απαιτεί ειδικές διοικητικές προσπάθειες
Περίληψη
για το τι είναι
τι δίκαιο
ιστορίες και πληροφορίες για να τεκμηριώσουν την κοινή γνώμη για τα περισσότερα. Πολύ συχνά, οι επιχειρήσεις αποτελούν το επίκεντρο των ειδήσεων σχετικά με τις απειλές που μεταδίδονται ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια συνεχής αξιολόγηση της επιχειρηματικής συμπεριφοράς βρίσκεται σε εξέλιξη τόσο σε παγκόσμια όσο και σε τοπικά φόρουμ. Με αυξανόμενες προσδοκίες κοινωνικής και οικολογικής βιωσιμότητας τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς ενδιαφερόμενους, η επιχείρηση πρέπει να οικοδομήσει μια φήμη ως ηθική επιχείρηση μέσω ηθικών ενεργειών και αποφάσεων
. Για να μάθει ή ίσως ακόμη και να επηρεάσει τις προσδοκίες της επιχείρησης, ο διευθυντής πρέπει να συμμετάσχει σε διάλογο και συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο ηθικός διευθυντής πρέπει να γνωρίζει τι πρεσβεύει ως άτομο και να μπορεί να εκφράσει τις ηθικές του αξίες. Ομοίως, η ηθική επιχείρηση πρέπει να αναπτύξει έναν κώδικα δεοντολογίας για να καθοδηγεί τις συμπεριφορές και τις αποφάσεις που λαμβάνονται από τη διοίκηση και το προσωπικό όταν λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις και στις καθημερινές λειτουργίες Ο ηθικός διευθυντής ενεργεί και λαμβάνει αποφάσεις με συνέπεια σύμφωνα με έναν κώδικα δεοντολογίας. Η ηθική φάτνη εφαρμόζει μεθόδους για ηθική λήψη αποφάσεων για να εξισορροπήσει τη λογική με την παρόρμηση σε ταραγμένο χρόνο 34
Οι συζητήσεις
σωστό και
δεν έχουν μεσολαβήσει ποτέ σε κλίμακα όπως σήμερα. Και ένας αυξανόμενος αριθμός του παγκόσμιου πληθυσμού παρακολουθεί και συνεισφέρει Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα δημόσια μέσα ενημέρωσης και τα έντυπα μέσα είναι γεμάτα
κάθε
και
στην
.
35
Αναφορές και Πηγές 1. Λίστα ελέγχου ηθικής διαχείρισης Ακολουθήστε τον σύνδεσμο και μεταβείτε στη σελίδα 8 για να δείτε τη λίστα ελέγχου με 17 κεντρικές ερωτήσεις σχετικά με την ηθική ηγεσία. https://www cimaglobal com/PageFiles/372602958/CIMA%20Embedding%20E thical%20Values.pdf 2. Εμπειρίες από διευθύνοντα σύμβουλο ΜΜΕ Σε αυτό το βίντεο διάρκειας 5,5 λεπτών, ο διευθύνων σύμβουλος Nick Bion στη Bion & Co μοιράζεται την 30ετή εμπειρία του στην ανάπτυξη ηθικής στη ΜΜΕ του. https://www.youtube.com/watch?v=6iSElCejWrg 3 Επιχειρηματικά Ηθικά Διλήμματα και Ενδιαφερόμενα Μέρη Κάντε κλικ εδώ για να παρακολουθήσετε αυτό το βίντεο κινουμένων σχεδίων διάρκειας 6,5 λεπτών από την Global Ethics Solutions που εστιάζει στα διλήμματα και
παρακολουθήσετε
4
της επιχειρηματικής ηθικής https://www youtube com/watch?v=_sF1CEA-UUs 5. Επιχειρηματική ηθική για τον Project Manager Αυτή η ομιλία διάρκειας 4 λεπτών σε βίντεο από την Jennifer Bridges σας παρουσιάζει "τι είναι και "γιατί είναι για τον ηθικό διευθυντή έργου". https://www youtube com/watch?v=T6VIJhCuovI 6. Ερευνητικά άρθρα για την Επιχειρηματική Ηθική Trevino L.K. et al.: Moral Person and Moral Manager: How Executives develop a Reputation for Ethical Leadership, California Management Review, Vol 42, No. 4., pp. 128-142, 2000. http://homepages.se.edu/cvonbergen/files/2015/01/Moral-Person-and-MoralManager_How Executives Develop a Reputation for Ethiccal Leadership.pdf 36
τις επιπτώσεις των ενδιαφερομένων. https://www.youtube.com/watch?v=ahH_P_5yVSo 4. Τι είναι η Επιχειρηματική Ηθική; Κάντε κλικ εδώ για να
αυτό το βίντεο με κινούμενα σχέδια διάρκειας
λεπτών από την Global Ethics Solutions που εξηγεί όλα τα βασικά στοιχεία
Robinson, D et al How entrepreneurs deal with ethical challenges-an application of the Business Ethics Synergy Star (BESS) technique, Research Gate 2007
https://www.researchgate.net/publication/228375943_How_entrepreneurs_deal _with_ethical_challenges an_application_of_the_Business_Ethics_Synergy_Star_BESS_technique
McCauley, C. (2014) Making Leadership Happen, Center for Creative Leadership, Greensborough, North Carolina.
Mirvis,P.H. et al: Responsible Leadership emerging. 2010. https://grli.org/wp-content/uploads/2018/09/Responsible-LeadershipEmerging.pdf
Sustainability Leadership Institute (2011) Definition of Sustainability Leadership, cited in Visser, W. and Courtice, P. (2011) Sustainability Leadership: Linking Theory and Practice, Institute of Sustainability Leadership, University of Cambridge, Cambridge.
Svensson, G & Wood, G.: A Model of Business Ethics, Journal of Business Ethics, Vol. 77, No. 3, pp. 303-322, 2008. https://link.springer.com/article/10.1007/s10551 007 9351 2
Székely, F & Knirsch, M.: Responsible Leadership and Corporate Social Responsibility: Metrics for Sustainable Performance, European Management Journal Vol. 23, No. 6, pp. 628 647, 2005. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0263237305001131?casa_to ken=ZMpuE27XcSsAAAAA:jSCYxG9VHLOGzGcRO_ybgyq6TFRNN34RrFERJ U9FrVHMKK48GMeX2c31ezeBdmbzuPlPjJgO1Q
37
38 Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών, και η Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. Αρ. αναφοράς: 2020 01 UK01 KA204 079163 Εάν ενδιαφέρεστε να διαβάσετε περισσότερα για τη βιώσιμη ηγεσία και την καινοτομία, μπορείτε να βρείτε πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό από τον ιστότοπο του έργου TITAN. Ιστοσελίδα: TITAN | Project Transformation Training to Empower https://titan leadership.eu/
